Innovatsiya-ziyo


Download 3.84 Mb.
Pdf ko'rish
bet33/101
Sana19.11.2023
Hajmi3.84 Mb.
#1786423
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   101
Bog'liq
nutq madaniyati. raupova l

Ishla negizidan yasalgan ishlovchi so‘zida a o'm iga о yoziladi.
Fonetik yozuv orfografiyani jonli talaffiizga yaqinlashtiradi. 
Yozuv va talaffiizda m a’lum darajada umumiylik saqlanadi.
Nutqda tushdi so‘zi tushti, tushgan so‘zi tushkan tarzida talaffuz 
qffinadi. Lekin bunday yozilmaydi. Ba’zan so'z oxirida bir undosh 
tushirilib aytiladi: Samarqan, xursan, pas kabi. Ammo bu holat 
yozuvda aks etmaydi. Bunday so'z imlosi boshqa tamoyilga 
bo'ysunadi.
M orfologik yozuv. O'zakka qo'shimcha qo'shilganda yuz 
beradigan tovush o'zgarishini inobatga olmaslik qoidasi morfologik 
yozuv deyiladi. Masalan, uchtaso‘zi ushta, kelib turibdi so'zi kep turibti 
tarzida aytiladi. Ammo ular asliga muvofiq uchta, kelib turibdi deb 
yoziladi. Yoki -lar qo'shimchasining -la, -lor, -nor holida aytilishiga 
qaramay, asl holati yoziladi. Fe’lning noaniq shakli -moq qo'shimchasi 
og'zaki nutqda -так aytilsa ham, -moq yoziladi. Hozirgi orfografiya 
talabi bo'yicha qo'shimchaning deyarli hamma shakli morfologik
50


yozuv bo‘yicha yoziladi: egalik affiksi: -im, -ing, -i, keli&hik affiksi: - 
ning, -ni, -da, -dan, so‘z yasovchi ham turlicha aytilishidan qat’i nazar 
imloda o‘zining asl morfologik shaklini saqlaydi.
Morfologik yozuv so‘z va morfemani adabiy tilda yagona shaklda 
saqlash va yozishga ko‘maklashadi, yozuvda bir xillikni ta ’minlaydi.
Morfologik yozuvga zid yoziladigan o‘zak-negizga oid eng muhim 
imlo qoidasi quyidagi:
1. Bir bo‘g‘indan iborat о tovushli yopiq bo‘g ‘inli ba’zi o‘zakka - 

Download 3.84 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   101




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling