I bob ingliz tilida to'G'ri talaffuzni o'rgatishning nazariy asoslari

INGLIZ TILIDA TOVUSHLARNI TO`G`RI TALAFFUZ QILISHNI SHAKLI

MUNDARIJA
KIRISH ................................................. ......................................................3
I BOB INGLIZ TILIDA TO'G'RI TALAFFUZNI O'RGATISHNING NAZARIY ASOSLARI .
1.1. Ingliz tilida talaffuzning adabiy va mahalliy turlari ...........................7
1.2. Talaffuziga ta'sir qiluvchi omillar. Turli yoshda inglizcha tovushlarni talaffuzni qilishni o'rgatish ............................................ .........................11
II INGLIZ TILDA TOVUSHLARNI TO'G'RI TALAFFUZ QILISHNING USULLARI
2.1. Talaffuzni o'rgatish texnikasi ............................................................17
2.2. O'yinlar bilan inglizcha talaffuzni o'rgatish ......................................25
XULOSA ................................................. .................................................31
FOYDALANILGAN ADABIYOTAR RO’YXATI...............................33


KIRISH
Mavzuning dolzarbligi: Jamiyatning ma'naviy rivojlanishi unda olib boriladigan tarbiyaviy ishlarning mazmuni, shakli va mohiyatiga bog'liq. Shu sababli, ushbu jarayonni samarali olib borilishini ta'minlash uchun ta'limni modernizatsiyalashni, ta'limning bosqichma-bosqich tizimini pedagogik talqin etishga ehtiyoj bor. O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev aytganidek, “Hayotimizda hal qiluvchi ahamiyatga ega bo‘lgan ta'lim-tarbiya tizimi haqida gapirganda, Abdulla Avloniy bobomizning dono fikrlarini takror va takror aytishga to‘g‘ri keladi: ta'lim-tarbiya – biz uchun hayot-mamot masalasidir, dedi prezident. Qaysi sohani olmaylik, biz zamonaviy yetuk kadrlarni tarbiyalamasdan turib biron-bir o‘zgarishga, farovon hayotga erisha olmaymiz. Bunday kadrlarni, millatning sog‘lom genofondini tayyorlash, avvalo, maktabgacha ta'lim tizimidan boshlanadi¹". Ushbu g'oyalarning mantiqiy davomi sifatida Prezidentimizning 2 2017-yil 11-avgustda "Ta'lim muassasalarida chet tillarini o'qitishning sifatini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to'g'risida"gi qarori chet tillarini o'rganish imkoniyatlarini kengaytirdi.
Ingliz tili o'qituvchilari darsning cheklangan vaqtiga mos kelishi kerak bo'lgan juda ko'p narsalar bor - grammatika, so'z boyligi, so'zlash, tinglash, o'qish va yozish. Talaffuz ko'pincha ro'yxatning oxiriga suriladi. Ko'p o'qituvchilarning aytishicha, to'g'ri talaffuzni o'rgatish uchun vaqt yetarli emas. O'quvchilarga faqat ingliz tilida o'qish va yozish qobiliyatlari kerak bo'lgan kunlar o'tdi. O'qitadigan joyingizga qarab, o'quvchilaringizning ko'pi yoki barchasi ingliz tilida so'zlashadigan va boshqa tillarda so'zlashuvchilar bilan muloqot qilish uchun haqiqiy hayotda ingliz tilida gaplashishi va tushunishi kerak. O'quvchilarning grammatikasi va so'z boyligi kuchli bo'lsa ham, ularning talaffuzini tushunish oson bo'lmasa, ularning mulowotga kirishishi muvaffaqiyatsiz bo'ladi. Biz o'quvchilarimizga ingliz tilida muvaffaqiyatli muloqot qilishlari uchun zarur bo'lgan bilimlarni bera olishimiz kerak
Bizning yurtdagi kabi ingliz tilini ikkinchi til sifatida o'rganuvchilar uchun ingliz tilining talaffuzi juda qiyin va bu imlo va talaffuz ikki xil masala ekanligi bilan bog'liq. Buning ustiga, ingliz tilidagi nutq tovushlari ona tiliimizdagi nutq tovushlari bilan bir xil emas. So'z urg'usini joylashtirishda, nutq ritmi, intonatsiya va boshqalarda farq bo'lishi mumkin. Ingliz tilidagi tovushlarni ona tilidagi tovushlarga singdirish va ona tilining boshqa suprasegmental xususiyatlarini ingliz tilini talaffuz qilishda qo'llash odatiy holdir. Biroq, inglizcha talaffuzni o'rgatishda bunday assimilyatsiyadan qochish kerak va o'quvchilarga talaffuzning to'g'ri segmentarlik va suprasegmental xususiyatlarini o'rgatish kerak bo'ladi. Ingliz tilini ikkihi til sifatida o'rganayotganlar ingliz tilining barcha jihatlariga bir xil ahamiyat berishlari kerak. Ingliz tilini yaxshi o'rganishni istaganlar esa har doim talaffuz bo'yicha bilimga ustuvor ahamiyat berishlari kerak. Shuningdek, ular samarali kommunikator sifatida tan olinishni istasalar, ingliz tilining ushbu jihatini chuqurroq o'rganishga harakat qilishlari kerak. To'g'ri talaffuz har qanday tilni o'rganishning muhim qismidir va ayniqsa ingliz tilini o'rganayotganda. Sizning nutqingiz qanday eshitilayotgani, odamlar sizning so'zlaringizni tushunishi yoki tushunmasligiga va siz haqidagi dastlabki taassurotlarga katta ta'sir ko'rsatishi mumkin. Talaffuzning qiyin jihati shundaki, bu nafaqat bilim olish haqida emas, balki siz muntazam ravishda mashq qilishingiz kerak bo'lgan jismoniy mahoratdir. Ingliz tilida so'zlashuvni to'g'ri ishlatish, ingliz tilida gaplashadigan odamni ta'kidlash va qiymatini oshirish uchun moyil bo'ladi.