I –Өзбетинше жумыс


Funktsiyanin’ aniq emes integrali ha’m oni esaplaw usillari


Download 331,23 Kb.
bet10/10
Sana22.03.2023
Hajmi331,23 Kb.
#1286578
TuriЛекция
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
Ëåêöèÿ êóðñû 32 ñààò 5410700 «æåð ä çåòè¢ ì æåð êàäàñòðû»

Funktsiyanin’ aniq emes integrali ha’m oni esaplaw usillari
Meyli f (x) ha’m F(x) funktsiyalari (a,b) da berilgen bolip, F(x) tuwindig’a iye bolsin.
Aniqlama. Eger
F'(x) = f (x) (x e(a,b))
bolsa, onda (a,b) da F(x) funktsiya f (x) funktsiyanin’ da’slepki funktsiyasi delinedi.
Ma’selen,
f (x) = x2 (x e(, ))
funktsiyanin’ da’ slepki funktsiyasi

(x e(,
3
))
boladi, sebebi
z s ( x3 Y 1 . .
F'(x )= —= — • 3 x 2= x 2= f (x).
I 3 0 3
Eger (a,b) da F(x) funktsiya f(x) tin’ da’slepki funktsiyasi bolsa, onda
F(x)+C
barliq da’slepki funktsiyalarinin’ ko’pligi boladi, bunda C qa’legen turaqli san.
Aniqlama. F(x) + C an’latpasi f (x) funktsiyanin’ aniq emes integrali delinedi ha’m j f (x)dx dep belgilenedi:
j f (x) dx = F (x) + C .
Aniq emes integraldin’ tiykarg’i qa’siyetleri:

  1. (jf(x)dx)=f(x).

  2. d(jf (x)dx)=f (x)dx .

  3. f[ f (x )± g (x )] dx =J f (x) dx ±J g (x) dx .

  4. jkf(x)dx = kjf(x)dx .

Tiykarg’i formulalari

  1. jdx =j1 dx=x+C , bunda C= const.

xn+1

  1. jxndx = + C (n *-1).

n+1

  1. j dx = ln II + c .

x
ax

  1. jaxdx = + C (a > 0,a Ф1).

lna ,




























5.

6.

7.

jexdx=ex+C.
j sinxdx=-cosx+C. j cos xdx =sin x+C.

8.

dx
. = arcsin x + C.
4\>

9.

dx
I 2 = arctg x + C .
1 + x2

10.

dx
I —~ = - ctgx + C . sin2 x

11.

dx
I — = tgx + C.
cos x

12.

13.

J* shxdx = chx + C.
J* chxdx = shx + C.

14.

dx1 x
I ~2 2 = —arctg— + C .
x2+a2aa

15.

dxx
, = arcsin— + C.
a2 - x2 a

16.

p dx
I 2 2
a-x

= —In
2
a

a+x

+C.

17.

dx
x2 ± a2

a-x


Tabilg’an integraldin’ durislilig’i tuwindi aliw joli menen tekseriledi.
Endi to’mende integrallawdin’ a’piwayi usillarin keltiremiz:

  1. integral astindag’i funktsiyani a’piwayi funktsiyalardin’ qosindisi ko’rinisinde jazip, integraldin’ qa’siyetlerinen paydalaniw usili;

  2. Differentsial belgisi astina kiritiw usili. Ma’selen,

  1. dx

dx = —d(kx + b), (k, b =const); — = d(ln x); cos xdx = d(sin x); kx


  1. dx
    = d(tgx), h.t.b.
    cos2 x

Misallar. To’mendegi aniq emes integrallardi esaplan’:
x7

+¥)) 42

9 Эллипс.






Download 331,23 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling