Guliston davlat universiteti pedagogika fakulteti pedagogika- psixologiya

Boshqaruv psixologiyasida tashkilotchilik 
qobiliyati muhim o`rin tutadi:
jamoani uyushtira olish va 
jamoani ji
p
slashtirish
qobiliyati 
o`zini shaxsiy ishini to`g`ri 
tashkil qila olish qobiliyati 

---

195
169-rasm  
Boshqaruv faoliyatida liderlik, 
liderrahbar ijtimoiy psixologik 
fenomeniga katta e’tibor beriladi. 
  
  
Liderlik fenomenini tahlil qilishdan oldin avtoritet tushunchasini ko`rib chiqish 
lozim.
Avtoritet 
- (lotincha “hokimiyat, tapsir ko`rsatish”) ijtimoiy psixologiyada 
odam, ijtimoiy guruh, jamoat tashkilotining boshqalarga ta’siri, boshqa odamlar 
nazaridagi mavqeini anglatadi. SHaxs, guruh yoki tashkilotning avtoriteti qonuniy, 
rasmiy yoki norasmiy, ularning norasmiy munosabatlar tizimidagi holatiga bog`liq 
bo`lishi mumkin. 
Birinchi holatda
, avtoritet subyektning ijtimoiy roliga bog`liq 
bo`ladi, 
ikkinchi holatda
, unga atrofdagi odamlarning munosabatiga bog`liq 
bo`ladi. Aynan ana shu rol va munosabatlardan rasmiy va norasmiy liderlik 
tushunchasi kelib chiqadi. Shundan kelib chiqqan holda, 
lider 
- ahamiyatli 
vaziyatlarda qolgan ishtirokchilarning xulqiga sezilarli ta’sir ko`rsata oladigan 
guruh a’zosidir.
Liderlik
- kichik guruhdagi dinamik jarayonlarga taalluqli bo`lib, guruhdagi 
bo`ysunish va hukmronlik munosabatlarini aks ettiruvchi tushunchadir. Liderlik ayni 
paytda obyektiv (konkret vaziyatda guruhning maqsad va vazifalari), subyektiv 
(guruh a’zolarinig individual tipologik xususiyatlari, qiziqishlari, extiyojlari) 
shuningdek liderning guruh faoliyatining tashabbuskori va tashkilotchisi sifatida 
harakatlari omillariga bog`liqdir.
Liderlik roli nazariyasiga ko`ra (amerikalik tadqiqotchi R.Beylz)