Ижтимоий педагогика


I БОБ. ИЖТИМОИЙ ПЕДАГОГИКА ФАНИ РИВОЖИНИНГ МАДАНИЙ ТАРИХИЙ


Download 3.57 Mb.
bet4/107
Sana03.06.2024
Hajmi3.57 Mb.
#1899126
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   107
Bog'liq
Ijtimoiy pedagogika (Nodira Egamberdiyeva)

I БОБ. ИЖТИМОИЙ ПЕДАГОГИКА ФАНИ
РИВОЖИНИНГ МАДАНИЙ ТАРИХИЙ

АСОСЛАРИ
1.1. Хорижда ижтимоий педагогиканинг
ижтимоий фан сифатида ривожланиши
тарихидан

Ижтимоий педагогиканинг фан сифатида ривожданиш тарихи тадрижий тавсифга эга. Ана шу нуктаи назардан ижтимоий педагогика фани ривожининг уч боскичи алохида ажратиб курсатиш мумкин.
Ижтимоий педагогиканинг фан сифатида ривожланишининг биринчи боск,нчи кадимги даврлардан XVII асргача булган даврни уз ичига олади. Бу даврда фактлар тупланиши, тарбия тажрибасининг ортиб бориши, педагогик ва ижтимоий назарияларнинг шаклланиши руй берган булиб, ижтимоий педагогиканинг бу ривожданиш боскичи тарбияни ижтимоий Ходиса сифатида аста-секин тан олиниши билан тавсифланади. Чунки бу даврда тарбиянингтурли назариялари юзага келган.
Биринчи боскичнинг бу каби даврий чегараланиши, авваламбор, инсоният тарихининг илк боскичларида хам ижтимоийлаштириш муаммосининг мавжуд булганлиги билан изохианади. Бирок ибтидоий жамоада ижтимоий-педагогик гояларга тавсиф берганда факатгина тарбияга оид тажрибалар тугрисида ran бориши мумкин. Тарбия ижтимоий ходиса сифатида инсонни хайвонот оламидан ажралиши билан пайдо булган. Дастлаб тарбия умумий такдидий маъно касб этган булса, кейинчалик эса узига хос фаолият турига айланган ва бу билан шугулланувчи кишилар — тарбиячилар пайдо булган. Вакд утгани сари тарбия жараёни хам мураккаблашиб борган, ёш, жинс, мазмунига кура фаркдана бошлаган, унинг ахлокий жихатларига эътибор каратила бошланган.
Таъкидлаш жоизки, археологик казилмалар асосида олинган маълумотлар ибтидоий жамоада касал ва ярадорларга ёрдам курсатилганлигини туда тасдикдайди (казилма скелетлардаги
7

шикает излари болаликдаги касаллик ок,ибатида ёки улимидан анча олдин олинган жаро\атлар билан боглик булган). Бу каби карашлар этнографик маълумотларда \ам \ам уз тасдигини топган. Ибтидоий жамоа тузумида яшаган барча элатларда мехнатнинг жинс ва ёшга кдраб ажратиш анъанаси булган. Кексалар ёшларни мунтазам равишда турли касб-хунарларга ургатишган. Буларнинг хаммаси ибтидоий жамоада ижтимоий- педагогиктажрибанинг илк кури нишлари мавжуд булганлиги хак,ида тасаввур килишга имкон беради.
Агар ибтидоий давр ижтимоий-педагогик амалиётнинг вужудга келишига замин яратган булса, кадимги дунёнинг илк цивилизацияларининг пайдо б^лиши ижтимоий-педагогик фикрнинг шаклланишига кучли таъсир курсатган. Шаркнинг кулдорлик давлатларида ижтимоий педагогик тоялар бир нечта муаллифлар томонидан шакллантирилган ва, одатда, мукдддас китоблар шаклида бутун халк, мулкига айланган (Хитойда — Шукит, \индистонда — Ведалар, Мисрда — Тот худоси китоблари, У рта Осиёда — Авесто ва бошкдлар).
Факатгина милоддан аввалги I минг йилликнинг урталари ва иккинчи ярмида ижтимоий педагогик гояларни яратган алломаларнинг номлари маълум була бошлайди.
Шубхасиз, ижтимоий педагогик тафаккурнинг ривожланишига антик давр (юнон ва рим) файласуфлари катга Хисса кушганлар. Хусусан, Сукрот (мил. авв. 469 — 399 й.) “Уз-узингни англа” деган шиорни илгари сурган ва шу билан онг инсонда барча ёвузликни йукотиши мумкинлигини таъкидлаган.

Download 3.57 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   107




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling