«Инновацион технологиялар» курсининг кундалик мавзулар тематикаси

Дарс тахлилининг асосий таркибий қисмлари
Мутахассис сифатида ўқитувчининг дарсини кузатиб, уни таҳлил этишни мўлжаллаган шахслар қуйидагиларга эътибор беришлари мақсадга мувофиқ:
• Ўқитувчининг дарсга қандай тайергарлик кўрган лиги ? Ўқитувчида дарснинг ўқув режаси ва мавзу бўйича турли ишланмаларнинг борлиги, турли дидактик тарқатма материал ва кўргазмали қуролларнинг тайёргарлиги.Ўқитувчининг дарсга тайёргарлиги билан юзаки (ёки дарснинг бир қисмида) танишиб чиқилмайди. Унинг дасрга тайёргарлигини бутун машғулот мобайнида кузатиш ва таҳлил этиш лозим.
• Дарс мақсад ва вазифаларининг қўйилиши.
Ўқитувчи ҳар бир дарсга аниқ мақсад қўядими? Мақсадни қанчалик тўғри қяди? Вазифалар белгиланадими?
• Ташкилий ишлар таҳлили.
Машғулот ўтказиладиган хонанинг дарсга тайёрлиги, талаба (ёки ўқувчи)ларнинг кайфияти ва соғлиги. ўқув хонаси ва столининг тозалиги, бўр ва намланган латтанинг борлиги, айрим сабабларга кўра дарсда қатнашмаётган талаба (ёки ўқувчи)ларнинг исми ва шарифлари ёзилган варақчанинг ўқитувчи столига қўйилишига, шунингдек ўқитувчининг дарсга ҳозирлигига ва унинг ташқи қиёфасига ҳам эътибор берилади.
• Дидактик (ёки таълимни) таҳлил.
Таҳлилнинг бу турида мавзунинг илмийлиги ва изчиллиги, оддийдан мураккабга томон йўналиши, кўргазмалилиги ва берилаёттан билим, янги ахборотларнинг ҳаётийлги. уларнинг жонли ва равон тилда очиб берилиши назарда тутилади.
• Услубий таҳлил.
Бунда ўқитувчи фаолиятининг икки томони: биринчидан, ўрганилаёттан мавзуга дастурда мўлжалланган соатда, уни қандай усуллар ёрдамида, талаба (ёки ўқувчи)ларнинг ёши ва шахсий-психологик хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда етказиб бера олиши, талаба (ёки ўқувчи)ларни ўйлашга. изланишга мажбур этиши ва унга шароит яратиши; иккинчидан, ўқитувчи сифатидаги тажрибалари қай даражада эканлигини намойиш эта олиши назарда тутилади. Ўқитувчининг иккинчи томони таҳлил этилаёттанда, унинг

ижодкорлиги, услубий маҳорати кўзга ташланиши лозим. Ўқитувчининг илғор педагогик ва новаторлик тажрибалари мана шу ердан бошланади.
• Методологик- таҳлил.
Ушбу таҳлил мобайнида таълим йўналишидаги хукумат қарорлари, талаблар, давлат тили, миллий руҳ, маданиятнинг гўзал дурдоналари, шу соҳа бўйича буюк аллома ва олимларнинг қилган ишлари, фикрлари, республикадаги охирги ўзгаришларнинг машғулот давомида фойдаланилиши асос қилиб олиниши мумкин.
• Психологик таҳлил.
Бу таҳлилда, аввало, талаба (ёки ўқувчи )ларнинг кайфияти, уларнинг соғлиги, жамоадаги соғлом муҳит, талаба (ёки ўқувчи)ларнинг хушёрлиги, фанга бўлган қизиқишлари, дарс бераётган ўқитувчисига муносабати, талаба (ёки ўқувчи)ларнинг ҳозиржавоблиги, сезгир ва топқирлиги, идроки, янги ва аввалги материалларни эсда сақлашлари, образли ва мантиқий тафаккурлари, талаба (ёки ўқувчи)лар фантазияси, олдида турган масъулиятларига нисбатан талаба (ёки ўқувчи)ларнинг иродали ёки иродасизлиги, улардаги қобилият, билим. кўникма ва малакалар кўлами каби томонлар киради. Ўқитувчининг фавкулодда вужудга келган вазиятдан ўз обрўсини сақлаган ҳолда чиқа олиши, ўзини бошқара олиши ҳам инобатга олинади.
• Педагогик таҳлил.
Таҳлилнинг бу тури анча мураккаб ва масъулиятли бўлиб, ўқитувчининг ташқи қиёфаси, талаба (ёки ўқувчи)лар билан тил топа олиш маҳорати, маданияти, одоби билан биргаликда дарс жараёнида умуминсоний тарбиянинг таркибий қисмларини талаба (ёки ўқувчи)ларга бера олиши ва унинг нутқ маданияти ҳам назарда тутилади.
Машғулот мобайнида ҳозирги кунда долзарб бўлиб турган миллий тарбия (экологик, иқтисодий, аҳлоқий, жинсий, меҳнат, нафосат ва миллий истиқлол ғоясини сингдириш) элемент лари қандай амалга оширилди?
Бу тарбия турларидан қай бирига айнан шу дарсда кўпроқ эътибор берилди?
Дарс тарбиявий таъсирининг самараси қандай бўлди?
Бу масалалар педагогик таҳлилнинг асосини ташкил этади. Шуни таъкидлаш керакки. ўқитувчининг маъноли нутқини ҳеч қачон бошқа нарсага қиёслаш (ёки алмаштириш) мумкин эмаслиги маълум.
• Ўқитувчининг ҳамкорликдаги вазифаси таҳлили:
о талаба (ёки ўқувчи)ларни фикрлашга ўргатиши;
о аниқ фикр ва материалларни ўрганиб, мулохаза юргитиш, фикр билдирини таъминлаши;
о талаба (ёки ўқувчи)ларни изланишга. қидириб топишга ўргатиши;
о талаба (ёки ўқувчи )ни ўзи мустақил фикрга эга бўла олиши.
• Якуний таҳлил (ёки хулоса). Ўқитувчининг қандай мутахассис эканлиги буйича фикрлар ва турли таклифлар, йўл-йўриқлар баён этилади.
Дарсни таҳлил этиш жараёнида, аввало, машғулот олиб бораётган ўқитувчи гапириши, сўнгра таҳлилда иштирок этувчилар гапириши мақсадга мувофиқ.