Innovatsiyalar vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti d. A. Axatova

 
 

---

5 
 
 
 
Tayanch soʻz va iboralar: tarix, pedagogika tarixi, 
davrlashtirish, fanni o‘rganish manbalari, kishilik jamiyati, milliy 
meros, pedagogik qadriyatlar, ibtidoiy jamoada tarbiya.  
 
1.1. “Pedagogika tarixi” fanining maqsad va vazifalari.
Har bir ijtimoiy tuzumda insonning ma’naviy yuksalishini ta’minlovchi 
ta’lim–tarbiya, ma’naviyat va ma’rifat kabi tushunchalar mavjud bo‘lib, ular 
pedagogika sohasidagi o‘zgarishlarni jamiyat taraqqiyoti bilan bog‘liq holda 
o‘rganishni talab etadi.
Pedagogika tarixi qadim zamonlardan tortib, to hozirgi kungacha bo‘lgan 
turli tarixiy davrlarda tarbiya, maktab va pedagogika nazariyalarining 
taraqqiyotini davrlar talabi asosida o‘rganib keldi. Har bir ijtimoiy tuzum, uning 
kelajagi, insoniyat istiqboli, kishilarning hayot va turmush darajasi fan va 
madaniyat taraqqiyoti bilan bevosita bog‘liqdir 
O‘z tarixiga yangicha tafakkur asosida yondashish, o‘tmishdagi pedagogik 
tafakkur daholarining shuhratini tiklash, ularning g‘oyalarini xalq hayotiga tatbiq 
II-MODUL. Pedagogika tarixi 
 
1-Mavzu: Pedagogika tarixi fan sifatida. “Pedagogika tarixi” fanining 
maqsad va vazifalari 
 
1. “Pedagogika tarixi” fanining maqsad va vazifalari. 
“Pedagogika tarixi” fani g‘oyalarining kishilik jamiyati taraqqiyoti bilan o‘zaro 
aloqadorligi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirziyoyev ta’lim-tarbiya jarayonida 
milliy meros, pedagogik qadriyatlardan samarali foydalanishning ijtimoiy 
ahamiyati haqida.
Ta’lim-tarbiya va pedagogika tarixini davrlashtirish muammolari.
2. Ibtidoiy jamoada tarbiya. 

---

6 
etish kabi ulug‘ ishlar amalga oshirildi. Ayni paytda o‘zbek va boshqa qardosh 
xalqlarning milliy shakllanishi va rivojlanishini zamon talablariga mos keladigan 
ta’lim – tarbiya tizimisiz tasavvur qilish mumkin emas. 
Yosh avlodni tarbiyalash va o‘qitish nazariyasi bilan amaliyotning qanday 
taraqqiy qilib kelaganligini bilmay turib, yoshlarni har tomonlama komil inson 
etib tarbiyalash masalalarini ilmiy ravishda hal qilib bo‘lmaydi. Bu ajdodlarimiz 
tomonidan isbot qilingan ilmiy – nazariy, falsafiy – tarbiyaviy haqiqatdir.
Axloqan pok va yetuk insonlarni tarbiyalash masalasini muvafaqiyatli hal 
etishda xalqimizning tarixiy an’analari, ma’naviy boyliklari, ajdodlarimizning 
bizga qoldirgan ilmiy me’roslari va tarixiy – tarbiyaviy tajribalarini o‘rganib 
chiqish, ularning yutuqlarini hayotga, ta’lim – tarbiya ishlariga tatbiq etishning 
ahamiyati kattadir. 
Pedagogika tarixi jamiyat taraqqiyoti qonunlariga suyangan holda turli 
pedagogik nazariyalarni, ta’lim-tarbiyaning mazmuni va metodlarini o‘rgatadi. 
O‘tmishning pedagogik tizimlarida bo‘lgan ilg‘or va progressiv fikrlarning 
hammasidan ijodiy foydalanadi. Demak, pedagogika tarixi ijtimoiy fandir. U 
tarixiy pedagogika hodisalariga davr talabi asosida yondashadi, tarbiya 
nazariyasi va amaliyotini turli bosqichlarda xilma-xil bo‘lganligini ochib beradi, 
ilg‘or qarashlarning taraqqiyot yo‘lini ko‘rsatib beradi.