Institut français d’Études sur l’asie centrale
Download 18.64 Mb. Pdf ko'rish
|
|
kosasi to‘lmoq; j’en ai ras le bol de ses étourderies bu bema’niliklardan sabr kosam to‘ldi. rasage
nm qirish, tarashlash; soch-soqol olish. rasant, ante adj zerikarli, jonga tegadigan, xit qiladigan. rascasse
nf baliq turi. rase-mottes nm inv av vol en rase-mottes pastlab, yer bag‘irlab uchish; faire du rase-mottes yer bag‘irlab uchmoq. raser 1
ishlatiladigan krem; tu es mal rasé sen soqolingni yomon olibsan; II. se raser vpr o‘zining soqolini olmoq. raser 2
ses histoires interminables u o‘zining uzundan-uzoq sarguzashtlari bilan jonimizga tegib ketdi; II. se raser vpr zerikmoq, xit bo‘lmoq. raser 3
mudofaa inshootini yer bilan yakson qilmoq. raser
4 vt juda yaqinidan, yopishib, tegay-tegay deb o‘ tmoq; raser les murs pour n’être pas vu ko‘rinmaslik uchun devorga yopishib o‘ tmoq; l’avion rase le sol samolyot yerga tegay-tegay deb uchib boryapti. raseur, euse n, adj jonga teguvchi, zeriktiruvchi, odamni xit qiladigan (odam). rasoir
nm ustara; rasoir jetable bir marta ishlatiladigan ustara; rasoir électrique elektr ustara. rassasiement nm litt to‘ydirish, to‘yg‘izish; qondirish. rassasier I. vt 1. to‘ydirmoq, to‘yg‘izmoq; un plat qui rassasie to‘yimli ovqat; 2. litt to‘ydirmoq; qondirmoq, qanoatlantirmoq; rassasier sa vue d’un beau spectacle ko‘zini go‘zal tomosha bilan to‘ydirmoq; je n’en suis pas rassasié men bunga to‘ymadim; II. se rassasier vpr to‘ymoq; je me rassasie vite men tez to‘yaman. rassemblement nm 1. yig‘ish, to‘plash; 2. yig‘ ilish, to‘planish; yig‘in; disperser un rassemblement yig‘inni tarqatib yubormoq; 3. yig‘ilish, to‘planish uchun signal; rassemblement! to‘planing! 4. uyushma; le rassemblement de la gauche so‘llar uyushmasi. rasseoir
(se)
vpr qayta o‘ tirmoq; elle s’est levée et s’est rassise aussitôt u o‘rnidan turdi va shu zahotiyoq qayta o‘ tirdi; faire rassoir qqn biror kishini qayta o‘ tirg‘ izmoq. rasséréner I. vt litt tinchlantirmoq, oydinlashtirmoq, ravshanlashtirmoq; je me sens rasséréné par vos bonnes paroles sizning yaxshi so‘zlaringiz tufayli men o‘zimni tinch his qilyapman; II. vpr son visage s’est rasséréné yuzi tinchlandi. rassir vi, se rassir vpr suvi qochmoq, qotib qolmoq, qotmoq; ce pain commence à rassir, à se rassir bu nonning suvi qochib qolyapti. rassis
1 , ise adj suvi qochgan; du pain rassis suvi qochgan non. rassis 2 , ise adj og‘ir-bosiq, esli-hushli, o‘zini to‘xtatib olgan; un homme de sens rassis esli-hushli odam. rassurant, ante adj tinchlantiruvchi, ko‘ngilni xotirjam qiluvchi; reçevoir des nouvelles rassurantes tinchlantiruvchi yangilik olmoq; un individu peu rassurant ishonib bo‘lmaydigan, xavfli shaxs. rassurer I. vt tinchlantirmoq, xotirjam qilmoq, ko‘nglini joyiga keltirmoq; le médecin l’a rassuré vrach uni tinchlantirdi; cela me rassure bu meni xotirjam qiladi; II. se rassurer vpr xotiri jam bo‘lmoq, tinchlanmoq; rassure- toi, je ne te reproche rien xotiring jam bo‘lsin, men senga hech narsani ta’na qilmayman. rat 1
bolasi; rat musqué muskus kalamushi, ondatra; loc être fait comme un rat qopqonga tushib qolmoq; loc prov les rats quittent le navire kalamushlar kemani tashlab qochishmoqda (qo‘rqoqlar xavf tug‘ilishi bilanoq, qochib qolishga harakat qilishadi); péj face de rat xunuk bashara, turq; rat d’hôtel mehmonxonalarda o‘g‘irlik bilan shug‘ullanadigan ayol; petit rat (de l’opéra) balet maktabining o‘quvchisi. rat 2
muncha qurumsoq! rata
nm vx 1. askarlarga beriladigan ragu; 2. obiyovg‘on. ratage
nm muvaffaqiyatsizlik, ulgurmaslik, qo‘ldan chiqarish. rataplan
intj nog‘oraning taraqa-truqi. ratatiné, ée adj 1. burushgan, tirishgan; une pomme ratatinée tirishgan olma; 2. pachag‘i chiqqan; nous sommes sains et saufs, mais la voiture est complètement ratatinée biz soppa-sog‘miz, lekin mashinaning butunlay pachag‘i chiqdi. ratatiner (se) vpr bujmaymoq, burishmoq, tirishmoq; la fleur se ratatine et meurt gul bujmayadi va o‘ladi.
RATATOUILLE
RAVAGEUR
470 ratatouille nf 1. vx fam obiyovg‘on, yovg‘on sho‘rva; 2. ovqat turi, dimlama; ratatouille niçoise sabzavot dimlama (baqlajon, qovoqcha, pomidordan tayyorlanadi). rate
nf qorajigar, taloq; loc fam dilater la rate kuldirmoq; je me suis dilaté la rate men rosa kuldim. raté, ée n 1. omadsiz, ishi yurishmagan odam; ce n’est qu’un raté bu bir omadsiz odam; 2. nm notekis ishlash; le moteur a des ratés motor notekis ishlayapti. râteau nm xaskash; ramasser des feuilles avec un râteau xaskash bilan barglarni yig‘ishtirmoq; ratisser une allée avec un râteau aleyani xaskash bilan tozalamoq. râtelier 1 nm oxur; mettre de paille, du foin dans le râtelier oxurga somon, pichan solmoq; loc manger à tous les râteliers ikki enani emmoq. râtelier
2 nm fam sun’iy jag‘, yasama tishlar. rater I. vi 1. otilmay qolmoq, chaqib qolmoq; un coup de fusil qui rate otilmay qolgan o‘q; 2. buzilmoq, barbod, ishkal bo‘lmoq, bo‘lmay, amalga oshmay qolmoq; l’affaire a raté ish amalga oshmay qoldi; II. vt 1. ko‘zlangan maqsadga erisholmay qolmoq; chasseur qui rate un lièvre quyonni qochirib yuborgan ovchi; j’ai raté la balle men to‘pni ushlay olmadim; rater son train poyezdga kech qolmoq; rater qqn biror kishini uchratolmay qolmoq; fam je ne vais pas le rater! men unga ko‘rsatib qo‘yaman! rater une occasion imkoniyatni boy bermoq; il n’en rate pas une u bema’nilik qilishdan to‘xtamaydi; 2. qo‘ldan chiqarmoq, boy bermoq, biror narsaga erisholmay qolmoq; rater son affaire ishini boy bermoq; rater son coup nishonga tegiza olmaslik; rater sa vie hayoti yurishmaslik, hayotini besamar o‘tkazmoq. ratiboiser vt fam shilmoq, shilib olmoq, ship-shiydam qilmoq, yulib olmoq, talamoq, xonavayron qilmoq, xarob qilmoq, bor-yo‘g‘idan ayirmoq; il est complètement ratiboisé u butunlay xonavayron bo‘ldi. ratière
nf kalamush qopqon. ratification nf ratifikatsiya, ratifikatsiya qilish, tasdiqlash; ratifikatsiya qilinish, tasdiqlanish; la ratification d’un traité sulh shartnomasini ratifikatsiya qilish, sulh shartnomasining ratifikatsiya qilinishi. ratifier
vt 1. ratifikatsiya qilmoq, tasdiqlamoq; 2. litt tan olmoq, e’ tirof qilmoq, tasdiqlamoq; je ratifie tout ce qui vous a été promis de ma part sizga bergan hamma va’dalarimni tan olaman. ratine
nf ratin (jingalak tukli jun gazlama); un manteau de ratine ratin palto, ratindan qilingan palto. ratiocination nf donolik qilish; behuda, mavhum fikr yuritish. ratiociner vi litt behudaga tortishmoq; behuda, mavhum fikr yuritmoq. ration nf 1. ratsion (ma’lum muddatda beriladigan oziq-ovqat, yem-xashak miqdori); une maigre ration nochor ratsion; rations imposés en temps de gerre urush davrida joriy qilingan ratsion; 2. ration alimentaire