I b L i s d e V o r I q I s s a

I
B L I S   D E V O R I  
(
Q I S S A
)  
Tohir Malik 
 
99 
library.ziyonet.uz/ 
 
soʻz gʻazab otashiga moy kabi quyilishi mumkinligini bildi. Robiya tuni bilan oʻz yogʻiga 
oʻzi qovrilsa-da, “Sattorjon bu gapni jahl ustida aytib yubordilar, bunchalikka 
bormaslar”, deb umid qilgan edi. Qaynisining salom bermay oʻtishi umidini puchga 
chiqardi, ahdning qat’iy ekanidan dalolat berdi. 
 
Kechqurungi gapni onasi bilan birga ayvonda oʻtirgan Salohiddin ham eshitgan, otasining 
qaytayotganini koʻrib oʻz xonasiga kirib ketgan edi. Ertalab nonushta tayyor boʻlishiga 
qaramay, bir piyola choy ham ichmadi. Saf tekshiruviga kech qolishi mumkinligini 
bahona qilib shoshilib chiqib ketdi. Robiya oʻgʻlining bahona qilayotganini sezdi. 
Salohiddinning koʻnglidan nimalar kechayotganini his qilgani uchun ham “bugun 
kelasanmi?” deb soʻramadi. Toʻlqin bugun ishga kechroq bormoqchi edi, shu sababli 
shoshilmadi. 
 
Robiya koʻz yoshlari bilan kirsa, erining koʻnglini yanada vayron qilib yuborishi 
mumkinligini bilib, supurishda davom etdi. Oʻgʻli oʻqishga ketdi, oʻrtoklari bilan 
koʻrishib koʻngil chigillari bir oz boʻlsa-da, yechiladi. Eri ish bilan ovunadi. Bu 
gʻurbatxonada bir oʻzi qoladi... 
 
Gʻurbatxona?! 
 
Qaynonasi, qaynotasi oʻtgan uyni gʻurbatxona deyish? Xayoliga kelgan bu fikrdan oʻzi 
ham gʻashlandi. Bunday bema’ni xayollarni quvmoqchi boʻlganday tezroq supura 
boshladi. Oʻzi yashaydigan uy qarshisini supurib boʻlib qaddini rostladi-da, ovsini 
tomonini supurish yoki supurmaslikni oʻylab qoldi. Qizlari ishga yaraydigan yoshga 
yetganidan beri Obodxon qoʻliga supurgi ushlamaydi. Ba’zan qizlar “hadeb men 
supuraveramanmi” deb arazlashib qolishsa, xonadonning bosh kelini Robiya vazifasini 
beminnatgina ado etib qoʻyardi. Koʻchaga supurgi bilan chiqqan kezlari hech qachon 
ajratmagan. Hozir ham ajratish niyati yoʻq, faqat bu tomonni supurayotganimda ovsinim 
chiqib bir zaharli gap aytvormasmikin, degan havotirda edi. 
 
Toʻlqin chiqib, xotiniga qarab “nega sen supurasan, oʻzlari supurmaydimi?” degisi keldi-
yu, oʻzini tutdi. Sovuqqina qilib “ketyapman”, dedi. Robiya siniq ovozda “yaxshi borib 
keling”, dedi... 
 
Toʻlqin ketishi bilan “hormang kennoyi, ovsiningiz uydamilar?” degan ovozni eshitib, 
orqasiga qaradi. Obodxonning mijozini koʻrib, istamaygina soʻrashdi. Robiya bu xotinni 
yaxshi tanimaydi, ismini ham bilmaydi. Ovsiniga mijoz ekanini biladi xalos. Lekin 
ostona hatlashi bilan atrofga olazarak qarayvergani uchun yoqtirmaydi. Hozir 
hushlamaygina soʻrashganining boisi ham shunda. 
 
-Uydalar shekilli, kiravering, - deb ishini davom ettirdi. 
 
Mijozga uning bu qiligʻi malol kelib, labini burib qoʻydi. Ostona hatlab ikki marta 
“Obodxon opa!” deb chaqirdi-da, javob boʻlishini kutmay ayvon sari yurdi. Obodxon 
soxta jilmayish bilan uni kutib oldi. Mijoz oʻtirib, duo qilgach, hol-ahvol soʻragan edi, 
yigʻlamsiraganicha boshiga tushgan kulfatni bayon qilib berdi. Mijoz azaga kelgan xotin 
ta’ziya bildirganiday unga tasalli berdi-da: 
 

---