I b L i s d e V o r I q I s s a

I
B L I S   D E V O R I  
(
Q I S S A
)  
Tohir Malik 
 
5 
library.ziyonet.uz/ 
 
kelmadi. 
 
-Agar ustaxonangizni oʻgʻri ursa-yu, biz oʻgʻrini qamasak, kimning shoʻri qurigan 
boʻladi? 
 
-E, akaxon, sovuq nafas qilmang, oʻgʻri bizlardan nari yuraversin. 
 
-Bu ham bir gapda... Oʻgʻri sizdan nari boʻlgani bilan sherigingizning shoʻrini quritadi. 
Boshqa iloji yoʻq, kasbi shunaqa. Sizning bozoringiz kasod boʻlsa boshqa hunar qilasiz. 
Ular boshqa hunar qila olishmaydi. Chunki ularning bozori hech qachon kasod 
boʻlmaydi. 
 
-Ularning urugʻini quritib tashlash kerak. 
 
-Qani,quritib koʻring-chi? 
 
-Nega men quritaman? Mening ishim mana, beshik, belanchak, argʻimchoq. Sizning 
ishingiz ana, ularniquritish. 
 
-Mening ishim shu, bilaman, lekin men ularni qurita olmayman. 
 
-Siz shunaqa deb tursangiz, ishlar “besh” ekan. 
 
-Men boʻladigan gapni aytyapman. Oʻtmishda qanchadan qancha oʻgʻrilarni ushlashib, 
qoʻllarini kesib tashlashgan-a, nega shuncha zamonlardan beri ularning urugʻi qurimadi? 
 
Toʻlqin beshikchi ustaga gapirayotgani bilan koʻzlari katta koʻcha tomonda edi: ana, zira 
sotuvchi bola koʻrindi. Toʻlqin unga kuzatuvining birinchi kunidayoq e’tibor bergan edi. 
U yoʻl chetida toʻxtagan mashinaga ildam yaqinlashadi. Koʻzlari javdiraydi. Bozorga 
kiraverishdagi gumbaz yonida esa uch yigitcha oʻtiribdi. Toʻlqinning gumoni shularda. U 
ishni boshlash vaqti yetganini fahmlab, aloqa ratsiyasini qoʻlga oldi. Nimadir demoqqa 
ogʻiz juftlagan usta gapini yutib, qoʻshni doʻkon tomon oʻtmoqchi edi, Toʻlqin bir imo 
bilan uni toʻxtatdi-da, soʻng ratsiyani ogʻziga yaqinlashtirib, past ammo qat’iy ohangda 
“Boshlayapmiz”, deb buyurdi. Keyin: 
 
-Birinchi reja boʻyicha ishlaymiz. Hammaning diqqati zira sotuvchi bolada, - deb ilova 
qildi. 
 
Qoʻshni tomonga otlangan ustaga esa xolis guvoh sifatida kuzatishni yana bir bor iltimos 
qildi. Bu safar usta gapni koʻpaytirmay Toʻlqin koʻrsatgan tomonga qaradi. 
 
Zirafurush bola ota kasbini davom ettirib bozorga chiqqan edi. Otasi oshnalari bilan 
ulfatchilik qilib oʻtirganda bir piyola aroqni ichibdi-yu, “qudratlisan, hayot!” deb 
jilmayib qoʻyib, jon beribdi. Oshnalari avvaliga hazillashyapti, deb oʻylab uning 
qiligʻidan miriqib kulishibdi. Keyin qarashsaki... yoz chillasida ichilgan muzdek aroq 
vazifasini bajarib boʻlgan ekan. 
 
Zirafurushlar marhumning hurmatini qilib, oʻn oltini qoralayotgan oʻgʻlini yonlariga 

---