tana uchun zarur bo‘lgan bir kunlik oziq-ovqat normasi; 3. doza, m iqdor. rationalisation nf omilkorlik, ratsionalizatsiya, ratsionallashtirish, ratsionalizatsiya qilish; oqilona tashkil qilish; la rationalisation de la production ishlab chiqarishni ratsionalizatsiya qilish. rationaliser vt ratsionalizatsiya qilmoq, ratsionallashtirmoq, oqilona tashkil qilmoq; rationaliser le travail, la production ishni, ishlab chiqarishni ratsionallashtirmoq. rationalisme nm 1. ratsionalizm (tafakkurni hissiy tajribadan ajratib qo‘yadigan va aqlni bilishning birdan-bir manbai deb hisoblaydigan falsafiy oqim); 2. hayotga aql ko‘zi bilan qarash, his-tuyg‘uga berilmaslik, mulohazakorlik. rationaliste I. adj 1. omilkor, ratsionalizmga oid; ratsionalistik, ratsionalizm nuqtai nazaridan qaraladigan; 2. aql-idrokka asoslangan; II. n 1. ratsionalist, ratsionalizm tarafdori; 2. hayotga aql ko‘zi bilan qarovchi, mulohazakor. rationalité nf 1. aqlga, maqsadga muvofiqlik, to‘g‘rilik; 2. math ratsionallik. rationnel, elle adj 1. aql-idrokka asoslangan, oqillik bilan, oqilona qilingan, ratsional; l’activité rationnelle aql-idrokka asoslangan faoliyat; la pensée rationnelle mulohazali fikr; philosophie rationnelle ratsional falsafa; 2. oqilona, aqlga, maqsadga muvofiq, ma’qul, to‘g‘ri; méthode rationnelle ratsional metod; procédons d’une manière rationnelle oqilona ish qilaylik; 3. math ratsional; nombre rationnel ratsional son. rationnellement adv ratsional, oqilona, aqlga, maqsadga muvofiq; ma’qullik, to‘g‘rilik bilan; agir rationnellement oqilona ish tutmoq; organiser rationnellement la production ishlab chiqarishni ratsional tashkil qilmoq. rationnement nm oziq-ovqatni belgilangan miqdorda tarqatish, kartochka tizimi. rationner vt payok asosida, belgilangan miqdorda tarqatmoq; rationner les vivres, l’eau potable, l’essence oziq-ovqat, ichim li suv, yoqilg‘ini chegaralab tarqatmoq. ratissage nm xaskash bilan tozalash, xaskashlash. ratisser
vt 1. xaskash bilan tozalamoq, xaskash bilan to‘plamoq, xaskashlamoq; ratisser une allée alleyani xaskash bilan tozalamoq; ratisser les feuilles mortes xazonlarni xaskash bilan to‘plamoq; 2. fam se faire ratisser au jeu o‘yinda shildirmoq, ship-shiydam bo‘lmoq; 3. tintib ko‘rmoq, tintimoq (armiya, politsiya); la police a ratissé tout le quartier politsiya butun kvartalni tintib chiqdi. raton nm 1. kalamush bolasi; 2. o‘ljasini yuvib yeydigan yenot; 3. péj mag‘riblik. rattachement nm qo‘shib olish, qo‘shib olinish; le rattachement de l’Alsace-Lorraine à la France, de la Sarre à l’Allemagne A lzas-Lorrenning Fransiyaga, Sarrning Germaniyaga qo‘shib olinishi. rattacher I. vt 1. qayta bog‘lamoq; rattacher ses lacets, ses cheveux