Iqtisodiy bilim asoslari

129
Buni yodda tuting!
• 
Mamlakatda faqat friksion va tarkibiy ishsizlik mavjud bo‘lgan 
holat to‘la bandlik deb ataladi.
• 
Tabiiy ishsizlik darajasining 4—5% bo‘lishi me’yoriy holat hisob-
lanadi.
• 
Ishsizlikning oldini olish masalalari bilan davlat shug‘ullanadi.
• 
Ishchi va xizmatchilarning manfaatlarini kasaba uyushmalari 
himoya qiladi.
1. Ishsizlikning salbiy tomonlarini ayting.
2. Ishsizlikdan aholining qaysi toifalari ko‘proq jabr ko‘radi? Nega?
3. To‘la bandlik deganda nimani tushunasiz?
4. Tabiiy ishsizlik darajasi qanday o‘lchanadi?
5. Ishsizlik darajasini qisqartirishga qaratilgan tadbirlarga misollar 
keltiring.
6. Davlatning ishsizlikka qarshi chora-tadbirlarini ta’riflang.
7. Ishsiz degan maqomni olish shartlari nimalardan iborat?
8. Ishchi kuchi birjalarining faoliyatini tushuntirib bering.
9. Kasaba uyushmalari nima maqsadda tashkil qilinadi?
BILIMINGIZNI SINAB KO‘RING!
Ishchi kuchi birjasi
 – ish beruvchi korxonalar va ish qidirib yurgan 
kishilar o‘rtasida vositachilik qiladigan davlat tashkiloti.
Kasaba uyushmasi
— yollanma ishchilar manfaatlarini ish 
beruvchilar va davlat oldida himoya qiluvchi nodavlat jamoat 
tashkiloti.
qancha odam ishsiz, ishchi kuchi bozorida qanday o‘zgarishlar kutilmoqda 
kabi savollarga javob topadi;
— aholini ish bilan to‘laroq ta’minlash dasturlarini ishlab chiqadi, 
tadbirkorlikni qo‘llab, qo‘shimcha ish o‘rinlarini yaratadi;
— aholini kasbga yo‘naltirish, ish o‘rinlari haqida ma’lumot yetkazish 
va targ‘ibot ishlari bilan shug‘ullanadi;
— iqtisodiyot uchun zarur mutaxassislar va ishchi kadrlarni tayyorlash, 
qayta tayyorlash va malakasini oshirish ishlarini amalga oshiradi;
— aholini ishga joylashtirish masalalari bilan shug‘ullanadi;
— aholini ijtimoiy himoya qilish chora-tadbirlarini ko‘radi, ishsizlarni 
ro‘yxatga oladi va ishsizlik nafaqalarini beradi.
9 – E. Sariqov, B. Xaydarov
http:eduportal.uz

---

130
1. Inflatsiyaning mohiyatini tushuntirib bering.
2. Inflatsiyaning qanday turlari bor?
3. Inflatsiyaning oqibatlari haqida nimalarni bilasiz?
4. Ish haqi miqdoriga ta’sir etuvchi omillarni sanang.
5. Ishsizlik va uning kelib chiqish sabablarini ayting.
6. Ishsizlik turlari bir-biridan qanday farqlanadi?
7. Ishsizlik oqibatlari haqida nimalarni bilasiz?
8. Davlatning ijtimoiy himoya vositalarini sanab bering.
9. Kasaba uyushmalarining iqtisodiy munosabatlardagi o‘rni qanday?