I. T. Pаlvаnоv kоnstitutsiyaviy huquq

KОNSTITUTSIYAVIY HUQUQ
114
115
Ushbu Konstitutsiyaviy norma asosida bugungi kunda 
mamlakatimizda fuqarolarni ilm-fan va madaniyat 
yutuqlaridan bahramand etishga xizmat qiluvchi o‘ziga xos 
tizim yaratildi. O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasida 
o‘rnatilgan qoidalar asosida mamlakatimizda ta’lim olish, 
ilm bilan shug‘ullanish, ijod qilish yo‘nalishlarida muhim 
yutuqlarga erishildi.
Davlat tomonidan jamiyatning madaniy, ilmiy va 
texnikaviy rivojlanishiga g‘amxo‘rlikning yorqin ifodasi 
sifatida mamlakatimizda ilm-fan va san’at sohasining 
namoyondalariga 
berilayotgan 
e’tiborni 
ko‘rsatish 
mumkin. Jumladan, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti 
Sh.M.Mirziyoyevning akademiklar bilan uchrashuvi va 
akademiklarni qo‘llab-quvvatlash maqsadida O‘zbekiston 
Respublikasi Prezidentining 2017-yil 17-fevraldagi “Fanlar 
akademiyasi faoliyati, ilmiy-tadqiqot ishlarini tashkil etish, 
boshqarish va moliyalashtirishni yanada takomillashtirish 
chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ-2789-sonli qarorining qabul 
qilinishi, ushbu qarorda akademiklarning faoliyatini qadrlash 
va munosib taqdirlash, ular faoliyatini yoshlarga o‘rnak qilib 
ko‘rsatish hamda ularni moddiy jihatdan qo‘llab-quvvatlash 
nazarda tutildi.
Mamlakatimizda ijodkor shaxslar mafkuraviy yoki siyosiy 
chеgaralar bilan cheklab qo‘yilmagan, ya’ni Konstitutsiyada 
mafkuralashtirishdan voz kechilgan bo‘lib, ijod ahliga so‘z, 
fikr, vijdon va e’tiqod erkinligi kafolatlangan. 
6-§. O‘zbеkistоndа insоn huquqlаri vа erkinliklаrinig 
kоnstitutsiyaviy kаfоlаtlаri
Fuqarolarning ijtimoiy hayotning barcha sohalariga 
doir huquq va erkinliklari qonun va qonunosti hujjatlarida 
bevosita belgilangan bo‘lib, ushbu huquq va erkinliklarning 
“Har kirn bilim olish huquqiga ega. Bepul umumiy ta’lim 
olish davlat tomonidan kafolatlanadi. Maktab ishlari davlat 
nazoratidadir”, deb belgilangan.
Ma’lumki, kishilik jamiyati taraqqiyotini ta’lim tizimini 
to‘g‘ri tashkil etmasdan, ilm-fanning rivojlanishini samarali 
yo‘lga qo‘ymasdan turib tasavvur etib bo‘lmaydi. Shu 
sababdan, mustaqil davlatimizning birinchi Konstitutsiyasida 
bilim olish, ta’lim-tarbiya masalasiga alohida e’tibor qaratilib, 
uning muhim jihatlarini o‘zidagi asosiy qoidalar sifatida 
o‘rnatib, unga Konstitutsiyaviy maqom berildi.
Bugungi kunda ta’lim olish huquqini takomillashtirishda 
O‘zbekiston 
Respublikasi 
Prezidentining 
2017-yil 
30-sentаbrdagi PF-5198-sonli “Maktabgacha ta’lim tizimi 
boshqaruvini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari 
to‘g‘risida”gi, 2018-yil 25-yanvardagi PF-5313-sonli “Umumiy 
o‘rta, o‘rta maxsus va kasb-hunar ta’limi tizimini tubdan 
takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi, 2017-yil 
16-fevraldagi PF-4958-sonli “Oliy o‘quv yurtidan keyingi 
ta’lim tizimini yanada takomillashtirish to‘g‘risida”gi, 2018-
yil 5-sentаbrdagi PF-5538-sonli “Xalq ta’limini boshqarish 
tizimini takomillashtirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-
tadbirlar to‘g‘risida”gi farmonlari muhim ahamiyat kasb etadi. 
Ularda bugungi kun yangi islohotlar bosqichida ta’lim tizimini 
rivojlantirishning dolzarb masalalari belgilab berilgan.
O‘zbekiston 
Respublikasi 
Konstitutsiyasining 
42-moddasida milliy qadriyatimiz, madaniyatimiz va 
ma’naviyatimizning ajralmas qismi bo‘lgan ilm-fan, san’at va 
adabiyot bilan bog‘liq huquqlar alohida o‘rinni egallaydi. Unda 
belgilanishicha, har kimga ilmiy va texnikaviy ijod erkinligi, 
madaniyat yutuqlaridan foydalanish huquqi kafolatlanadi, 
davlat jamiyatning madaniy, ilmiy va texnikaviy rivojlanishiga 
g‘amxo‘rlik qiladi.

---