«Инсон капиталининг шаклланишида таълим тизими ва фаннинг роли» мавзусидаги мақоланинг

катта илмий ходимлик институти (докторантура)дан иборат икки 
босқичли тизимга ўтилди. Бу билан инсон капиталига сарфланадиган 
инвестициялар кўпроқ эффект (самара) берадиган бўғинларга йўналтириш 
орқали оптималлаштирилди ҳамда олий малакали кадрлар тайёрлаш 
тизими дунё стандартларига яқинлаштирилди. 

---

56 
Таълим тўғрисида»ги Қонун ва «Кадрлар тайёрлаш миллий дастури» 
ни ҳаётга жорий қилиш, иқтидорли ўқувчи ва талаба ёшларни танлаб олиш 
ва фаннинг перспектив йўналишларига йўналтириш, истеъдодли ва 
билимли ёшларни қўллаб-қувватлаш мақсадида бутун ислоҳот йилларида 
давлатимиз раҳбари ва ҳукумат тарафидан муҳим қарорлар ва фармонлар 
қабул қилинди уларни қуйидаги жадвал (2-жадвал)да кўриш мумкин:
 
2-жадвал. Таълим хусусидаги энг муҳим фармон ва қарорлар
 
№ Қарорлар ёки фармонларнинг номи 
Мазмуни 
1. 
Ўзбекистон 
Республикаси 
Президентининг 
«Ўзбекистон 
ўқувчи ёшларини рағбатлантириш 
чора-тадбирлари тўғрисида»ги 1993 
йил 5 февралдаги ПФ-555-сон 
Фармони;
Ўзбекистон 
Республикаси 
Президенти 
Давлат 
стипендияси 
ва 
атоқли 
шахслар номидаги Давлат 
стипендияларга 
танловлар, 
Талабалар Республика фан 
олимпиадаларини 
ўтказиш 
тартиби белгиланган 
2. 
«Истеъдод» 
фонди 
(олдинги 
«Устоз» ва «Умид» фондлари 
ўрнига). 
Талабалар 
орасидан 
истеъдодли ёшларни танлаш 
ва уларни етакчи чет эл олий 
ўқув 
юртларига 
таълим 
олишга 
жўнатиш 
билан 
шуғулланади 
3. 
«Меҳр нури» (2004 йил, июль), 
«Келажак 
овози» 
(2006 
йил) 
жамғармалари танловлари.
Иқтидорли 
ва 
истеъдодли 
ёшларни 
ва 
уларнинг 
лойиҳаларини 
қўллаб 
қувватлаш 
4. 
«Зулфия» 
давлат 
мукофотига 
танловлар 
(Ўзбекистон 
Республикаси Президентининг 1999 
йил, 10 июндаги ПФ-2326-сон 
Фармони). 
Ўқувчи 
қизлар 
орасидан 
иқтидорли 
ва 
истеъдодли 
ёшларни танлаб олиш ва 
уларни қўллаб-қувватлаш 
5. 
«Камолот» ЁИҲ нинг ташкил 
топиши (2001 йил, 25 апрель). 
Ёшлар ўртасида ижтимоий, 
маънавий-маърифий, 
ташкилий 
ва 
тарғибот-
ташвиқот 
ишларини 
олиб 
боради. 
6. 
«Ёшлар йили» давлат дастури Ёшларни 
ҳар 
тарафлама 

---

57 
(Ўзбекистон 
Республикаси 
Президентининг 2008 йил, 29 
февралдаги ПҚ-805-сон қарори). 
қўллаб-қувватлашга 
қаратилган ушбу йил учун 
қабул 
қилинган 
Давлат 
дастури 
жуда 
кўплаб 
ташкилий, 
маданий 
, 
маънавий-маърифий ва спорт-
соғломлаштириш 
тадбирларини ўз ичига олган 
эди 
Мамлакатимизда таълим тизимида амалга оширилган кенг кўламдаги 
ислоҳотларнинг натижаси ўлароқ ЮНЕСКО тарафидан 1997 йилда қабул 
қилинган янги таҳрирдаги Таълимнинг халқаро стандартлари тавсифига 
[33] (ТХСТ) ҳар тарафлама мос келадиган узлуксиз таълим тизими барпо 
этилди ва у муваффақиятли фаолият кўрсатмоқда. Бу тизимнинг 
муваффақиятли ишлаши мамлакатимизда инновацион иқтисодиёт ва 
замонавий умуминсоний ва миллий қадриятлар руҳида тарбияланган 
кадрлар – инсон капиталини етиштиришнинг гаровидир. Юртимизда 
кейинги 18 йилда шаклланган узлуксиз таълим тизимининг мазмун ва 
моҳиятини қуйидаги жадвалдаги каби шартли тасвирлаш мумкин (3-
жадвал): 
3-жадвал.Таълим босқичлари ва уларнинг асосий тавсифи