Harflarning sifatlari


Download 0.77 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/6
Sana21.04.2023
Hajmi0.77 Mb.
#1369045
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
5-6 dars (SIFATLAR) pdf 230201 174238 230210 104027

Komil (90 foizli) g’unna: g’unnali bo’lgan sukunli “ن”ni g”unnasiz 
bo’lgan “ي و” harflariga noqis idg’om qilganda, sukunli “ن”ni ixfo qilganda
sukunli “ن”ni “م”ga iqlob qilganda hamda sukunli “م”ni ixfo qilganda hosil bo’ladi. 
Masalan: 
ن ِم
دَل َو
ا ًر يَخ
ُه َرَي
ناَس نِإ
عيِمَس
ري ِصَب
مِهيِم رَت
ة َراَج ِحِب
3. 
Noqis (50 foizli) g’unna: sukunli “ن م” harflarini izhor qilganda hosil 
bo’ladi. Masalan:
َت مَع نَأ 
4. 
Anqos (25 foizli) g’unna: harakatli “ن م” harflarida bo’ladi. Masalan: 
ُمِمَم
ُنِنَن
LIYN 
“Liyn” so’zi lug’atda “muloyim” degani. 
Istilohda esa – Harfni talaffuz qilganda tovushning muloyim bo’lib, biroz 
cho’zilib chiqishi liyn deyiladi. Liyn harflari 2ta bo’lib, ular: o’zi sukunli bo’lgan 
va o’zidan avvalgi harf fathali bo’lgan “و” va “ي” harflari. 
INHIROF 
“Inhirof” so’zi lug’atda “burilish” degani.
Istilohda esa – harfni talaffuz qilganda til tovushning yo’lini to’sib qo’ygani 
sababli tovushning burilib chiqishi inhirof deyiladi. Inhirof harflari 2ta bo’lib, 
ular: ل ر 
TAKRIR 
“Takrir’ so’zi lug’atda ‘takrorlash”, “titratish’ degani. 
Istilohda esa – harfni talaffuz qilganda til uchining tabiiy ravishda yengil 
titrashi takrir deyiladi. Takrir harfi 1ta: ر 
Mulohaza! Qiroat ulamolari takrir sifatiga ikki xil ta’rif berganlar. Birinchi 
taraf ulamolar “takrir bu “
ر
” harfini takrorlab ko’paytirib yuborish” deb 
ta’riflashgan. Ushbu ta’rifda aytilgan takrir sifatini “ر” harfiga berish aslo joiz 
emas. Aks holda bitta “ر” harfi bir nechta “ر”ga aylanib qoladi va bu holatda 
jumlaning ma’nosi o’zgarib ketishi mumkin. 


Ikkinchi tarafdagi ulamolar esa “takrir bu “

Download 0.77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling