Ñholpon nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi Òoshkent 2010
Download 3.58 Mb. Pdf ko'rish
|
deding, endi ozum shunda bolsam-da, hushum Lizaga; to Lizani kelturmasang, mani gapurturolmaysan. Ammo gab kelturganinga. Davlat zor! D a v l a t . Gam yema, muddaong Liza bolsa, shul zamon yoninga korarsan, kelmasami? Boshini olarman. N o r . Boybacha barishnaga tabingiz bormi? Ò o s h m u r o d . Mayli, odam yuboringlar, bazm qizisun. Òangriqul.Gab, gab ila vaqtni otkazarsizlar. Buyuraturgan bolsanglar buyuringlar. Ertaroq kelsun, kayf qilayluk. (Davlat qongiroq chalar. Artun armani mayxonachi kirar).
A r t u n . Nima deysan? D a v l a t . Lizaga birovni buyur, kelsun! A r t u n . Bunda? D a v l a t . Ha, munda kelturmasdan, mozorgami keturarding? A r t u n . Izvinit qilasan, surushdum-da. D a v l a t . Bol, bol. Birovni yubor. A r t u n . Box, na vor qilarsan! Liza bana demishki, on besh manotsiz bana kishi gondurma! Ha, on besh manat-da va faytun puli-da vergilin, Nikolayi gondurayim. Liza olmasa, boshqasin gotursen, kayfingni chek. Davlat. Avval kelturub, songra pulni olsang, bolmasmi?
15 A r t u n . Davlat zor! Ban sana demishki, Liza perut oqcha olmayincha kelmas, bana na! San ozung bilarsanki, ugovar qizi banimki degil? (Mastlar bir-birlariga hayron qararlar, kissalariga qol soladurlar). Ò a n g r i q u l . Ortun! Bir oz toxta, pul berarmiz. A r t u n . Bosh ustina hoziram. (Chiqar. Joralarni kayflari uchub, sukut etarlar). D a v l a t . Suz, ichaylik. (Nor suzib, quyar). Ò a n g r i q u l . Pulni peshagi talab qilgani ishni belini sindurdi. D a v l a t . Ish aksiga olsa, shunday bolur. Pullaring bormi? Hammalaring chiqaring. (Hammasi chiqarar, Davlat sanar. Besh somga yetmas). Davlat. Buminan hech nima bolmas, bir ilojini tobmoq kerak. N o r (tamasxor ila). Oy, boybacha! Bizlar-ku kambagal, sizga nima! Kisangizdan pul chiqmaydur. Ana, boybachani shakli. (Qoli ila korsatar). D a v l a t . Parvo qilma, Nor! Man bir nimarsa oylardim. Agar boybacha konsa. Ò a n g r i q u l . Nima ekan? Nima? D a v l a t . Òoxta, nima ekanligini bilarsan. Avval boybachani salomatlikiga ichayluk. (Òangriqul suzar, icharlar boybachani salomatlikiga). Boy- bacha! Bu kechadek chahorshanba savri oyda yilda bir bolar yo yoq, bir kecha ming kecha bolmas, agar qabul qilsangiz, Òangriqulni sizga qosharman. Birga borib, otangizni sanduqini korsatursiz. Boshqa ishni Òangriqul bajaradur. Ò o s h m u r o d . Òangriqul aka, borarsizmi? Òangriqul. Ulfatlar buyursa, u dunyoga borarman. U-ku sizni havlingiz. D a v l a t . San nima dersan, Nor? N o r . Men ham kobni biri, bor desang, borarman. D a v l a t . Yoq, ikkovi bas, korganlar badgumon bolmasun. Bukunni ertasi bor.
16 N o r . Boybacha! Otangiz sanduqining joyini bilarsizmi? Ò o s h m u r o d . Otamni yotaturgan uyinda. D a v l a t . Yotaturgan uyini necha eshiki bor? Ò o s h m u r o d . Uch. D a v l a t . Qaysi eshikdan kirarsizlar? Ò o s h m u r o d . Eshikni biri onamni uyindan ochilur; man kirib havli tarafdagi eshikni ocharman, songra Òangriqul akam kirar. D a v l a t . Borakalla! Ilgari ham ogurluq qilganga oxshaysiz. Nor, toldur, ichayluk. (Nor toldurar, icharlar. Òangriqul va Òoshmurodga qarab). Endi boraturgansizlar? Ò a n g r i q u l . Albatta, bormay nima bolubdur. (Davlat taponchasini boybachaga berar. Nor etik soqidan pichoqni olib, Òangriqulga berar. Alar ehtiyot qilib turarlar). D a v l a t (ikkisiga qarab): Yol bolsun, botirlar? Ò a n g r i q u l . Olgani. (Davlat, Òangriqulni bir chetga olib, ishorat va xufiya malumot va amr berar). N o r . Omin ollo. H a m m a s i . Ollo akbar. (Davlat fotiha berar). (Òangriqul va Òoshmurod chiqar. Davlat va Nor ichar va oqur). (Parda enar) UCHINCHI PARDA Odat boyicha Boy yotar karavot ustiga uyquda; uyni bir tarafiga sanduq. Òoshmurod bir eshikdan ohistalik ila kirar, bu taraf u tarafga qarab, boshqa bir eshikni ochar va bir chetga turar. Òangriqul kirar, qoliga kalid va temur asbob, beliga pichoq; sanduq tarafiga borib, kalid solar. Sanduq ochilmas, Òoshmurodga qaraydur. Ishorat ila maslahat soraydur. Òoshmurod sanduqni temur asbob ila sindurmoqga amr berar.
17 Òangriqul temur asbob ila sanduqni sindurar. Sanduqni ovozi ila Boy uygonur. B o y (chop-chop turar, kaltakni olib). Voy-voy!!! (Òangriqulga qarab yugurar). (Òoshmurod kaltakni kelib ushlar). (Òangriqul pichoq ila boyni qoltugiga urar). B o y (taraqlab yiqilar): Voy, jonim! (Jon uzar. Òiðirlar, xirillar). (Òangriqul sanduqdan tanga xaltasini kotarar. Pichoq va temir asbobni oziga berkitar. Òashqaridan bir necha odam tovushi eshitilur). O d a m l a r . Nima gab, birov dod dedi. (Bir necha erkak ila boy xotuni kirarlar. Òangriqul ila Òoshmurodni korarlar). Ò a n g r i q u l . Òoshmurod, ot! (Òoshmurod havoga tapponcha otar, qocharlar va hozir kishilarga saloh korsatib). B o y b u c h a . Voy, zolim dastidan, bu qanday kun edi, voy, dod-ey! (Chapak chalar... Boy ustiga ozini tashlar, yuzu sochini yular). Hey, juvonmarg Òoshmurod! qon qus, koshki chechakga ketayding. Hay, padarkush Òoshmurod. Voy, dod-e-y! D o m l a (kirar). Onajon! Sizga sabrdan boshqa chora yoq. Bu badbaxtlik va musibatga sabab jaholat va nodonlikdur. Beilmlik va tarbiyasizlikdur. Uyingizni nodonlik buzdi. Sizni beilmlik xonavayron qildi. Oglungizni beilmlik Sibirga, joningizdan aziz farzandingizni tarbiyasizlik balosi sizdan umriy ajratadur. Bolangizni otasi tarbiya etmadi, oqutmadi. Oxiri baloga uchradi, yomon rafiqlar yoldan chiqardilarki, qurboni jaholat boldingiz. B o y b u c h a (tolganib): Ey, voy, voy, bolam. Voy, boyim, oh voy-y-y-y. D o m l a . Boyingiz-da maslahatga quloq solmadi. Va oxiri ushbu yamon hodisa paydo boldi. Endi sizga achchig sabrdan boshqa iloj yoqdur, onajon! Ollo sizga sabr bersun! 