I shamshidinov noorganik moddalar va

Vodorod sulfidni yoqish pechlari. Bunday pech po‘latdan 
tayyorlangan silindrik qozon ko‘rinishida bo‘ladi, uning ichki qismi 
o‘tga chidamli g‘ishtlar bilan niqoblangan (futerovka qilingan) bo‘ladi. 
Pech ichidan bug‘ qozonlarining issiqlik almashtirgich quvurlari 
o‘tkazilgan bo‘ladi. Bu esa vodorod sulfidni yondirish jarayonining 
haroratini pasaytirib turishni, kuyundi gazida ko‘p miqdorda SO
2
tutgan 
gaz olinishiga erishish uni oz miqdorda ortiqcha bo‘lgan kislorod bilan 
o‘tkazishni va ajraladigan reaksiya issiqligidan samarali foydalanishni 
ta’minlaydi. 
Vodorod sulfidli gaz pechning yuqori qismidan yondirgich orqali 
kiritiladi, u yerda havo bilan aralashadi va so‘ngra pech ichida mash’ala 
yoy hosil qilib yonadi. Pechning pastki qismida kuyundi gazini chiqarish 
uchun qisqa quvur (patrubok) va yupqa po‘lat list bilan berkitib 
qo‘yuvchi saqlash klapani bo‘ladi. Pechda gaz-havoli aralashma 
yondirilganda 
portlash 
havfi 
paydo 
bo‘lsa, 
to‘siq 
quvurdan 
(flaneslardan) bosim ostida ochiladi; shu yo‘l bilan pechning buzilib 
ketishidan saqlanadi. Havoning berilishi birdaniga to‘xtaganda (bunday 
holat ishlab chiqarishda tez-tez uchrab turadi) pechga vodorod 
sulfidning kelishi avtomatik ravishda membranali klapan yordamida 
to‘xtaydi. 
Agar vodorod sulfidli gazga vodorod sianid aralashgan bo‘lsa, H
2
S 
ning yonish jarayoni kislorod yotishmagan sharoitda amalga oshiriladi. 
Bu holatda HCN oksidlanishi natijasida azot oksidlari emas, balki 
elementar azot hosil bo‘ladi va shunday qilib, sulfat kislota mahsulotini 
azot oksidlari bilan ifloslanishining oldi olinadi. Kislorod yetishmagan 

---

43 
sharoitda yoqish pechdan chiqadigan kuyundi gazi tarkibida ma’lum 
miqdordagi yonmagan vodorod sulfid va oltingugurt bug‘ining 
bo‘lishiga olib keladi. Oltingugurtning to‘la oksidlanishi uchun bunday 
gaz qo‘shimcha yondirish kamerasiga beriladi, u yerga kerakli 
miqdordagi havo kiritiladi.