Geografik joylashuvi

Qoraqalpog‘istonga borish uchun 10 ta sabab:

1. 
   Nukus 4 ta sahro: Qoraqum , Qizilqum,Ustyurt va Oqqum – oralig’ida joylashgan o’ziga xos joylardan biri. Afsonalarga ko’ra, Nukus “Nukes”(to’rtta o’g’il) so’zidan kelib chiqqan. Bir kuni Xorazm shohi 9 ta saroy qizidan jahli chiqib, ularni saroydan badarg’a qilib, erkaklarga ular bilan gaplashishni man qilibdi. Lekin bir savdogar ular bilan pinhona gaplashib qolibdi. Tez orada qizlar farzandli bo’lishibdi. 9 ta o’g’il tug’ilibdi. Borib-borib bu o’g’illar qoraqalpoq xalqining asoschilariga aylangan ekan.
   

2. 
   Mizdaxkan
   

Qadim Mizdaxkan arxeologik-arxitektura kompleksi 200 ga dan oshiq maydonda, Xo’jayli - Kuhna Urganch (Turkmenistan) avtomobil yo’li bo’yida joylashgan. Kompleksning asosiy qismlari Xo’jayli shahrining janubiy-g’arbida uchta tepalikda joylashgan. Kompleksga Gaur-Qal’a, Shamun-nabi, Mazlumxan Sulu, Xalifa Rajab maqbaralari kiradi. Arxeologik qazish ishlari davomida siyrak uchrashadigan osuar “qabristonlari ”, tangalar, har xil turmush buyumlari, shisha, tilladan yuqori saviyada ishlangan buyumlar topildi. Olimlarning fikricha, bu joy ikki ming yillik tarixga ega. Afsonaga ko’ra, Odam ato qabri Mizdaxkan hududida joylashgan. Uning ustida “Apokalipsis soati” nomli maqbara joylashgan. Har yili bino devoridan g’isht ko’chib tushadi. Odamlar esa ularni joyiga taxlab qo’yishadi. Aytishlaricha, so’nggi g’isht tushganda, oxir zamon bo’lar ekan.

3. 
   To’g’rama
   

Durama qoraqalpoqlarning o’ziga xos taomlaridan biri sanaladi. Bu taom qiymalangan go’sht va xamir bo’lakchalaridan iborat. Qaynatilgan go’shtni odatda erkaklar qiymalashadi, xamirni esa qolganlar qiladi. Shundan so’ng ikkalasi aralashtiriladi. 3-4 kishilik qilib laganga solib, ustidan sho’rvasini quyib dasturxonga tortiladi. Tuzlыq ziravori bilan tortiladi.

4. 
   Orol dengizi
   

Qachonlardir Orol dengizi kattaligi bo’yicha dunyoda 4 o’rinda turar edi. 1911-1962 yillarda Orol dengizining sathi eng yuqori nuqtada bo’lib, 53,4 metrni, suvning hajmi 1064 kub kilometrni va minerallashuv darajasi 1 litr suvda 10-11 grammni tashkil etgan edi. Dengiz transport, baliq xo’jaligi, iqlim sharoiti jihatidan katta ahamiyatga ega bo’lgan. Unga Sirdaryo va Amudaryodan har yili deyarli 56 kub kilometr suv kelib quyilar edi. Oxirgi 30 yil ichida dengiz sathi 20 metrga pasaydi va suv hajmi 1062 ming km kub dan 268 ming km kub ga tushib qoldi. 1960 yildan to 1996 yilga qadar Orol dengizi 748 km kub suv yo’qotdi.

5. 
   Saviskiy muzeyi
   

Mazkur muzey Markaziy Osiyo mintaqadasigi eng nodir san’at asarlarni o’zida jamlagan eng mashhur muzeylardan biri sanaladi. 2001 yilda Buyuk Britaniyaning mashhur “Gardian” gazetasi uni dunyoning eng go’zal muzeylaridan biri sifatida e’tirof etgandi. Bugungi kunda muzey xazinasi 90 mingdan ortiq nodir eksponatlarni o’z ichiga oladi. Bu yerda eramizdan avvalgi uchinchi asrdan to hozirgi vaqtgacha bo’lgan davr ichida yaratilgan asarlarni uchratish mumkin.
Muzey eksponatlari asosan Qadimgi Xorazm davri, moddiy va madaniy o’ziga xos tarixi, urf-odatlari va qadriyatlariga ega bo’lgan qoroqalpoqlarning xalq amaliy san’ati namunalari, shuningdek, o’zbek, rus, qoraqalpoq rassomlarining sara tasviriy san’at asarlarini o’z ichiga oladi. 2003 yilda esa Yurtboshimizning tashabbusi bilan Nukus shahri markazida muzeyning yangi, zamoniviy binosi qad rostladi.

6.