2 Adabiyot, III 18 B o y b u c h a (kamoli betoqatlik ilan oh vovaylo etar): Dod, voy, bolam. Voy, boyim. Ikkisidan ham ayrildim. Erimni mozorga, bolamni Sibirga yuborarlar. Voy, voy, voy-y-y. (Parda enar) Behbudiy maqolalaridan IKKI EMAS, ÒORÒ ÒIL LOZIM Biz turkistoniylarga turkiy, forsiy, arabiy va rusiy bilmoq lozimdur, Òurkiy, yani ozbekini sababi shulki, Òurkiston xalqining aksari ozbakiy soylashur. Forsiy bolsa, madrasa va udabo tilidur. Bukungacha Òurkistonni har tarafindagi eski va yangi maktab- larinda forsiy nazm va nasr kitoblari talim berilib kelgandur. Barcha madrasalarda shariy va diniy kitoblar arabiy talim berilsa ham, mudarrislarni taqriru 1 tarjimalari forschadur. Bu oida, yani dars kitobi arabiy, muallim turkiy, taqriru tarjimani forsiyligi xila ajibdur. Òurkistonda qadimdan beri bu uch til joriydur. Chunonchi, eski yorlilardan malum bolurki, Òurkistonda eski amir va xonlarni amri farmoyish va muborak nomalari doimo turkiy, yana ayni zamonda dorulazou adabiyot tahrirlari forsiy yozilar ekan. Bu oidalar zotan yaxshidur. Ammo bora-bora yoinki kela-kela usuli talim va kitobatga ehmol 2 paydo bolub, hozir bir darajaga kelibdurki, ahli savod yoinki ahli ilmni yuzdan toqson toqquzi bu uch tilda mukammal tahriri adabiyga molik yoqdur. Yani, usuli talim va tadrisni isloh etmak kerak. Otayluk. Òurkistonning Samarqand va Fargona viloyatlarinda forscha soylayturgan bir necha shahar va qishloqlar bordur. Buxoro hukumatining tili forsiydur. Fors shoiru udabosi asarlari qiyo- matgacha lazzati ketmayturgan xazinai manaviydurki, mundan foydalanmoq uchun ovrupoyilar milyardlar sarf etarlar. 1 Òaqrir bayon. 2 Ehmol qiyinchilik, mashaqqat. 19 Bizga saodatdurki, turkiy va forsiyni tahsilsiz bilurmiz. Har turkni forsiy va har forsni turkiy bilmogi lozimdur. Forsiy bilgan kishi Firdavsiy, Bedil, Sadiy, «Masnaviy» 1 dan
qanday lazzat olsa, turkiy bilganlar Fuzuliy, Navoiy, Boqiy 2 , Somiy 3 , Abdulhaq Homid 4 , Akrambek 5 , Sanoyi 6 , Nobiy
7 , Nojiy 8 lardan, yana Òolstoy, Jul Vern va ulamoi zamoniy asarini turkiy tarjimasidan lazzat shunday oladur. Farang va rus donishmandlarining asarlaridan foydalanmoq turkiy yo rusiy va farangiy bilmak ila mumkin bolur, na uchunki bugun usmonli, Kafkaz va Qazon turklari zamona ulamosi asarini turkiyga tarjima qilib, kopaytirgandurlar, yani turkiy bilgan kishi zamonni bilur. Òurk tiliga har bir yangi va naflik kitoblar barcha tilda tarjima bolgandur. Arab madaniyati yunoniy Suqrot, Buqrot, Falotunlardan foydalanganidek, zamoni hozira madaniyati Òolstoy, Jul Vern, Kepler, Kopernik, Nyutonlardan foydalanur. Maqsaddan uzoq tushdik. Bizga lozimki, oz nafimiz uchun ruscha bilayluk, hukumat maktablarinda oquylik. Davlat mansablariga kirayluk. Vatanimizga va oz dinimizga xidmat etayluk. Musulmon bolub turib taraqqiy qilayluk. Bu zamon tijorat ishi, sanoat va mamlakat ishlari, hatto, dini islom va millatga xidmat ilmsiz bolmaydur. Masalan, bugungi «podsholik duma»ga oz din va millatimiz nafiga sozlamoq bizlar uchun mumkin 1 «Masnaviy» Jaloliddin Rumiyning mashhur asari. 2 Mahmud Abdul Boqiy (15261600) usmonli shoir, «Sumbul qasidasi» muallifi. 3 Somiy (18501904 «Qomusul alom» asari muallifi. 4 Abdulhaq Homid (18521937) mashhur turk shoiri. 5 Akrambek Rijoizoda Akram (18471914) «garbchi» jadidchi shoir. 6 Sanoyi (Ibrohim Shinosiy bolsa kerak) (18261874) mashhur turk masalnavis shoiri. 7 Nobiy (Yusuf Nobiy) (16401712) usmonli shoirlardan. 8 Muallim Nojiy (1850 1893) «sharqchi» shoir. 20 bolur. Ammo anda borib soylaguvchi kishi bizga yoq. Anda borib nafi bir on sana oqumoq kerak, zamondan, qonundan xabardor bolmoq kerakdur. Xulosa, bugun bizlarga tort tilga tahrir va taqrir etguvchilar kerak, yani arabiy, rusiy, turkiy va forsiy. Arabiy til din uchun na daraja lozim bolsa, rusiy ham tiriklik va dunyo uchun lozimdur. Hadisi sharifdan malum boladurki, janobi paygambar oz sahobalaridan Zayd bin Sobit(ga) yahudiy xatini oqub- organmoqga buyurgan ekanlar. Va ul janob Umar hazrat nubuvvat panohi ila yahudiy xatini organib, hazrat paygambarga yahudiylardan kelaturgon xatlarni oqub berar ekanlar (Sahihi Buxoriy, juz 4, sahifa 156). Holbuki, ul zoti bobarokot paygambarimiz quvvati hokima egasi edilar. Yahudiylar mahkum va tobe edi. Al-on Rusiya hokim, bizlar anga tobe va oz tirikligimiz uchun alar xatini bilmoq zarur va hadisi sharif dalolatincha durustligiga joyi inkor bolmasa kerakdur. «Oyna» jurnali, 1913- yil, 1- son, 1214- betlar. ÒEYOÒR NADUR? Òeyotr nimadur? Javobiga teyotr ibratnamodur, teyotr vaz- xonadur, teyotr tazir adabidir. Òeyotr oyinadurki, umumiy hollarni anda mujassam va namoyon suratda kozliklar korub, kar-quloqsizlar eshitib, asarlanur. Xulosa: teyotr vaz va tanbih etguvchi hamda zararlik odat, urf va taomilni, qabih va zararini ayonan korsatguvchidur. Hech kimni rioya qilmasdan togri soylaguvchi va ochiq haqiqatni bildurguvchidir. «Qul-al-haqqa va lav kona (va) maroan» mazharidur. Ayni zamonda yana tamoshogoh va yoinki kongul ochguvchi milliy va adabiy jamiyatlarni boisidur. Òaraqqiy qilgan millatlar teyotrxonalarni uluglar uchun maktabi adab va ibrat ataydurlar. Òaraqqiy qilmoqni eng birinchi sabab
21 va boislaridan biri teyotrlardur deyurlar. Òeyotrlarning yaxshi va yamon odatlarni sarrof 1 va munaqqidi derlar. Umumiy odatlarni nafi va zararidan paydo bolaturgon natija- larni teyotrxonada aynan korsaturlarki, har kim mundan tasirlanib, yamon odatlarni tark etib, yaxshilikni ziyoda ishlamoqga sabab bolur. Har zamonni bir usuli ehtisobi 2 bordur. Bu zamonda teyotrxonalar ham yamon va zararlik odatlarni ehtisob va tanqid qilib yamonligini, qabihini xaloyiqga korsatib vaz va nasihat etguvchi bir joydur. Òeyotrxona sahnalarinda qoyulaturgon asarlar fojea, yani qaygulik, mazhaka, yani kulgu, drama, yani hango- malik bir voqea va hodisani tasvir etib, xaloyiqga korsatilur. Ul voqeadagi yamonlik va yaxshilikni paydo bolgani va sababini har kim korub, anglab, ibrat olur va yamonlikdan qochib, yaxshi- likga harakat qilmoqga, teyotrda korsatilgon voqealar sabab bolur. Hikoyat va yoinki nasihat kitoblarinda bazi bir hodisani bayon qilingandurki, oqub, asarlanib, lazzat olinadur. Ammo teyotrga maxsus bir hodisa va yo voqea va hikoyatni felan qilib korsatila- durki, muning tasiri eshitkandan ziyodadur. (Shunidan kay bud monandi diydan eshitmoq qachon kormoq kabidur.) Yana teyotrda savodsiz odam kozi ila korub, kozsiz odam eshitib, kar mushohada etib, ibrat va lazzat olar. Xulosa: teyotr bir nav maktab hukmindadur. Òaraqqiy qilgan xalqlar ortasinda teyotr u qadar taraqqiy etkandurki, har kun bir yangi asar tasnif 3 bolub, sahnada qoyulur. Asarni yozgan muharrirga ming som va on ming somlab hadya berib, asarini mushaxxis 4 lar sotib olib, sahnada qoyub foida qiladurlar. Bazi bir teyotr asarlari eski bolmay va xaloyiqni kongliga urmay, bir shaharda yigirma, ottiz, hatto, yuzinchi dafa qoyulganlari bor- dur. Òeatrga qoyulgon asarni ortuqcha va yo oz yerlarini va 1 Sarrof pul almashtiruvchi. 2 Ehtisob hisob-kitob, tahlil. 3 Òasnif bunyodga kelmoq. 4 Mushaxxis ijrochi, aktyor. 22 yetishmaganlarini maishati milliyadan xorij nuqtalarini muharrirlar, jaridalar ila tanqid etadurlar. Xaloyiqga maqul bolub va yo bolmagani ila teyotr muharririni xursand va yo gamlik bolur. Muharrirni asari yaxshi chiqsa, har kim oni tabrik etar va shuhrati ziyoda bolur. Va bul boshqa muharrirlarni harakatga kelishib, yaxshi asarlar yozmoqlariga bois bolur. Òeyotr uchun muharrirni ne qadar chuqur oylaguvchi zarif va nazokatligi lozim bolsa, mushaxxis (hodisani korsatguchi)larni ham tavono va muqallid va har nimarsani ozidek qilib korsatguchi, nuktadon bolishi lozim bolib, bul alohida bir sanatdurki, ovrupolilar munga ham alohida maktab ijod qilgandurlar. Sozni qisqasi, teyotr xonalari masxarabozxona bolmay, balki ibratxonadur. Va anda mushaxxis bolaturgonlar «oyunchi va masxaraboz» bolmay, balki mushaxxis va muallimi axloqdurlar. Òaraqqiy qilgan xaloyiq orasinda mushaxxislar ham kibor va muhtaram sinflar qatorindadur. Xususan, oz kissasi nafiga mu- shaxxislik qilmay, balki maktab va oz millati nafiga mushaxxislik qilganlarni qadri du bolo 1 ziyodadur. Bizni Òurkiston va Buxoroda milliy teyotrdan asar yoq edi. Muharriri ojiz «Padarkush»ni yozdiki, otgan fevral oyinda Samarqand, Xojand, Buxoro va Òoshkand va Kattaqorgon shaharlarinda millat nafi uchun kongullilar sahnada qoyub, tort- besh ming somni tort-besh kechada jamlab, maktablar foidasiga berdilar. Mana endi muhtaram Samarqandiy kongulli mushaxxislar gayrat qilib, yana «Padarkush»ni Samarqandda yettinchi moyda sahnaga qoyub, hosilini maktablarga sarf uchun berdilar. Muhtaram hamshaharlarimizdan rijo etarmizki, kelib korgonlari gunah bolgon joyini korsatsalar. Inchunun, asarni tanqid etib, buzuq yerini matbuot ila bayon etsalar, toki boisi isloh bolinsa. Ammo bu kungacha muhtaram ahli qalam «Padarkush»ni buzuq yerini korsatmay, balki «kuldurguchi va ham yiglatguchi nosih va nofe asardur» holinda tabrik va taqrizlar ila yozdilarki, biz 1 Bolo yuqori. 23 alarga tashakkur aytarmiz. Asarimizni qabihini yozgon kishiga ziyodaroq tashakkur etmoqga madyunmiz, chunki bois islohdur. «Mutakallimro toayb nagirand suxanash isloh napazirad» («Soz soylaguvchini ayb etmaguncha, sozi tuzalmaydur»). Bazi bir ahli vatanning teyotr asari yozmoqga mashgulliklari eshitilurki, asarlariga chahorchashm ila muntazirmiz. Yozilgan asarlarni kongulli dastalari sotib olib bostursalar, foida ham qiladurlar. Chunki bir kishiga ham asar yozib, ham bosturub va hamda sahnada qoydurmoq mushkuldur. Dastalar sotib ola bersalar, asar-da kopayur. Òurkistonda oyinda bir asar tahrir bolinsa-da, koblik qilmaydur. «Oyna» jurnali, 1914- yil, 29- son, 550553- betlar.
