«Инсон капиталининг шаклланишида таълим тизими ва фаннинг роли» мавзусидаги мақоланинг

(узлуксиз таълим), бу капиталнинг имконият ва салоҳиятидан ишлаб 
чиқариш ва фанда фойдаланиш каби бир-бири билан узвий боғлиқ ва 
циклик тизим кўз олдимизда намоён бўлади. Айнан ана шундай бир-
бирини тақозо этувчи ва бири иккинчиси тўлдирувчи циклик тизим ҳар 
доим янгиланиб, такомиллашиб борадиган инновацион иқтисодиётга 
керакли инсон капиталини етказиб беради. Инсон капиталини 
шакллантириш учун керакли энг муҳим социал инфратузилма – таълим 
тизими мамлакатимизда ана шундай мукаммал бир бичимда барпо 
этилгандир. 
Ўзбекистонлик олимлар С. Гулямов ва Б. Гаибназаровларнинг диққат 
қилиб ўтганларидек, инсон капиталини шакллантиришнинг ўзига хос 
«ўзбек модели»нинг дунёдаги мавжуд шарт-шароитлардан фарқи намоён 
бўлади: ижтимоий патернализм ва давлатнинг, оиланинг ва хусусий 
бизнеснинг таълим тизиминининг муваффақиятли фаолият кўрсатиши 
учун сарфлаган саъй-ҳаракатлари охир-оқибатда малакали ва билимли 
инсон потенциали сифатида инновацион тараққиёт учун хизмат қиладиган 
инсон капиталининг шаклланиши учун хизмат қилади. Яъни, қуйидаги 

---

50 
чизмада ифодаланганидек, ўзбекона инсон капитали шакллантириш 
тизими асосий ижтимоий институтлар бўлмиш оила, давлат, жамият, 
хусусий бизнес ва бошқаларнинг ҳамкорлиги натижаси сифатида 
шаклланади [31]:
 
4-чизма. Инсон капиталининг омиллари 
Қайд этиш лозимки, «Кадрлар тайёрлаш миллий дастури»ни ҳаётга 
жорий қилиш чуқур ўйланган ва маҳаллий шарт-шароитларни ҳисобга 
олган ҳолда босқичма-босқич амалга ошириб борилди. Чунки, инсон 
капиталини шакллантиришда шахс (индивид) ҳаётининг барча 
босқичларида унга ўзини ақлий, маънавий ва жисмоний камолга 
эриштириши учун энг зарурий ва барқарор шарт-шароитларни вужудга 
келтиришни ташкил этиш муҳимдир. Шу сабабли ислоҳотларни амалга 
ошириш давомида Миллий дастурнинг мақсад ва вазифалари босқичма-
босқич рўёбга чиқариш ва улар ўртасидаги узвийликни сақлашга жиддий 
эътибор берилди. 
Биринчи босқич 1997-2001 йилларга мўлжалланган бўлиб, бу муддат 
давомида ўша пайтдаги мавжуд кадрлар тайёрлаш тизимининг ижобий 
салоҳиятини сақлаб қолиш асосида ушбу тизимни ислоҳ қилиш ва