Həcər Adil qızı Qasımova Elmi redaktor: h e. d., dos. MƏMMƏdov r. F

II FƏSİL 
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ ŞTATDANKƏNAR 
(FƏXRİ) KONSULUNUN TƏYİN EDİLMƏSİ VƏ ONUN 
FƏALİYYƏTİNƏ XİTAM VERİLMƏSİ QAYDALARI 
1.5.
 
Azərbaycan Respublikasının ştatdankənar (fəxri) konsulu öz 
funksiyalarını yerinə yetirərkən Azərbaycan Respublikasının 
qanunvericiliyini, Azərbaycan Respublikasının və qəbul edən 
dövlətin iştirak etdiyi beynəlxalq müqavilələri və eləcə  də 
beynəlxalq adətləri, bu Əsasnaməni rəhbər tutur. 
 
 
2.1. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
Azərbaycan Respublikasının qəbul edən dövlətdəki diplomatik 
nümayəndələrinin və konsulluğunun təklifi ilə  həmin dövlətin 
müvafiq hakimiyyət orqanlarının razılığı ilə (təyin olunarkən) 
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən vəzifəyə təyin 
edilir və vəzifədən azad edilir. 
1.6.
 
Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyinə tabe olub 
Azərbaycan Respublikasının qəbul edən dövlətdəki 
diplomatik nümayəndəliyi və ya konsulluğunun və ya 
bilavasitə Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər Na-
zirliyinin rəhbərliyi altında fəaliyyət göstərir. 
1.7.
 
Ştatdankənar (fəxri) konsulun dəftərxanasının və 
iqamətgahının yeri, onun dərəcəsi və konsulluq dairəsi qəbul 
edən dövlətlə razılaşdırılmaqla müəyyənləşdirilir. 
Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulunun 
təyin edilməsi və  fəaliyyətinə xitam verilməsi ilə bağlı 
məsələlərin qəbul edən dövlətlə razılaşdırılması diplomatik 
kanallarla həyata keçirilir. 
1.8.
 
Azərbaycan Respublikasının ştatdankənar (fəxri) konsulunun 
Azərbaycan Respublikasının Dövlət gerbini və Azərbaycan 
dilində  ştatdankənar (fəxri) konsulun adını  əks etdirən 
möhürü vardır. 
2.2. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
vəzifəsinə  təyin edilərkən tam ad və soyadını, vətəndaşlığını, 
konsulluq dərəcəsini, vəzifələrini icra edəcəyi konsulluq 
dairəsini,  ştatdankənar (fəxri) konsulun olduğu yeri, onun 
səlahiyyətlərini təsdiq edən şəhadətnamə alır. 
1.9.
 
Azərbaycan Respublikasının ştatdankənar (fəxri) konsulunun 
yerləşdiyi binaya Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar 
(fəxri) konsulunun yerləşdiyi binaya Azərbaycan 
Respublikasının Dövlət gerbi həkk olunmuş lövhə vurmaq 
hüququ vardır. 
Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulunun 
şəhadətnaməsi Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər naziri və 
ya onu əvəz edən şəxs tərəfindən imzalanır. 
1.10.
 
Azərbaycan Respublikasının ştatdankənar (fəxri) konsulunun 
öz iqamətgahı da daxil olmaqla yerləşdiyi binada və eləcə də 
öz funksiyalarının icrası ilə bağlı digər hallarda öz nəqliyyat 
vasitələrində Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağını 
qaldırmaq hüququ vardır. 
2.3. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu qəbul 
edən dövlətin razılığını (ekzekvaturasını) aldıqdan sonra öz 
funksiyalarının icrasına başlayır. 
Ekzekvaturanın və ya onu əvəz edən sənədin Azərbaycan 
Respublikasının ştatdankənar (fəxri) konsuluna verildiyi tarix və 
onun öz vəzifəsinə başladığı tarix haqqında Azərbaycan 
Respublikasının qəbul edən dövlətdəki diplomatik nümayəndəliyi 
və ya konsulluğu, yaxud da bilavasitə ştatdankənar (fəxri) konsul 
tərəfindən Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyinə 
məlumat verilir. 
1.11.
 
1.19-cu və 1.10-cu bəndlərində göstərilən hüquqlar həyata 
keçirilərkən, Azərbaycan Respublikasının və  qəbul edən 
dövlətin qanunları, digər qaydaları  və adətləri nəzərə 
alınmalıdır. 
1.12.
 
Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulları 
aşağıdakı dərəcələrə ayrılırlar: 
2.4.  Əgər Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
hər hansı bir səbəbdən öz funksiyalarını müvəqqəti olaraq yerinə 
yetirə bilmirsə, onun vəzifələri qəbul edən dövlətin razılığı ilə 
a) ştatdankənar (fəxri) baş konsul; 
b) ştatdankənar (fəxri) konsul; 
 
436
 
437

Azərbaycan Respublikasının diplomatik nümayəndəliyi və ya 
konsulluğu, yaxud da Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər 
Nazirliyi tərəfindən başqa konsulluq darəsində fəaliyyət göstərən 
digər Azərbaycan Respublikasının ştatdankənar (fəxri) konsuluna 
həvalə edilə bilər. 
Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu öz 
konsulluq dairəsində müvəqqəti olmayacağı bütün hallarda bu 
barədə  əvvəlcədən Azərbaycan Respublikasının diplomatik 
nümayəndəliyini və ya konsulluğunu, yaxud da bilavasitə 
Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyini xəbərdar 
edir. 
2.5. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu öz 
funksiyalarına aşağıdakı hallarda xitam verir. 
a) Azərbaycan Respublikasının diplomatik nümayəndəliyinin və ya 
konsulluğunun başçısı, yaxud da Azərbaycan Respublikasının 
xarici işlər naziri tərəfindən qəbul edən dövlətin hakimiyyət 
orqanlarına  ştatdankənar (fəxri) konsulun səlahiyyətlərinə xitam 
verilməsi barədə məlumat verildikdə; 
b) ekzekvatura ləğv edildikdə; 
c) qəbul edən dövlətin müvafiq hakimiyyət orqanları  tərəfindən 
Azərbaycan Respublikasının diplomatik nümayəndəliyinə  və ya 
konsulluğuna, yaxud da bilavasitə Azərbaycan Respublikasının 
Xarici  İşlər Nazirliyinə  qəbul edən dövlətin həmin  şəxsi artıq 
Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu kimi 
tanımadığı bildirildikdə; 
d) Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulunun 
funksiyalarına onun Azərbaycan Respublikasının qəbul edən 
dövlətdəki diplomatik nümayəndəliyinə  və ya konsulluğuna, 
yaxud da bilavasitə Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər 
Nazirliyinə  əsaslandırılmış  şəkildə göndərdiyi  şəxsi vəsatəti 
əsasında da xitam verilə bilər. 
2.6. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
vəzifəsinə  təyin olunmuş  şəxs ona həvalə edilmiş konsulluq 
funksiyalarını qüsursuz yerinə yetirəcəyi və  əmək haqqı, digər 
mükafat tələb etməyəcəyi barədə Azərbaycan Respublikasının 
Xarici İşlər Nazirliyinə yazılı şəkildə öhdəlik təqdim edir. 
2.7. Vəzifəyə  təyin edilərkən və ya vəzifədən azad edilərkən 
Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu gerbli 
möhürü,  ştampları, kassanı, konsulluq rüsumları markalarını, 
arxivi və başqa konsulluq rekvizitini Azərbaycan 
Respublikasının qəbul edən dövlətdəki nümayəndəliyindən və ya 
konsulluğundan akt əsasında qəbul edir və ya ona təhvil verir. 
Azərbaycan Respublikasının diplomatik nümayəndəliyinin və 
ya konsulluğunun başçısı, yaxud da Azərbaycan Respublikasının 
Xarici  İşlər naziri qəbul edən dövlətin hakimiyyət orqanlarına 
Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulunun 
funksiyalarına xitam verilməsini bildirir. 
 
III FƏSİL 
 
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ ŞTATDANKƏNAR 
(FƏXRİ) KONSULU FUNKSİYALARININ  
YERİNƏ YETİRİLMƏSİ QAYDALARI 
 
3.1.
 
Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
ona həvalə olunmuş funksiyaları şəxsən yerinə yetirir. 
3.2.
 
Azərbaycan Respublikasının ştatdankənar (fəxri) konsulu öz 
konsulluq funksiyalarının yerinə yetirməsi ilə əlaqədar olaraq 
Azərbaycan Respublikasının və xarici ölkələrin konsulluq 
dairəsindən kənarda yerləşən idarə  və  təşkilatları ilə, habelə 
bu dairədən göstərdiyi Azərbaycan Respublikası diplomatik 
nümayəndəliyinin və ya konsulluğunun vasitəsilə  əlaqə 
saxlaya bilər. Qəbul edən dövlətdən Azərbaycan 
Respublikasının diplomatik nümayəndəliyi və ya konsulluğu 
olmadığı halda həmin  əlaqələr Azərbaycan Respublikasının 
Xarici İşlər Nazirliyi ilə razılaşdırılmaqla saxlanılır. 
3.3.
 
Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyinin qüvvədə 
olan təlimatlarına uyğun olaraq Azərbaycan Respublikasının 
diplomatik nümayəndəliynin və ya konsulluğunun köməyi ilə 
kargüzarlığı və konsulluq arxivinin saxlanmasını təşkil edir, 
onun mühafizəsini və təhlükəsizliyini təmin edir. 
3.4.
 
Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulunu 
qeydiyyat jurnalları,  ştampları  və s. lazımi konsulluq 
rekviziti (ləvazimatları) ilə onun fəaliyyətinə bilavasitə 
rəhbərlik edən Azərbaycan Respublikasının qəbul edən 
 
438
 
439

dövlətdəki diplomatik nümayəndəliyi və ya konsulluğu təmin 
edir. 
3.5.
 
Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
kommersiya və öz peşə fəaldiyyəti ilə məşğul ola bilər. 
3.6.    Azərbaycan Respublikasının ştatdankənar (fəxri) konsulu ildə 
bir dəfədən az olmayaraq öz konsulluq dairəsinin  ərazisini 
gəzməlidir. 
3.7.     Azərbaycan Respublikasının ştatdankənar (fəxri) konsulunun 
hərəkətləri barədə  şikayətlərə Azərbaycan Respublikasının 
qəbul edən dövlətdəki diplomatik nümayəndəliyi və ya 
konsulluğu, yaxud da bilavasitə Azərbaycan Respublikasının 
Xarici İşlər Nazirliyi tabeçilik qaydasında baxır. 
 
 
IV FƏSİL 
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ ŞTATDANKƏNAR 
(FƏXRİ) KONSULUNUN AZƏRBAYCAN 
RESPUBLİKASININ HÜQUQİ ŞƏXSLƏRİNƏ VƏ 
VƏTƏNDAŞLARINA MÜNASİBƏTİNİN ƏSASLARI 
 
4.1. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu onun 
fəaliyyətinə  rəhbərlik edən Azərbaycan Respublikasının qəbul 
edən dövlətdəki diplomatik nümayəndəliyinin və ya 
konsulluğunun yaxud da Azərbaycan Respublikasının Xarici 
İşlər Nazirliyinin köməyi ilə Azərbaycan Respublikasının onun 
konsulluq dairəsində olan hüquqi şəxslərinə  və  vətəndaşlarına 
qəbul edən dövlətin qanunvericiliyi əsasında verilən, 
Azərbaycan Respublikası ilə  həmin dövlətin iştirak etdiyi 
beynəlxalq müqavilələrdə nəzərdə tutulan, eləcə də beynəlxalq 
adətlərdən irəli gələn bütün hüquqlardan onların tam həcmdə 
istifadə etmələri üçün tədbirlər görür və həmvətənlərinə lazımi 
yardım göstərir. 
4.2. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
konsulluq dairəsində olan Azərbaycan Respublikası hüquqi 
şəxslərinin və  vətəndaşlarının pozulmuş hüquqlarını  bərpa 
etmək üçün müvafiq tədbirlər görür. 
4.3. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu öz 
konsulluq dairəsinin  ərazisində daimi və müvəqqəti yaşayan 
Azərbaycan Respublikası  vətəndaşlarının qeydiyyatını aparır, 
onlara lazımi konsulluq yardımı göstərir. 
4.4. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
konsulluq dairəsinin  ərazisində daimi və müvəqqəti yaşayan 
Azərbaycan Respublikası  vətəndaşlarına qəbul edən dövlətin 
qanun və qərarları, adət və ənənələri barədə məlumat verir. 
4.5. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları və həmvətənlər üçün 
mədəni-maarif tədbirlərinin keçirilməsinə yardım edir. 
4.6. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulunun 
Azərbaycan Respublikasının diplomatik nümayəndəliyi və ya 
konsulluğu, yaxud da bilavasitə Azərbaycan Respublikasının 
Xarici  İşlər Nazirliyi ilə razılaşdırmaqla Azərbaycan 
Respublikasının vətəndaşları özləri olmadığı  və öz işlərinin 
aparılmasını digər şəxsə tapşırmadıqda, yaxud başqa səbəblərə 
görə öz maraqlarını müdafiə edə bilmədikdə  qəbul edən 
dövlətin idarələrində onları  təmsil etmək hüququ vardır. Bu 
təmsilçilik təmsil edilənlər öz vəkillərini təyin edənədək və ya 
hüquq və mənafelərinin müdafiəsini öz üzərlərinə götürənədək 
davam edir. 
 
