“It was difficult to work”, It was interesting to do puzzles” kabi gaplar qurilishi va semantik jihatdan to wark wa difficult va speaking with him is pleasant kabi gaplarga mos sanaladi.
Birinchidan so’znggi transformatsiyalardek ko’rib chiqish orqali bunga amin bo’lish mumkin. Bunda it olmoshidan so’ng kesim keyin ega holdagi turlar:
To V/Vp to bex it to be x
Ving / Ving p
To V/VP
Ving / Ving P
Qachon “It” olmoshi kesimdan oldin bo’lsa, ega kesimdan keyin o’rin egallaydi va ushbu faktga e’tiborimizni qaratishimiz kerakki, gerundiyli yoki infinitivli shakl fe’l shakli hisoblanadi. Xuddi “It” olmoshining paydo bo’lishiga olib keladi va it (egani) olmoshi grammatik ko’rsatkich vazifasini o’taydi. Birinchidan u eganing kesimdan oldin kelishiga to’sqinlik qiladi, ikkinchidan u kesim bilan korrespondensiyada bo’ladi.
2.3. EGANING INFINITIV BILAN IFODALANISHI
Infinitiv kelishik ifodalaydi “To” predlogi esa infinitivning otlik xususiyatini yo’qitib “To” predlogi sifatini bemaydi. O’sha “To” predlogi infinitivning alohida xususiyati bo;lib xizmat qiladi. Infinitiv qo’llanishi doirasidagi boshqa xususiyatlari chetga surib, ushbu misol timsolida ayrim chalkashlik xususiyatini tahlil qilamiz.
“To be or not to be”
Berilgan misolda eslatma sifatida shuni ta’kidlashimiz joizki, gapda xuddi bitta funksiyada ikkita yoki undan ortiq infinitiv qo’llanganda “To” predlogi49 qarama – qarshiliklarni yoki ikkalasidan birini tanlashlikda qo’llanadi. Ammo bunga istisno ham mavjud, misol uchun: I N to chosed who’s to came and see it first. (Mansfirld)
We’re to see who’s to go and let him.
Infinitivning hammaga ma’lum bo’lgan “Fo” predlogisiz qo’llanish haqida eslatib o’tishimizning hojati bo’lmagani sababli to’g’ridan – to’g’ri infinitivning grammatik kategoriyasi haqida to’xtalamiz.
Infinitiv ingliz tilida fe’lning uchta grammatik kategoriyasiga ega:
Vaqtga ta’luqlilik.
(Vida) – Tur.
(Zologa) – Nisbat.
Do'stlaringiz bilan baham: |
