I. B. Isabayev, F. U. Suvanova, Q. H. Majidov

Nazorat savollari: 
1. Yog`lar va moylar tarkibidagi hamroh moddalarning eng muhim 
guruhlarini tavsiflab bering. 
2. Yog`larning rangiga sabab bo`ladigan (bo’yovchi) hamroh moddalarni 
tavsiflab bering. 
3. Gossipol va uning hosilalarini tavsiflab bering. 
4. Fosfolipidlar va ularning ahamiyati. 
5. Sterinlar va ularning ahamiyati. 
6. Lipovitaminlarni qisqacha tavsiflab bering. 
7. A vitamini kimyoviy tabiati bo’yicha qanday modda va uning reaktivligiga 
asosiy sabab nima? 
8. A vitamini qanday haroratlargacha parchalanmaydi? 
9. Tokoferollarning organizmdagi funktsiyasi nimadan iborat? 
10. Yog’da eruvchi vitaminlar ichida eng termostabil vitamin qaysi biri?

4.4. YOG`LARNING TARKIBI VA SIFATINI
TAHLIL QILISH.
 
Yog`lar va yog` kislotalari o`z tarkib va sifat ko`rsatkichlariga ega bo`lib, bu 
ko`rsatkichlar 
yog`larning 
qanday 
glitseridlardan 
hamda 
qanday 
yog` 

---

269 
kislotalaridan tashkil topganligi, ularning sturkturasi, shuningdek yog`lar 
tarkibidagi asosiy hamroh moddalar bilan bog`liqdir. Bu ko`rsatkichlarning 
ba`zilariga «sonlar» deb nom berilgan bo`lib, ular yog` kislotalari tarkibi va 
miqdori bilan bog`liqdir (masalan, sovunlanish soni, efir soni, iod soni, gidroksil 
soni, kislota soni, va h.k). Boshqa ba`zi ko`rsatkichlarning esa maxsus nomi yo`q 
(zichlik, qotish va suyuqlanish harorati, optik xossalar va h.k.). Glitseridlarga 
hamroh bo`luvchi bir qator hamroh moddalar miqdori yog` massasiga nisbatan 
foizlarda beriladi, ba`zan esa - tegishli modda molekulasi tarkibidagi spetsifik 
atomlar funktsional guruhlariga nisbatan foizlar miqdori qayta hisoblanadi. 
Ushbu ko`rsatkichlarning ko`pchiligi standartlarga kiritilgan bo`lib, 
eksperimental tarzda aniqlangan ko`rsatkichlarni standart ko`rsatkichlar bilan 
solishtirish yog`lar sifatini taqqoslash va identifikatsiyalash imkonini beradi.