V FƏSİL 
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ ŞTATDANKƏNAR 
(FƏXRİ) KONSULUNUN AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI 
VƏTƏNDAŞLARININ HİMAYƏÇİLİK, QƏYYUMLUQ VƏ 
ƏMLAK MƏSƏLƏLƏRİ İLƏ  
ƏLAQƏDAR FUNKSİYALARI 
 
5.1. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
Azərbaycan Respublikasının diplomatik nümayəndəliyi və ya 
konsulluğu, yaxud da bilavasitə Azərbaycan Respublikasının 
Xarici İşlər Nazirliyi ilə razılaşdırmaqla öz konsulluq dairəsində 
yaşayan yetkinlik yaşına çatmamış, valideynlərin himayəsindən 
məhrum olmuş Azərbaycan Respublikası  vətəndaşlarının və 
habelə yetkinlik yaşında olan, səhhətinə görə öz hüquqlarını 
həyata keçirə bilməyən və öz vəzifələrini yerinə yetirə bilməyən 
Azərbaycan Respublikası  vətəndaşlarının himayəçiliyə  və 
qəyyumluğa götürülməsi üçün tədbirlər görür. 
 
440
 
441

5.2. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı öldükdə bu barədə təxirə 
salınmadan Azərbaycan Respublikasının qəbul edən dövlətdaxili 
diplomatik nümayəndəliyinə  və ya konsulluğuna, yaxud da 
bilavasitə Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyinə 
məlumat verir və onunla razılaşdırılmaqla Azərbaycan 
Respublikası  vətəndaşının ölümündən sonra qalmış  əmlakının 
mühafizəsi üçün və ya əgər qalmış  əmlak tamamilə, yaxud 
qismən xarab olmağa başlamışsa, yaxud da saxlanması çox baha 
başa gəlirsə, onun satılması üçün tədbirlər görür. Satışdan  əldə 
edilmiş pul aidiyyəti üzrə göndərilməlidir. 
5.3. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
Azərbaycan Respublikasının diplomatik nümayəndəliyi və ya 
konsulluğu, yaxud da bilavasitə Azərbaycan Respublikasının 
Xarici  İşlər Nazirliyi ilə razılaşdırıldıqdan sonra saxlamaq üçün 
Azərbaycan Respublikasının vətəndaşlarına məxsus olan pulu, 
qiymətli əşyaları, qiymətli kağızları və sənədləri qəbul edə bilər. 
5.4. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
Azərbaycan Respublikasının dövlətinə, hüquqi şəxslərinə  və 
vətəndaşlarına hədiyyə olunan pulun, qiymətli  əşyaların və 
əmlakın keçirilməsini rəsmiləşdirməkdə xarici ölkələrin 
vətəndaşlarına və təşkilatlarına yardım edə bilər. 
 
VI FƏSİL 
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ İTKİN DÜŞMÜŞ,  
TUTULUB SAXLANILAN, HƏBSDƏ OLAN, BAŞQA  
ŞƏKİLDƏ AZADLIQDAN MƏHRUM EDİLƏN VƏ YA  
CƏZA ÇƏKƏN VƏTƏNDAŞLARI İLƏ ƏLAQƏDAR  
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ ŞTATDANKƏNAR 
(FƏXRİ) KONSULUNUN FUNKSİYALARI 
 
6.1. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu onun 
konsulluq dairəsində daimi və ya müvəqqəti yaşayan itkin 
düşmüş Azərbaycan Respublikası vətəndaşının axtarışına yardım 
edilməsi üçün qəbul edən dövlətin səlahiyyətli hakimiyyət 
orqanlarına müraciət edə bilər. 
6.2. Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı tutulub saxlanıldıqda, 
həbs olunduqda və ya başqa formada azadlıqdan məhrum 
edildikdə Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) 
konsulu bu barədə Azərbaycan Respublikasının qəbul edən 
dövlətdəki diplomatik nümayəndəliyinə  və konsulluğuna, yaxud 
da bilavasitə Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyinə 
dərhal məlumat verir və onların göstərişlərinə uyğun olaraq 
hərəkət edir. 
6.3. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
Azərbaycan Respublikasının diplomatik nümayəndəliyi və ya 
konsulluğu, yaxud da bilavasitə Azərbaycan Respublikasının 
Xarici  İşlər Nazirliyi ilə razılaşdırmaqla həbsdə olan və ya 
şübhəli  şəxs kimi tutulub saxlanılan, yaxud Azərbaycan 
Respublikası  vətəndaşının azadlığını  məhdudlaşdıran başqa 
tədbirlərə  məruz qalan, yaxud da azadlıqdan məhrum edilməklə 
cəza çəkən, habelə başqa inzibati və ya məhkəmə  tədbirlərinə 
məruz qalan Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı barəsində 
yerləşdiyi dövlətin qanunlarına və Azərbaycan Respublikası ilə 
həmin dövlət arasındakı müqavilələrə  əməl olunmasına nəzarət 
edir. 
Qanun pozuntusu müəyyən edildikdə o, bu barədə Azərbaycan 
Respublikasının diplomatik nümayəndəliyinə 
və ya 
konsulluğuna, yaxud da bilavasitə Azərbaycan Respublikasının 
Xarici İşlər Nazirliyinə dərhal məlumat verir. 
 
VII FƏSİL 
AZƏRBAYACAN RESPUBLİKASININ ŞTATDANKƏNAR 
(FƏXRİ) KONSULUNUN PASPORT-VİZA SƏNƏDLƏRİ, 
SƏNƏDLƏRİN TƏLƏB EDİLMƏSİ VƏ NOTARİAT  
MƏSƏLƏLƏRİ İLƏ ƏLAQƏDAR FUNKSİYALARI 
 
7.1. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
Azərbaycan Respublikasının diplomatik nümayəndəliyi və ya 
konsulluğu ilə razılaşdırmaqla Azərbaycan Respublikasının 
vətəndaşlarınn pasportlarının vaxtını artıra və bu pasportlarda 
dəyişikliklər edə bilər. 
7.2. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
Azərbaycan Respublikasından sənədlərin tələb edilməsi üçün 
ərizələri və  vəsatətləri qəbul edib onları baxılmaq üçün 
Azərbaycan Respublikasının diplomatik nümayəndəliyinə  və 
 
442
 
443

ya konsulluğuna, yaxud da bilavasitə Azərbaycan 
Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyinə göndərir, onların 
tapşırığı ilə Azərbaycan Respublikasında yerləşən təşkilatların 
və fiziki şəxslərin vəsatəti  əsasında məhəlli xarakterli 
sənədlərin tələb edilməsi ilə bağlı məsələlərlə məşğul olur. 
7.3. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
Azərbaycan Respublikasının diplomatik nümayəndəliyi və ya 
konsulluğu, yaxud da bilavasitə Azərbaycan Respublikasının 
Xarici  İşlər Nazirliyi ilə razılaşdırmaqla aşağıdakı notariat 
əməliyyatlarını həyata keçirə bilər. 
a) vəsiyyətnamələrin təsdiqi; 
b) miras qalmış əmlakın qorunması üçün tədbirlərin görülməsi; 
c) sənədlərin surətlərinin və onlardan çıxarışların düzgünlüyünün 
təsdiq edilməsi; 
ç) sənəddəki imzanın həqiqiliyinin təsdiq edilməsi; 
d) bir dildən başqa dilə olunmuş  tərcümənin düzgünlüyünün təsdiq 
edilməsi; 
f) vətəndaşın sağ olması faktının və ya vətəndaşın müəyyən yerdə 
olmasının təsdiq edilməsi; 
e) sənədlərin təqdim edilmə vaxtının təsdiq edilməsi; 
ə) dəniz protestlərinin verilməsi. 
7.4. Notariat əməliyyatları Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar 
(fəxri) konsulunun dəftərxanasında yerinə yetirilir. Lazımi 
hallarda bu işlər dəftərxanadan kənarda da görülə bilər. 
7.5. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
apardığı notariat əməliyyatlarının sirrini saxlamalıdır. 
7.6. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
notariat  əməliyyatlarını yerinə yetirərkən «Notariat haqqında» 
Azərbaycan Respublikasının Qanununu, Azərbaycan 
Respublikasının digər normativ-hüquqi aktlarını, habelə bu 
Əsasnaməni rəhbər tutur. 
7.7. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
tərəfindən görülmüş notariat əməliyyatları haqqında arayışlar 
və  sənədlər Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə 
əsasən verilir. 
7.8. Notariat qaydasında təsdiq edilən  ərizələr və digər sənədlər 
ştatdankənar (fəxri) konsulun yanında imzalanır. Əgər ərizə və 
ya digər sənəd Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar 
(fəxri) konsulunun yanında imzalanmayıbsa, imza edən, 
imzanın ona məxsus olduğunu şəxsən təsdiq etməlidir. 
Notariat  əməliyyatlarını aparan Azərbaycan Respublikasının 
ştatdankənar (fəxri) konsulu Azərbaycan Respublikası 
vətəndaşlarının, hüquq və  vəzifələrini onlara izah etməli, 
aparılan notariat əməliyyatlarının nəticələri haqqında 
xəbərdarlıq etməlidir ki, hüquqi məlumatsızlıqdan və bu kimi 
başqa hallardan onların zərərinə istifadə olunmasın. 
7.9. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu öz 
adına və öz adından, arvadının (ərinin) adını  və ya arvadının 
(ərinin) adından, qohumlarının adını  və ya qohumlarının 
adından notariat əməliyyatları görə bilməz. 
7.10. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə zidd olan, 
məzmun etibarilə Azərbaycan Respublikasının mənafeyinə  və 
onun vətəndaşlarının  şərəf və  ləyaqətinə  xələl gətirə bilən 
notariat əməliyyatlarını aparmaqdan imtina edir. 
Notariat  əməliyyatlarının aparılmasından imtina edilməsi 
səbəbləri haqqında əlaqədar şəxslərə onların xahişi ilə məlumat 
verilir və bu barədə şikayət verilməsi qaydaları izah edilir. 
7.11. Azərbaycan Respublikasında yaşayan Azərbaycan Respublikası 
vətəndaşlarının xeyrinə  vərəsəlik açıldığı Azərbaycan 
Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsuluna məlum olarsa, 
o, bu vərəsəliyə dair və ehtimal olunan vərəsələr haqqında ona 
bəlli olan bütün məlumatı  dərhal Azərbaycan Respublikasının 
diplomatik nümayəndəliyinə  və ya konsulluğuna, yaxud da 
bilavasitə Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyinə 
göndərir. 
7.12. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulunun 
notariat və digər kargüzarlığı Azərbaycan dilində (və ya 
beynəlxalq münasibətlərdə ümumiliklə qəbul edilmiş dildə) və 
ya qəbul edən dövlətin dilində aparılır. 
 
VIII FƏSİL 
KONSULLUQ RÜSUMLARI VƏ KONSULLUQ  
FUNKSİYALARININ YERİNƏ YETİRİLMƏSİ İLƏ  
BAĞLI FAKTİKİ XƏRCLƏRİN ÖDƏNİLMƏSİ 
 
 
444
 
445

8.1. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
görülən konsulluq əməliyyatları müqabilində Azərbaycan Res-
publikasının konsulluq rüsumları tərəfinə uyğun olaraq yerləşdiyi 
dövlətin valyutası ilə konsulluq rüsumu tutur. 
 
9.1. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
Azərbaycan Respublikasının diplomatik nümayəndəliyi və ya 
konsulluğu, yaxud da bilavasitə Azərbaycan Respublikasının 
Xarici İşlər Nazirliyi ilə qarşılıqlı əlaqədə qəbul edən dövlətin 
müvafiq hava və  dəniz limanlarında,  ərazi və daxili sularında 
və ya öz konsulluq dairəsinin hüdudlarındakı digər 
məntəqələrdə  qəbul edən dövlətin qanunvericiliyinə  və 
Azərbaycan Respublikası ilə qəbul edən dövlətin iştirak etdiyi 
beynəlxalq müqavilələrə, yerli adətlərə uyğun olaraq, 
Azərbaycan Respublikasının dəniz və hava gəmilərinə kömək 
və konsulluq yardımı göstərir, onlara tam həcmdə hüquq və 
immunitetlər verilməsinə nəzarət edir. 
Konsulluq rüsumları Azərbaycan Respublikasının büdcəsinə 
keçirilir. 
8.2. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
Azərbaycan Respublikasının diplomatik nümayəndəliyi və ya 
konsulluğu ilə razılaşdırmaqla özünün yerinə yetirdiyi konsulluq 
əməliyyatlarının aparılması ilə bağlı faktiki xərclərin ödənilməsi 
üçün haqq almalıdır. Alınan pul vəsaiti  ştatdankənar (fəxri) 
konsulun sərəncamına daxil olur. 
8.3. Azərbaycan Respublikasının ştatdankənar (fəxri) konsulu olduğu 
konsulluq rüsumları barədə tabe olduğu diplomatik 
nümayəndəliyə  və ya konsulluğa, yaxud da bilavasitə 
Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyinə hesabat 
verir. 
9.2. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
məntəqənin sanitariya vəziyyəti, limanın və hava limanının 
qaydaları, gəmi komandiri, kapitanı  və ya heyət üzvləri 
tərəfindən icrası  məcburi sayılan liman qaydaları, yerli 
qanunlar və adətlər haqqında, habelə  gəmi kapitanına və ya 
komandirinə yerli hakimiyyət orqanları ilə  əlaqəyə girmək 
üçün zəruri olan məlumat verir. 
8.4.  Ərizələrində göstərilən səbəblər üzürlü sayılarsa, Azərbaycan 
Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsuluna ayrı-ayrı 
şəxslərdən konsulluq rüsumlarının azaldılması  və ya heç 
tutulmaması hüququ verilir. 
9.3. O, Azərbaycan Respublikasından gələn Azərbaycan 
Respublikası gəmisinə baş çəkə, zəruri olduqda isə qəbul edən 
dövlətin vəzifəli  şəxslərinin yanına gedərkən gəmi kapitanını 
(komandirləri) müşayiət edə bilər. 
8.5. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
aşağıdakı hallarda konsulluq rüsumu tutmur: 
a) konsulluq rüsumlarının qarşılıqlı surətdə tutulması haqqında 
Azərbaycan Respublikası ilə  qəbul edən dövlətin iştirak etdiyi 
beynəlxalq müqavilə olduqda; 
9.4. Azərbaycan Respublikasının  ştatdankənar (fəxri) konsulu 
Azərbaycan Respublikasının gəmi kapitanlarına və 
komandirlərinə Azərbaycan Respublikasının müvafiq 
diplomatik nümayəndəlikləri və ya konsulluqları ilə  əlaqə 
yaradılmasına yardım edir. O, dəniz və ya hava gəmilərinin 
qəbul edən dövlətin dəniz və ya hava limanlarına gəldiyini 
kapitanın, yaxud komandirin ona bildirməsinə  nəzarət edir və 
bu barədə Azərbaycan Respublikasının qəbul edən dövlətdəki 
diplomatik nümayəndəliyinə  və ya konsulluğuna, yaxud da 
bilavasitə Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyinə 
məlumat verir. 
b) Azərbaycan Respublikasının vətəndaşlarının vətənə qaytarılmasına 
aid işlərdə; 
c) vətəndaşların  əmək stajına, sosial təminatına, aliment işlərinə aid 
sənədlər leqallaşdırıldıqda və ya tələb edildikdə  və Azərbaycan 
Respublikasının qanunvericiliyində  nəzərdə tutulmuş digər 
hallarda.