Geog 1 (38-янги). p65

Atama, tayanch tushuncha va nomlar
Balandlik mintaqalari, Alp, Kavkaz, Himolay, teraya,
gileya, qayin, zarang, sovun daraxti, mimoza.
Nazorat uchun savollar
1. Tog‘larda balandlik mintaqalarining ko‘p yoki ozligiga
sabab nima?
22- rasm. Himolay va Alp tog‘laridagi balandlik mintaqalari.

---

133
2. Himolay va Alp tog‘laridagi balandlik mintaqalarini taq-
qoslang.
3. Nega Ural tog‘ida ham kenglik zonalligi, ham balandlik
mintaqalanishi aks etgan?
Amaliy topshiriqlar
1. Himolay va Alp tog‘laridagi balandlik mintaqalarini tah-
lil qiling va daftaringizga chizing.
2. Kavkaz tog‘laridagi balandlik mintaqalarini chizmada
tasvirlang.
58- §. Yevrosiyo aholisi va
siyosiy xaritasi
Aholi soni va irqlari. Yevrosiyoda 2016- yil 1- iyul hisobi
bo‘yicha 5 mlrd 177 mln kishi yashaydi (Yevropada 740 mln,
Osiyoda 4 mlrd 437 mln). Bu dunyo aholisining asosiy qismini
tashkil etadi. Yevrosiyo aholining zichligi (1 kv km ga 96 kishiga
yaqin) va o‘sishi bo‘yicha boshqa materiklarga nisbatan oldinda
turadi. Aholining o‘sishi O‘rta Osiyoda, Osiyoning janubi va
janubi-sharqiy qismida yuqori bo‘lsa, Yevropada ancha past.
Hindiston yarimoroli, Buyuk Xitoy tekisligi, Yevropada aholi
zich, materikning shimoliy qismi, tog‘lar va cho‘llarida juda
siyrak yashaydi.
Yevrosiyoda, asosan, yevropeoid va mongoloid irqlariga
mansub bo‘lgan aholi yashaydi. Aholining deyarli yarmi yevro-
peoid irqiga tegishli bo‘lib, Yevropa va Osiyoning janubi g‘arbi-
da tarqalgan.
Yevrosiyo xalqlari. Odatda, aholini xalqlarga ajratishda me-
zon hisoblangan tili, tarixan an’ana bo‘lib kelgan madaniy-
ma’naviy merosi (urf-odatlari), turmush tarzi hisobga olinadi.
Jumladan, tiliga ko‘ra, Yevropa qit’asida uchta yirik guruh —
german, roman, slavyan guruhlari mavjud. Osiyoda esa xitoylar
va hindlar dunyodagi eng ko‘p sonli xalqlardir. Turklar, turk-
manlar, o‘zbeklar, qozoqlar, qirg‘izlar, ozarbayjonlar, qora-
qalpoqlar, tatarlar, boshqirdlar turkiy til guruhini tashkil etadi.

---

134