24 ABDULLA AVLONIY (18781934) Ozbek dramaturgiyasi va teatrining, yangicha maorifi va matbuotining asoschilaridan. «Hijron» taxallusi bilan sherlar bitgan, bir qator yangicha darsliklar yozgan. Noshir, tarjimon, elchi, muallim. Serqirra ijodining barcha namunalari xalqni yuksak marifat va ezgu amallarga chorlovchi goyalar bilan yogrilgan. «Adabiyot yoxud milliy sherlar» birinchi juzidan
BIZ, MILLAÒ Na xorliq, na qasolat?Doimo afgor biz, millat, Hama gul dasta qilsa, ne terarmiz?Xor, biz, millat. Jaholat qaziyasi dondurdi istiqboli rifatdan, Maoz-illoki, na iqror, na inkorbiz, millat. Òutub selobi gaflat mavji gamga tashladi, hayhot, Jahon Jayhunlariga tomai tayyorbiz, millat. Òamaddunfeshalikdan ozgalar ruhi mujassamdur, Hayota qobil ermas, surati devor biz, millat. Hama ilm-u hunar asbobini olmaqni istarsa, Chafon, chalma, riyo sotmoqga xob tujjorbiz, millat. Òafakkur soyasida ozgalar shahdu shakar ersa, Òururmiz baqrayib har goshada bekorbiz, millat. Mayu minosini tark aylasa agyor, bizlar, oh, Ichib jomi jaholatdan, hamisha zorbiz, millat. Hama kasbu kamolot etsa hosil ilm-fan birla, Shifirguchi, yamoqchi, xayrchikob xorbiz, millat. 25 Òaqozoyi zamon, har jins kiysa jismiga loyiq, Qilib qof-xaltadan kolmak-choponbeorbiz, millat. Ozi bilmas, sani dushman, sani johil bilur, Hijron, hayotu ruh kerakmasjismidan bezorbiz, millat. MAKÒAB HAQINDA Biling, oglonlarim, sizlarni gamdan qutqarur maktab, Siroti mustaqim, rohi adamdan qutqarur maktab, Maishat bobida ranju alamdan qutqarur maktab, Hayotu ruha dushman jahli samdan qutqarur maktab, Qolingga bir kuni muhri Sulaymonni berur maktab. Shahodatnomai firdavsi gilmonni berur maktab. Òaraddud birla doim dur oling daryoi maktabdan, Òering jon rastasiga xob zabarjadhoyi maktabdan, Òopar maqdudini har kim qidirsa loyi maktabdan, Umidim shul, jojuqlar, uzmasanglar poyi maktabdan Qolingga bir kuni muhri Sulaymonni berur maktab, Shahodatnomai firdavsi gilmonni berur maktab. 26 Jahonda barcha nematdan laziz ilm olmasa, nedir, Hunar bogida tubi qad aziz ilm olmasa, nedir, Nasimi mushki totori tamiz ilm olmasa, nedir, Gulob, tarbiyati jahli mariz ilm olmasa, nedir. Qolingga bir kuni muhri Sulaymonni berur maktab, Shahodatnomai firdavsi gilmonni berur maktab. Hama xursandlikni madanidur ilm, ey oglon, Hama fazlu karamni manbaidur ilm, ey oglon, Hama xoblarni xobin maskanidir ilm, ey oglon, Hama islom elini masnadidur 1 ilm, ey oglon, Qolingga bir kuni muhri Sulaymonni berur maktab, Shahodatnomai firdavsi 2 gilmonni berur maktab. Òakabburlar qatorida havoga bolmasang magrur, Dutoru tanburu changu navoga bolmasang magrur, Òaraddud vaqtida bazmu kazoga bolmasang magrur, Bolib hajrida Hijron mahliqoga bolmasang magrur, Qolingga bir kuni muhri Sulaymonni berur maktab, Shahodatnomai firdavsi gilmonni berur maktab. «Maktab gulistoni» milliy sherlari beshinchi juzidan HIJRON SOZI Òugub osdim bu Vatanda, Vatanim misli yoq jahonda! Òufroglari osumlikdur, Manzarasi korumlikdur. Bir tarafda toglari bor, Mevasi mol boglari bor. Òoglaridan konlar chiqar, Yerlaridan donlar chiqar. 1 Masnad suyanchiq. 2 Firdavs bog, jannat bogi. 27 Suvlaridur tamlu-totli, Mevasi qandu nobotli 1 . Boglaridur shirin-sharbat, Anjir, uzum, anor, nashvat. Daraxtlari osar firosh, Falak uzra kotarub bosh. Havosi ota yoqimlik, Chollari bor toshlik, qumlik. Òoshkand emas, toshqand erur, Kesaklari gulqand erur. Ishlaganga xazinadir, Dangasaga harinadur. Kecha-kunduz faryod etub, Ishlovchini yotur kutub. Otar kunlar, otar zamon, Ey, Vatanim, bolma hijron! Men ketsam-da, sen bol omon! Omon Vatan, Vatan omon! «Birinchi muallim» kitobidan
ÒOGRILIK Bir kampirning uyinda bir tup balx tuti bor edi. Nihoyatda togri osgan edi. Bechora kampirning shul tutdan boshqa hech Download 3.58 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling