Həcər Adil qızı Qasımova Elmi redaktor: h e. d., dos. MƏMMƏdov r. F

Maddə 36 
Üçüncü dövlətdə və ya üçüncü dövlət adından konsulluq  
funksiyalarının konsulluq idarəsi hüdudlarında və 
hüdudlarından kənarda yerinə yetirilməsi 
 
d) göndərən dövlətin vətəndaşlarına və hüquqi şəxslərinə kömək və 
yardım göstərilməsi; 
1.
 
Konsulluğun vəzifəli  şəxsi hazırkı Konvensiyada göstərilən 
konsulluq funksiyalarını öz konsulluq dairəsinin hüdudlarında 
yerinə yetirmək hüququna malikdir. 
e) göndərən dövlətin vətəndaşlarının rifah halı  və digər humanitar 
mülahizələrə görə olduğu yeri müəyyən etməklə  əlaqədar qəbul 
edən dövlətin səlahiyyətli orqanlarından yardım alınması; 
2.
 
Konsulluğun vəzifəli  şəxsi qəbul edən dövlətin razılığı ilə 
konsulluq funksiyalarını öz konsulluq dairəsi hüdudlarından 
kənarda yerinə yetirə bilər. 
f) göndərən dövlətin vətəndaşlarının qəbul edən dövlətdən təcili 
olaraq getmək üçün aşağıdakı  şərtlər daxilində hüquqlarının 
müdafiəsi; 
3.
 
Göndərən dövlət müvafiq dövlətləri xəbərdar etdikdən sonra 
qəbul edən dövlətin müəyyən  şəkildə ifadə edilmiş etirazı 
olmadığı  təqdirdə  qəbul edən dövlətdə açılmış konsulluq 
idarəsinə 3-cü dövlətdə konsulluq funksiyalarını yerinə yetirməyi 
tapşıra bilər. 
g) getmək məqsədi olan şəxsə aid xüsusi hallar yarandıqda inzibati və 
məhkəmə prosedurasının yerinə yetirilməsi. 
ğ) ölkədən getmək məqsədində olan şəxs tərəfindən onun getməsilə 
əlaqədar adı  rəsmiyyətlərin yerinə yetirilməsində, bu şərtlə ki, 
həmin tələblərin yerinə yetirilməsi ayrı-seçkilik xarakteri daşımır 
və təcili getməyə mane yaratmaq üçün istifadə edilmir. 
4.
 
Qəbul edən dövləti müvafiq şəkildə  xəbərdarlıq etdikdən sonra 
qəbul edən dövlət etiraz etmirsə göndərən dövlətin konsulluğu 
qəbul edən dövlətdə 3-cü dövlətin adından konsulluq 
funksiyalarını yerinə yetirə bilər. 
h) notarius, vətəndaşlıq vəziyyəti aktlarının qeydiyyatçısı 
vəzifələrinin icra edilməsi, habelə inzibatı xarakterli digər 
funksiyaların yerinə yetirilməsi, bu şərtlə ki, bu hallarda heç bir 
şey qəbul edən dövlətin qanunlarına zidd deyildir. 
 
Maddə 37 
Konsulluq funksiyaları 
x) göndərən dövlətin vətəndaşlarının və hüquqi şəxslərinin qəbul 
edən dövlətin ərazisində qəbul edən dövlətin qanunlarına uyğun 
olaraq «motris causa» varisliyi halında mənafeyinin qorunması. 
 
Hazırkı Konvensiyanın bununla əlaqədar müddəalarını  nəzərə 
alaraq konsulluq funksiyaları aşağıdakılardır: 
i) qəbul edən dövlətin qanun və qaydaları ilə müəyyən edilmiş 
çərçivədə göndərən dövlətin vətəndaşı olan yetkinlik yaşına 
çatmayan və tam fəaliyyət qabiliyyəti olmayan digər şəxslərinin, 
xüsusilə  həmin  şəxslər üzərində  hər hansı bir qəyyumluq və ya 
a) qəbul edən dövlətdə göndərən dövlətin və onun vətəndaşlarının və 
hüquqi  şəxslərin beynəlxalq hüquqla yol verilən hüdudlarda 
müdafiə edilməsi; 
 
472
 
473

himayəçiliyin müəyyən edilməsi tələb edilirsə, mənafeyinin 
müdafiəsi. 
j) qəbul edən dövlətdə  qəbul olunmuş  təcrübə  və qaydlara riyaət 
etmək, qəbul edən dövlətin məhkəmə  və digər idarələrində 
göndərən dövlətin vətəndaşlarının təmsilçiliyi və ya lazımi 
təmsilçiliyinin qəbul edən dövlətin qanun və qaydalarına uyğun 
olaraq bu vətəndaşların ölkədə olmaması  və öz hüquqlarının və 
mənafelərinin vaxtlı-vaxtında həyata keçirilməsi ilə  əlaqədar bu 
vətəndaşların hüquqlarının və maraqlarının mühafizəsi üçün 
ibtidai tədbirlər barədə sərəncam verilməsinin təmin edilməsi. 
k) beynəlxalq sazişlərə uyğun olaraq və ya belə sazişlər olmadıqda 
qəbul edən dövlətin qanunlarına və qaydalarına zidd olmayaraq 
məhkəmə  və qeyri-məhkəmə  sənədlərinin verilməsi və ya 
məhkəmə tapşırıqlarının və göndərən dövlətin məhkəmələri üçün 
ifadələrin alınması üzrə tapşırıqların icra edilməsi; 
m) göndərən dövlətin milliyyətinə  mənsub olan və bu dövlətdə 
qeydiyyatdan keçmiş  təyyarələrə, onların heyətinə münasibətdə 
göndərən dövlətin qanun və qaydalarına uyğun olaraq nəzarət və 
təftiş hüquqlarının həyata keçirilməsi; 
n) hazırkı maddənin «m» bəndində təyyarələrə və onların heyətlərinə 
yardım göstərilməsi, gəmi sənədlərinin qəbul edilməsi və  qəbul 
edən dövlətin hakimiyyət orqanlarının hüquqlarına zərər 
gətirmədən yolda baş vermiş mübahisələrin və ya göndərən 
dövlətin qanun və qaydaları ilə müəyyən edilmişsə, kapitan, 
heyət üzvləri arasında olan hər bir hadisənin istintaqı; 
l) göndərən dövlət tərəfindən konsulluğa verilmiş, qəbul edən 
dövlətin qanun və qaydaları ilə qadağan edilməyən hər bir funk-
siyanın yerinə yetirilməsi və ya qəbul edən dövlət bu funk-
siyaların yerinə yetirilməsinə etiraz etmirsə, yaxud da göndərən 
dövlət və  qəbul edən dövlət üçün qüvvədə olan beynəlxalq 
müqavilələr ilə baxılmışdırsa. 
 
Maddə 38 
Konsullq icazəsi 
 
1.
 
Konsulluğun vəzifəli şəxsləri göndərən dövlətin vətəndaşları ilə 
sərbəst şəkildə əlaqə saxlaya və onlara baş çəkə bilər. Göndərən 
dövlətin vətəndaşları da göndərən dövlətin konsulluq vəzifəli 
şəxsləri ilə əlaqə saxlamaq və onlara baş çəkməklə əlaqədar eyni 
azadlığa malikdirlər. 
2.
 
Konsulluğun vəzifəli  şəxsləri göndərən dövlətin xəbərsiz itkin 
düşmüş  vətəndaşının axtarılmasında yardım göstərilməsi üçün 
qəbul edən dövlətin səlahiyyətli hakimiyyət orqanlarına müraciət 
edə bilər. 
Maddə 39 
Həbs və məhkəmə araşdırmaları üzrə funksiyalar 
 
1.
 
Göndərən dövlətin hər hansı  vətəndaşı konsulluq dairəsinin 
ərazisində  həbs edilirsə  qəbul edən dövlətin səlahiyyətli 
orqanları  təcili olaraq 4 gün müddətində göndərən dövlətin 
konsulluğuna bu barədə məlumat verirlər. 
2.
 
Göndərən dövlətin həbsdə olan vətəndaşının konsulluğa 
ünvanladığı bütün məlumatlar qəbul edən dövlətin orqanları 
tərəfindən bu konsulluğa çatdırılır. 
3.
 
Konsulluğun vəzifəli  şəxsi göndərən dövlətin həbsdə olan 
vətəndaşı ilə söhbət etmək, habelə onun hüquqi 
nümayəndəliyini təmin etməklə  əlaqədar tədbir görmək üçün 
ona baş çəkmək hüququna malikdir. Bu görüşlərdən birincisinə 
üç sutkaya qədər müddətdə icazə verilir. 
4.
 
Konsulluğun vəzifəli  şəxsləri göndərən dövlətin həbsdə olan 
vətəndaşının adından, həmin vətəndaş konsulluğun vəzifəli 
şəxsinin yanında bu hərəkətlərin yerinə yetirilməsinə etiraz 
edərsə, onlar hər hansı bir tədbiri görməkdən çəkinməlidirlər. 
5.
 
Qəbul edən dövlət göndərən dövlətin həbsdə olan, məhkəməyə, 
araşdırmalara verilən vətəndaşlarına bu maddənin müddəaları 
haqqında məlumat verir və bu barədə cinayət işinin 
materiallarında müvafiq qeydlər edir. 
6.
 
Bu maddədə  həbsdə olan şəxsə istinad haqqında həbs qəti 
imkan tədbiri seçilən, qəbul edən dövlətdə  həbs edilən və ya 
şəxsi azadlıqları  hər hansı bir formada məhdudlaşdırılmağa 
məruz qalan, məhkəməyə  qədər ibtidai həbsdə olan və 
həbsxanada cəza çəkən şəxsləri də əhatə edir. 
7.
 
Bu maddədə göstərilən hüquqlar qəbul edən dövlətin qanun və 
qaydalarına uyğun olaraq həyata keçirilir. 
 
Maddə 40 
 
474
 
475

Vərəsəliklə əlaqədar funksiyalar 
 
1.
 
Qəbul edən dövlətin səlahiyyətli orqanları mümkün qədər qısa 
müddətdə konsulluq vəzifəli şəxsinə onun konsulluq dairəsində 
bu orqanlara göndərən dövlətin vətəndaşı kimi məlum olan 
şəxsin ölümü barədə məlumat verir, habelə miras qalmış əmlakı, 
vəsiyyətnamənin mövcud olduğunu, eləcə  də  qəbul edən 
dövlətdə olan və ya təmsil olan hər hansı  şəxsin bu əmlakın 
sərəncamçısı təyin olunması barədə konsulluğun vəzifəli şəxsini 
xəbərdar edir. 
2.
 
Qəbul edən dövlətin səlahiyyətli orqanları mümkün qədər qısa 
müddət ərzində göndərən dövlətin və ya bu səlahiyyətli orqanlara 
göndərən dövlətin və ya bu səlahiyyətli orqanlara göndərən 
dövlətin vətəndaşı kimi məlum olan hər hansı bir şəxsin qəbul 
edən dövlətin  ərazisində qalmış miras əmlaka vərəsə  və ya 
vərəsəlik üçün müraciəti rədd edilmiş olduğu halda bu barədə 
konsulluğun vəzifəli şəxsini xəbərdar edirlər. 
3.
 
Konsulluğun vəzifəli  şəxsi qəbul edən dövlətin  ərazisində 
göndərən dövlətin vətəndaşının ölümü və ya göndərən dövlətin 
mərhum vətəndaşı  tərəfindən qəbul edən dövlətin  ərazisində 
qalmış miras əmlakın mövcud olması barədə  qəbul edən 
dövlətin səlahiyyətli orqanlarına məlumat verir. 
4.
 
Bu maddənin 1, 2 və 3-cü bəndlərində  əks olunmuş miras 
qalmış  əmlaka aid məsələlərə münasibətdə habelə  qəbul edən 
dövlətin qanun və qaydalarının icazə verdiyi dərəcədə 
konsulluğun vəzifəli şəxsi aşağıdakı hüquqlara malikdir: 
a) miras əmlakın müdafiəsi, sazlanması  və onun üzərində  sərəncam 
verilməsinə  təmin edilməsi üçün qəbul edən dövlətdə  tədbir 
görmək; 
b) bu maddənin a bəndində göstərilən tədbirlərin görülməsində 
şəxsən və ya hər hansı digər şəkildə iştirak etmək; 
c) qəbul edən dövlətdə olmayan və bu dövlətdə nümayəndəsi 
olmayan bu əmlaka qanuni marağı olan göndərən dövlətin 
vətəndaşının nümayəndəliyini təmin etmək. 
5.
 
Bu maddənin 4-cü bəndinə uyğun olaraq nümayəndəliyin təmin 
edilməsi üçün tədbirlər görüldüyü halda bu nümayəndəlik təmsil 
edən  şəxslər tərəfindən beləliklə, öz xüsusi nümayəndələrini 
təyin edənədək və ya hüquqlarının və  mənafeyinin müdafəsinə 
görə məsuliyyəti öz üzərinə götürənədək davam edir. 
6.
 
Göndərən dövlətin hər hansı  vətəndaşı  qəbul edən dövlətin 
ərazisində müvəqqəti olduğu zaman bu dövlətdə daimi yaşayan 
olmadığı təqdirdə konsulluğun vəzifəli şəxsi göndərən dövlətin 
qanununu nəzərə alaraq sahibliyə daxil ola və ölənin sənədləri, 
pulları  və sair şəxsi  əmlakı üzərində  sərəncam verə bilər, bu 
şərtlə ki, qəbul edən dövlətin  ərazisində bu cür sənədlərin, 
pulların və ya şəxsi  əmlakın iddiasında olan şəxs olmasın. 
Müvəqqəti sahiblik hüquqları qəbul edən dövlətin qanun və ya 
qaydalarına müvafiq lazımi surətdə  təyin olunmuş  sərəncam 
verənə və ya digər müvəkkil olunmuş şəxsə verilir. 
7.
 
Göndərən dövlət və  qəbul edən dövlət qalmış  əmlakın 
verilməsinə yardım edirlər; 
a) əmlakın gətirilməsi və çıxarılmasına razılığı tələb olunan dövlətin 
qanun qaydaları ilə birbaşa qadağan edilməyən miras əmlakın 
hissəsi olan əşyaların gətirilməsi və  çıxarılmasına razılıq 
alınması yolu ilə və; 
b) hazırkı bəndin a yarımbəndinin müddəalarına uyğun olaraq miras 
əmlakın hər hansı hissəsinin realizə edilməsinə icazə verilməsi 
yolu ilə; və 
c) göndərən dövlətin valyutası ilə  vərəsəliyə görə müraciəti rədd 
edilən  şəxsin yaşadığı dövlətdə ödənilən haqq, vergi və 
rüsumlar çıxılmaqla xalis gəlirin köçürülməsinə icazə vermək 
yolu ilə. 
8.
 
Hər hansı  şəxsin ölümü ilə  əlaqədar göndərən dövlətin 
vətəndaşının pul və ya başqa mülkiyyətə hüququ vardırsa, miras 
qalmış  əmlak, bədbəxt hadisələrin baş verməsi ilə  əlaqədar 
kompensasiyaların verilməsi üçün qanunlara uyğun olaraq 
yerinə yetirilən ödəmələr habelə  həyatının sığorta edilməsi ilə 
əlaqədar ödəmələr daxil olmaqla konsulluq vəzifəli  şəxsin 
göndərən dövlətin vətəndaşının adından, əgər bu vətəndaş qəbul 
edən dövlətin  ərazisində deyildirsə, məhkəmədən, hakimiyyət 
orqanlarından və ya ayrı-ayrı  şəxslərdən pul və ya digər 
mülkiyyət ala bilər. 
 
Maddə 41 
Vətəndaşlıq məsələləri ilə əlaqədar funksiyalar 
 
 
476
 
477

Konsulluğun vəzifəli şəxsinin hüquqları: 
a) göndərən dövlətin vətəndaşlarını qeydiyyatdan keçirmək; 
b) göndərən dövlətin qanunlarına və qaydalarına uyğun vətəndaşlıq 
məsələlərinə aid ərizələrin qəbul edilməsi və ya alınması, 
sənədlərin verilməsi və təqdim edilməsi. 
 
Maddə 42 
Vətəndaşlıq vəziyyəti məsələlərinə aid funksiyalar 
 
1.
 
Konsulluq vəzifəli şəxsi aşağıdakı hüquqlara malikdir: 
a) göndərən dövlətin vətəndaşlarının doğumu və ölümü qeydiyyatı 
kitabının aparılması  və müəyyən məlumatların və  sənədlərin 
alınması; 
b) göndərən dövlətin vətəndaşlarının vətəndaşlıq vəziyyətinə aid olan 
hər hansı vəsatət və ya ərizələrin qəbul edilməsi. 
2. Hazırkı maddənin 1-ci bəndində göstərilən müddəalar  şəxsləri 
qəbul edən dövlətin qanun və qaydalarından irəli gələn 
öhdəliklərdən azad etmir. 
 
Maddə 43 
Qəyyumluğa aid funksiyalar 
 
1.
 
Göndərən dövlətin vətəndaşı olan və tam fəaliyyət qabiliyyəti 
olmayan və ya yetkin iş yaşına çatmayan şəxslərin marağına 
cavab verən qəyyum və himayəçilərin təyin edildiyi bütün 
hallarda qəbul edən dövlətin səlahiyyətli orqanları müvafiq 
məlumatları olduqda təxirə salınmadan müvafiq konsulluğa 
məlumat verməlidirlər. 
2.
 
Konsulluğun vəzifəli  şəxsi qəbul edən dövlətin səlahiyyətli or-
qanlarına onları qəyyum və himayəçi təyin etmək üçün münasib 
olan şəxslərin soyadlarını təklif etmək hüququna malikdir. 
 
Maddə 44 
Göndərən dövlətin hava gəmisinə kömək göstərilməsi 
 
1.
 
Konsulluq vəzifəli  şəxsi öz konsulluğu dairəsində göndərən 
dövlətin, qəbul edən dövlətin  ərazisində olan hava gəmisinə, 
komandirinə  və ekipajının üzvlərinə lazımi kömək göstərmək, 
habelə: 
a) hava gəmisinin bortuna qalxmaq, komandir və ekipajın hər hansı 
üzvünü dindirmək, habelə  gəminin uçuşu və yükləri barədə 
məlumat almaq; 
b) uçuş vaxtı baş vermiş  hər hansı  bədbəxt hadisəni qəbul edən 
dövlətin hakimiyyət orqanlarının hüquqlarına zərər vurmadan 
təhqiq etmək; 
c) komandir və ekipajın üzvləri arasında mübahisləri həll etmək, 
habelə hava gəmisində təhlükəsizlik tədbirlərini görmək; 
ç) hava gəmisinə aid olan sənədləri qəbul etmək, baxmaq, təşkil 
etmək, imzalamaq və ya təsdiq etmək; 
d) göndərən dövlətin tapşırığı ilə hava gəmisinə aid olan digər 
problemləri həll etmək hüququna malikdir. 
2. Komandir və ekipajın üzvləri olduqları dövlətin qanun və 
qaydalarını pozmamaqla konsulluq vəzifəli şəxsi ilə birbaşa əlaqə 
saxlamaq hüququna malikdirlər. 
 
Maddə 45 
Göndərən dövlətin bayrağı olan hava gəmisinə  
qarşı məcburi tədbirlər zamanı onun müdafiə edilməsi 
 
1.
 
Əgər qəbul edən dövlətin məhkəmə  və ya digər səlahiyyəitli 
orqanları göndərən dövlətin gəmisində məcburi tədbirlər görmək, 
yaxud istintaq aparmaq istəyərlərsə, konsulluğun vəzifəli şəxsi və 
ya onun nümayəndəsinin həmin tədbirlərin görülməsində  iştirak 
etmək imkanına malik olması üçün bu barədə  qəbul edən 
dövlətin səlahiyyətli hakimiyyət orqanları tərəfindən qabaqcadan 
xəbərdar edilməlidir. Təcili hallarda qabaqcadan bildiriş 
göndərmək mümkün olmazsa, konsulluğa qəbul edən dövlətin 
səlahiyyətli orqanlarının gördüyü tədbirlər, konsulluq vəzifəli 
şəxsinin xahişi ilə isə görülmüş tədbirlərin nəticəsi barədə təcili 
surətdə məlumat verirlər. 
2.
 
Bu maddənin 1-ci bəndinin müddəaları  qəbul edən dövlətin 
səlahiyyətli orqanları  tərəfindən qəbul edən dövlətin  ərazisində 
(hava gəmisinin bortundan kənarda) gəmi komandirinə və ya bir 
heyət üzvünə münasitbətdə görülən tədbirlərə də müvafiq şəkildə 
aiddir. 
3.
 
Bu maddənin 1 və 2-ci bəndinin müddəaları qəbul edən dövlətin 
 
478
 
479

səlahiyyətli orqanları  tərəfindən gömrük, aeroportun, karantin, 
sərhəd nəzarəti xətti ilə  həyata keçirilən adi inspeksiyalarda, 
habelə uçuşların təhlükəsizliyinin təmin edilməsinə yönəlmiş və 
ya  ətraf  ərazinin çirklənməsinin qarşısını almaq üçün görülən 
tədbirlərdə tətbiq edilmir. 
4.
 
Konsulluğun vəzifəli  şəxsinin və ya göndərən dövlətin hava 
gəmisi komandirinin xahişi, yaxud icazəsi ilə  həyata keçirilən 
hallar istisna olmaqla, qəbul edən dövlətin asayişi, təhlükəsizliyi 
və ictimai qaydası pozulmursa qəbul edən dövlətin səlahiyyətli 
orqanları göndərən dövlətin hər hansı hava gəmisinin daxili 
işlərinə qarışa bilməzlər. 
 
Maddə 46 
Qəbul edən dövlətin ərazisində qəza və ya avariyaya uğrayan 
hava gəmisinə göstərilən kömək 
 
1. 
Əgər göndərən dövlətin bayrağı altında olan hava gəmisi qəbul 
edən dövlətin  ərazisində  qəza və ya avariyaya uğrayarsa qəbul 
edən dövlətin səlahiyyətli orqanları gecikdirilmədən konsulluğu 
hava gəmisinin bortundakı insanların, yükün və digər  əmlakın 
xilas olunması üzrə görülmüş tədbirlərdən xəbərdar edir. 
2. 
Qəbul edən dövlətin səlahiyyətli orqanları konsulluğun vəzifəli 
şəxsinə  qəza və ya avariyaya uğrayan hər hansı hava gəmisinə, 
onun ekipaj və  sərnişinlərinə kömək göstərməkdə maneə olmur 
və bu məqsədlə Konsulluğun vəzifəli  şəxsi qəbul edən dövlətin 
hakimiyyət orqanlarına kömək üçün müraciət edə bilər.  
3.
 
Qəbul edən dövlətin hakimiyyətin orqanları göndərən dövlətin 
hava gəmisi qəzaya və ya avariyaya uğrayarsa və ya gəmisinə 
məxsus hər hansı əşya, habelə yük qəbul edən dövlətin ərazisində 
tapılarsa və ya qəbul edən dövlətin hava limanına gətirilərsə, 
sahibkar və ya sığorta şirkətinin nümayəndəsi iştirak etmirsə və 
ya bu əmlakın saxlanılması  və ya istifadəsi üzrə  tədbirlər görə 
bilmirsə Konsulluğu gecikdirilmədən xəbərdar edir. Bu halda 
Konsulluğun vəzifəli  şəxsi onların adından zəruri tədbirlər görə 
bilər.  
4.
 
Göndərən dövlətin qəzaya və ya avariyaya uğrayan və ya 
göndərən dövlətdə istifadə edilməsi halları istisna olmaqla hər 
hansı digər səbəbdən yük və əmlak üçün müstəqil şəkildə uçuşu 
davam etdirə bilməyən hava gəmisindən hər hansı bir gömrük 
rüsumu tutula bilməz.  
5.
 
Konsulluğun vəzifəli  şəxsi qəbul edən dövlətin səlahiyyətli 
orqanlarının hava gəmisinin qəza və ya avariyaya uğramasının 
səbəblərinin müəyyən edilməsi iştirak etmək hüququna malikdir.  
 
Maddə 47 
Qəbul edən dövlətin orqanları ilə əlaqə 
 
Konsulluğun vəzifəli  şəxsi öz funksiyalarını icra edərkən 
müraciət edə bilər:  
a) öz konsulluq dairəsinin yerli səlahiyyətli orqanlarına;  
b) qəbul edən dövlətin qanun, qayda və adətləri və ya müvafiq 
beynəlxalq müqavilələrin imkan verdiyi dərəcədə  qəbul edən 
dövlətin mərkəzi səlahiyyətli orqanlarına.  
 
Maddə 48 
Konsulluq yığımları 
 
1.
 
Konsulluq qəbul edən dövlətin  ərazisində icra etdiyi konsulluq 
aktları üçün göndərən dövlətin qanun və qaydaları ilə  nəzərdə 
tutulmuş yığım və rüsumlar tuta bilər.  
2.
 
Bu maddənin 1-ci bəndində qeyd olunan yığım və rüsum 
şəklində məbləğ, bu yığım və rüsumların tutulması üçün verilən 
qəbzlər qəbul edən dövlətin vergi, yığım və rüsumundan azaddır.  
3.
 
Qəbul edən dövlət bu vasitə ilə konsulluğa toplanmış  məbləği 
onun rəsmi bank hesabında qoymağa icazə verir.  
 
Maddə 49 
Konsulluğun vəzifəli şəxsinin funksiyasının dayandırılması 
 
1.
 
Konsulluğun işçisinin funksiyaları xüsusilə  aşağıdakı hallarda 
dayandırılır:  
a) göndərən dövlət tərəfindən onun funksiyalarının 
dayandırılması barədə qəbul edən dövlət xəbərdar edildikdə;  
b) 3-cü Maddəyə uyğun olaraq qəbul edən dövlət tərəfindən 
verilmiş ekzekvaturanın və ya digər icazənin ləğv edilməsi halında;  
 
480
 
481

Maddə 50 
c) qəbul edən dövlət tərəfindən qəbul edən dövlətin onu 
konsulluq personalı kimi hesab etmədiyini göndərən dövlətə 
bildirdiyi halda.  
Qəbul edən dövlətdən getmə 
 
Qəbul edən dövlət hətta silahlı münaqişə zamanı konsulluq 
işçilərinə  və  qəbul edən dövlətin vətəndaşları olmayan xüsusi ev 
xidmətçilərinə  və ya vətəndaşlığından asılı olmayaraq onların 
ərazisində daimi yaşayan xaricilərə, habelə onlarla birlikdə yaşayan 
ailə üzvlərinə, müvafiq işçilərin funksiyaları dayandırıldıqdan sonra 
onların getməyə hazırlaşması və mümkün qədər qısa müddətdə çıxıb 
getməsi üçün lazım olan vaxt və  şərait yaratmalıdır. Qəbul edən 
dövlət zəruri olan hallarda xüsusi ilə onların özü üçün və ya qəbul 
edən dövlətdə  əldə edilmiş  və ölkədən gedərkən daşınması qadağan 
edilməyən  əmlak üçün onların sərəncamına nəqliyyat vasitələri 
verməlidir. 
 
 
Maddə 51 
Konsulluq binalarının və arxivlərinin, habelə göndərən dövlətin  
mənafeyinin müstəsna hallarda qorunması 
 
1.
 
İki dövlət arasında konsulluq münasibətləri qırıldığı halda:  
a) qəbul edən dövlət hətta silahlı münaqişə zamanı konsulluq 
binalarına, habelə konsulluğun  əmlakına və konsulluq arxivinə 
hörmətlə yanaşmalı, onları mühafizə etməlidir;  
b) göndərən dövlət konsulluq binalarının və onlarda olan 
əmlakı, konsulluğun arxivini mühafizəsini qəbul edən dövlət üçün 
məqbul sayılan üçüncü dövlətə tapşıra bilər;  
c) göndərən dövlət öz mənafeyini və  vətəndaşlarının 
mənafeyini qəbul edən dövlət üçün məqbul sayılan üçüncü dövlətə 
tapşıra bilər.  
2) Konsulluq müvəqqəti və ya tamamilə bağlandığı halda bu 
maddənin 1-ci bəndinin «a» yarımbəndinin müddəaları tətbiq olunur. 
Bu əlavə:  
a)  əgər göndərən dövlətin qəbul edən dövlətdə diplomatik 
nümayəndəliyi yoxdursa, lakin bu dövlətin  ərazisində başqa 
konsulluğu mövcuddursa, başlanmış konsulluğun binalarının, onlarda 
olan  əmlakın, konsulluq arxivinin mühafizəsini və  qəbul edən 
dövlətin razılığı ilə, bu konsulluğun dairəsindəki konsulluq funk-
siyalarının yerinə yetirilməsini tapşıra bilər; və ya:  
 
482
 
483

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ XARİCİ İŞLƏR  
b)  əgər göndərən dövlətin qəbul edən dövlətdə  nə diplomatik 
nümayəndəliyi, nə  də konsulluğu yoxdursa, bu maddənin 1-ci 
bəndinin «b» və «c» yarımbəndlərinin müddəaları tətbiq edilir.  
NAZİRLİYİ HAQQINDA ƏSASNAMƏ 
 
I. Ümumi müddəlar 
 
Maddə 52 
 
Qüvvəyə minmə və qüvvədə olma müddəti 
1.
 
Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyi (bundan sonra 
– Nazirlik) Azərbaycan Respublikasının xarici siyasətini həyata 
keçirən mərkəzi icra hakimiyyəti orqanıdır. 
 
1.
 
Bu Konversiya ratifikasiya olunmalıdır və ratifikasiya fər-
manlarının mübadiləsi tarixindən 30 gün sonra qüvvəyə minir.  
2.
 
Nazirlik öz fəaliyyətində Azərbaycan Respublikasının 
Konstitusiyasını, Azərbaycan Respublikasının qanunlarını, 
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərman və 
sərəncamlarını, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 
qərar və sərəncamlarını, habelə bu Əsasnaməni rəhbər tutur. 
2.
 
ersiya Razılığa gələn Tərəflərdən birinin diplomatik kanallarda 
Razılığa gələn digər Tərəfə bu Konvensiyanın qüvvəsini ləğv 
etmək niyyəti barədə göndərdiyi yazılı bildirişinin tarixindən altı 
ay keçənədək qüvvədə qalacaqdır.  
 
3.
 
Nazirlik öz fəaliyyətini bilavasitə və Azərbaycan Respublikasının 
diplomatik nümayəndəlikləri və konsulluqları, o cümlədən 
Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq təşkilatlar yanında 
nümayəndəlikləri (bundan sonra xaricdəki nümayəndəliklər), 
habelə tabeliyində olan təşkilat və digər qurumlar vasitəsilə 
həyata keçirir. 
 
Daşkənd  şəhərində «23» mart 2004-cü ildə iki nüsxədə 
Azərbaycan, özbək və rus dillərində imzalanmışdır, bütün mətnlər 
eyni qüvvəyə malikdir.  
 
 
4.
 
Nazirlik müstəqil balansa, operativ idarəçilik hüququ ilə dövlət 
mülkiyyətində olan əmlaka, müvafiq bank hesablarına, üzərində 
Azərbaycan Respublikasının dövlət gerbinin təsviri və öz adı 
həkk olunmuş möhürə, müvafiq ştamplara və blanklara malikdir.