bog‘ichini, sochini qayta bog‘lamoq; 2. bog‘lamoq, biriktirmoq; rattacher un territoire à un état biror teritoriyani biror mamlakatga biriktirmoq; 3. bog‘lamoq; rattacher une œuvre à une certaine tendance asarni ma’lum an’anaga bog‘lamoq; II. se rattacher vpr bog‘lanmoq; taalluqli, aloqador bo‘lmoq; borib taqalmoq; ce mouvement se rattache au romantisme bu oqim romantizmga taalluqli. rattrapage nm cours de ratrappage yetib olish uchun qo‘shimcha dars. rattraper I. vt 1. qaytadan ushlab, tutib olmoq; qaytadan qo‘lga tushirmoq; 2. o‘rnini to‘ldirmoq, qoplamoq; on ne peut pas rattraper le temps perdu boy berilgan vaqtning o‘rnini qoplab bo‘lmaydi; 3. rattraper une imprudence, une erreur ehtiyotsizlikni, xatoni tuzatib, to‘g‘rilab olmoq; 4. yetib olmoq; pars devant, je te rattraperai oldinroq ketaver, men senga yetib olaman; II. se rattraper vpr 1. se rattraper à qqch ushlab, osilib qolmoq; elle s’est rattrapée à la branche u shoxga osilib qoldi; 2. yetkazib, to‘ldirib, qoplab olmoq; j’ai peu dormi hier, mais je compte bien me rattraper men kecha oz uxladim, lekin men yetkazib olaman deb o‘ylayman; 3. o‘zini to‘xtatib qolmoq, o‘zini ushlab qolmoq, o‘zini o‘nglab olmoq; se rattraper à temps vaqtida o‘zini ushlab qolmoq. rature
nf bo‘yash, chizib tashlash, qirib tozalash (yozilganni); devoir couvert de ratures bo‘yab tashlangan uy vazifasi. raturer vt chizib tashlamoq, o‘chirib tashlamoq, bo‘yamoq (yozilganni); raturer un mot so‘zni chizib tashlamoq; raturer un manuscrit qo‘lyozmani tuzatmoq. rauque adj bo‘g‘iq, xirillagan (ovoz); un cri rauque bo‘g‘iq qichqiriq. ravage nm 1. vayronaga, xarobaga aylantirish; vayronagarchilik; les ravages de la guerre urush xarobalari; 2. yakson, vayron qilish; les ravages d’un incendie olovning yakson qilishi; la grêle a fait du ravage do‘l yakson qildi; fam faire des ravages ishqida kuydirmoq, yondirmoq. ravagé, ée adj 1. visage ravagé ozg‘in, oriq, so‘lg‘in yuz; 2. fam tentak, aqli past, ahmoq, jinni. ravager vt 1. yakson, yer bilan yakson qilmoq; xarobazorga aylantirmoq, kulini ko‘kka sovurmoq, vayron qilmon, xonavayron qilmoq, qiron keltirmoq; animaux qui ravagent les cultures o‘simliklarga qiron keltiradigan hayvonlar; la guerre a ravagé la contrée urush yurtni xonavayron qildi; le feu ravage les forêts olov o‘rmonlarning kulini ko‘kka sovuradi; 2. xarob qilmoq, zarar, putur yetkazmoq; toutes ces épreuves l’ont ravagé hayotning bu sinovlari uni xarob qildi. ravageur, euse adj 1. qiron keltiradigan, zarar, putur yetkazadigan, vayron qiladigan, yakson qiladigan; les insectes ravageurs du blé bug‘doyga qiron keltiradigan hasharotlar; 2. xarob qiladigan, zarar, putur yetkazadigan; passion ravageuse xarob qiladigan ehtiros.
RAVALEMENT
RÉACTION
471 ravalement nm tozalash, qirish, suvog‘ini tushirish, ta’mirlash; le ravalement des façades peshtoqlarni ta’mirlash. ravaler 1
un mur devorni ta’mirlamoq. ravaler
2 I. vt litt kamsitmoq, yerga urmoq, xo‘rlamoq, pasaytirmoq; ravaler la dignité humaine inson qadrini yerga urmoq; se sentir ravalé au rang d’une bête o‘zini hayvon darajasiga tushirilganday his qilmoq; II. se ravaler vpr kamsitilmoq, yerga urilmoq, xo‘rlanmoq, pasaytirilmoq. ravaler
3 vt 1. qayta yutmoq, og‘zidagini yutmoq; ravaler sa salive so‘lagini yutmoq; loc faire ravaler à qqn ses paroles biror kishini o‘z so‘zini qaytarib olishga majbur qilmoq; 2. ichiga yutmoq, ko‘rsatmaslik; ravaler sa colère, son dégoût g‘azabini, nafratini ichiga yutmoq. rave
nf ildizmevali o‘simliklar (lavlagi, shalg‘om kabilar). ravi, ie adj juda xursand, juda baxtli, zavqqa to‘la; elle est ravie de rencontrer des gens nouveaux u yangi odamlarni uchratganidan juda xursand; il la regarde d’un air ravi u unga zavqqa to‘la ko‘zlari bilan qarab turibdi. ravigotant, ante adj fam kuch baxsh etadigan, bardam qiladigan, dalda beradigan, tasalli beradigan, ruhlantiradigan. ravigote
nf o‘tkir vinegret sous. ravigoter vt fam kuch baxsh etmoq, bardam qilmoq, dalda bermoq, tasalli bermoq, ruhlantirmoq; un air frais qui vous ravigote sizni bardam qilayotgan sof havo; se sentir tout ravigoté o‘zini butunlay kuchga to‘lgan his qilmoq. ravin nm jar, jarlik, chuqurlik. raviner vt yuvib, o‘yib ketmoq; pluie qui ravine la pente d’une colline tepalikning yonbag‘rini o‘yib ketayotgan yomg‘ir; visage raviné chuqur ajin bosgan yuz. ravioli nm chuchvara. ravir 1 vt g‘oyat zavqlantirmoq, maftun qilmoq, qoyil qoldirmoq; ce spectacle m’a ravie bu spektakl meni qoyil qoldirdi; loc adv à ravir g‘oyatda, ajoyib; sa coiffure lui va à ravir uning turmagi o‘ziga g‘oyatda yarashibdi. ravir
2 vt litt yulib olmoq, tortib olmoq, olib ketmoq, mahrum qilmoq. ravissant, ante adj maftunkor, jozibali, dilbar, mastona, fusunkor, juda go‘zal; une robe ravissante juda go‘zal ko‘ylak. ravissement nm zavq-shavq; tahsin, tasanno; il l’écoutait chanter avec ravissement uning ashula aytishini zavq-shavq bilan eshitardi. ravisseur, euse n odam o‘g‘risi, o‘g‘ irlovchi, olibqochar; elle a échappé à ses ravisseurs u o‘g‘rilaridan qochib qutuldi. raviser
(se)
vpr fikridan qaytmoq, fikrini o‘zgartirmoq; elle s’est ravisée au dernier moment oxirgi daqiqalarda u o‘z fikridan qaytdi. ravitaillement nm 1. ta’minlash; 2. oziq-ovqat ta’minoti; le ravitaillement des grandes villes katta shaharlarning oziq-ovqat ta’minoti; fam aller au ravitaillement oziq-ovqat sotib olgani bormoq. ravitailler I. vt ta’minlamoq, ta’min qilmoq, yetkazib bermoq; ravitailler un avion en vol samolyotni havoda zapravka qilmoq; II. se ravitailler vpr ta’minlanib, g‘amlab olmoq; nous nous sommes ravitaillés avant de partir en excursion biz ekskursiyaga chiqishdan oldin oziq-ovqat g‘amlab oldik. ravitailleur nm 1. tayyorlovchi (oziq-ovqat, yoqilg‘i, o‘q-dori); 2. ta’minotchi; 3. yonilg‘ichi samolyot. raviver vt 1. alanga oldirmoq, yorqinlashtirmoq; raviver le feu o‘tni alanga oldirmoq; raviver les couleurs ranglarni yorqinlashtirmoq; 2. litt qayta jonlantirmoq, uyg‘otmoq, qo‘zg‘atmoq; raviver un souvenir xotirani qayta jonlantirmoq; raviver une douleur og‘riqni qayta qo‘zg‘atmoq; raviver un espoir ishonchni qayta uyg‘otmoq. ravoir vt (faqat noaniq formada ishlatiladi) 1. qaytadan ega bo‘ lmoq; il voulait bien ravoir son jouet u o‘zining qo‘g‘irchog‘ini qayta olishni juda xohlardi; 2. fam toza holga keltirmoq, tartibga keltirmoq. rayé, ée adj 1. yo‘l-yo‘l, ola-bula, olabayroq; pantalon rayé yo‘l-yo‘l shim; papier rayé yo‘l-yo‘l qog‘oz; 2. qirilgan, tirnalgan, sidirilgan joy; disque rayé tirnalgan plastinka; 3. chizib, chiqarib tashlangan; mot rayé chiqarib tashlangan so‘z. rayer
vt 1. chizmoq, chiziq tortmoq; le diamant raye le verre olmos oynani chizadi; 2. o‘chirib, chizib tashlamoq; ro‘yxatdan chiqarib tashlamoq; rayer qqn d’un liste biror kishini ro‘yxatdan o‘chirib tashlamoq; loc rayer (un lieu) de la carte (biror joyni) xaritadan o‘chirib yubormoq, yo‘q qilib yubormoq; l’avalanche a failli rayer de la carte ce village de montagne ko‘chki bu tog‘ qishlog‘ini xaritadan o‘chirib yuboray dedi. rayon 1
yog‘du, shu’la taratmoq, sochmoq; 2. nur; rayons réfractés, réfléchis singan, qaytgan nurlar; 3. pl nur(lar); rayons infrarouges, ultraviolets infraqizil ultrabinafsha nurlar; rayons X rentgen nurlari; 4. nishon, alomat, uchqun; un rayon d’espérance umid uchquni; loc un rayon de soleil qalb quvonchi; cet enfant est son rayon de soleil bu bola uning qalb quvonchi. rayon
2 nm 1. kegay; les rayons métaliques d’une roue de bicyclette velosiped g‘ildiragining metall kegaylari; rues disposées en rayons bir nuqtadan taralgan (radial) ko‘chalar; 2. radius; le rayon est égal à la moitié du diamètre diametrning yarmida radiuslar teng; loc dans un rayon de biror narsaning harakat qilish (ta’sir ko‘rsatish) doirasida; dans un rayon de dix, vingt kilomètres o‘n, yigirma kilometr doirasida; rayon d’action harakat qilish, ta’sir doirasi; cette entreprise a étendu son rayon d’action bu korxona o‘z ta’sir doirasini kengaytirdi. rayon
3 nm 1. mumkatak (asalari uyasi); 2. polka, taxtadan qilingan tokcha, taxta tokcha; les rayons d’une bibliothèque bibliotekaning polkalari; 3. bo‘lim, bo‘ lma; le rayon (de la) parfumerie atir-upo bo‘limi; chef de rayon bo‘lim boshlig‘i; 4. soha; je regrette, ce n’est pas mon rayon afsus, bu mening soham emas. rayonnage nm stellaj, kitob polkasi. rayonnant, ante adj 1. nurlanishga oid; nurli; nurlanish; chaleur rayonnante nurli issiqlik; 2. yonib, porlab, balqib turadigan, chaqnoq, porloq; une beauté rayonnante balqib turadigan go‘zallik; rayonnant de porlab, yonib, chaqnab turgan. rayonnement nm 1. nur sochish, nur taratish, nurlanish; le rayonnement solaire quyoshning nur sochishi; 2. porlash, gullash, gulgunlik, yashnash, barq urish; chaqnash. rayonner
1 vi 1. nur taratmoq, nur sochmoq; 2. taralmoq; la chaleur rayonne issiqlik taralyapti; 3. yonib, gul-gun yonib, porlab, balqib, chaqnab turmoq; elle rayonnait de joie, de bonheur u xursandchilikdan, baxtdan gul-gun yonib turar edi. rayonner
2 vi 1. bir nuqtadan taralmoq; tarqalmoq; une place d’où rayonnent de grandes avenues katta shohko‘chalar taralgan maydon; la douleur rayonne og‘riq tarqalyapti; 2. tarqalishmoq; nous rayonnons dans la région biz viloyatga tarqalishdik. rayonne
nf sun’iy tekstil, sun’iy ipak. rayure
Download 18.64 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|