Iqtisodiy xavfsizlik” kafedrasi I. A. Bakiyeva., B. U. Shermuhamedov

6500
500


300
320
500
120
610
400

7.Masala
Faraz qilaylik, 3 xil ne’mat ishlab chiqarilmoqda va iste’mol qilinmoqda. Jadvalda ularning har birini miqdori va bir birligining narxi 2 yil uchun berilgan. Laspeyres indeksini, Paashe indeksini va Fisher indeksini hisoblang (2012 yil-asos qilib olingan yil).
8.Masala
Quyidagi ma’lumotlardan foydalanib, yalpi ichki mahsulot va shaxsiy ixtiyoridagi daromadni aniqlang?

Shaxsiy iste’mol xarajatlari	245
Transfert to‘lovlari	12
Ijara haqi	14
Amortizatsiya	27
Ijtimoiy sug‘urta badallari	13
Mulkdan olinadigan daromad	31
Sof eksport	3
Dividentlar	16
Yollanma ishchilarning ish haqisi	221
Biznesga egri soliqlar	18
Korporatsiyalarning taqsimlanmagan foydasi	21
Yakka tartibdagi soliqlar	26
Korporatsiyalar foydasiga soliq	19
Tovar va xizmatlarni davlat xaridi	72
Sof xususiy ichki investitsiyalar	33

9.Masala
Agar iqtisodiyotda milliy daromad 90 trln. so‘mni, bisnesga egri soliqlar milliy daromadga nisbatan 5 foizni tashkil etsa va iste’mol qilingan kapital hajmi 24,5 trln. so‘m bo‘lganda YaIM ni aniqlang.
10. Iqtisodiyotda 3 tovar ishlab chiqariladi va iste’mol qilinadi. Jadvalda ularning ikki yildagi miqdori va narxi ko‘rsatilgan. YaIM deflyatorini va iste’mol narxlari indeksini aniqlang.

Yillar	2013 yil		2014 yil
	narx	miqdor	Narx	miqdor
Soatlar	20	15	25	12
Futbolkalar	10	25	8	30
Sovutgichlar	750	5	950	8

XX-MAVZU. ISHCHI KUCHI VA ISHSIZLIK

5.Masala

Agar ishsizlik darajasi joriy yilda 7,6 %, ishsizlikning tabiiy darajasi 6 % bo‘lsa, real YaIM ni potentsial YaIM dan farqini hisoblang. Ouken koeffitsentini 3 ga teng deb oling.

1.Masala

Quyidagi ma’lumotlar asosida ishsizlik darajasini aniqlang:

Jami aholi – 450 ming kishi, jumladan:
16 yoshgacha bolalar – 80 ming kishi;
–pensionerlar – 60 ming kishi, shundan 10 ming kishi hali ishlaydi;
–ishsizlar - 13 ming kishi;
–muddatli harbiy xizmatda – 5 ming kishi;
–litsey va kollej talabalari – 20 ming kishi;
–uy bekalari - 5 ming kishi;
2.Masala

Iqtisodiyotda tabiiy ishsizlik darajasi – 6%, haqiqiy ishsizlik 10%ni tashkil etadi. Ishlab chiqarish hajmi - 600 mln. so‘m. YaIMning ishsizlik darajasining o‘zgarishiga ta’sirchanligi koeffitsienti 3 ga teng. YaIM uzilishini aniqlang.

Echim.
Ouken qonuni bo‘yicha:
(Y – Y*) / Y* = - (u – u*).
(Y - Y*) / Y* = -3 (0,1 - 0,06) = -0,12 yoki 12%.
(600 - Y*) / Y* = 0,12  Y* = 682 mln. so‘m.
Demak, davriy ishsizlik tufayli paydo bo‘lgan YaIMning yo‘qotishlari:
Y - Y* = 600 - 682 = -82 mln. so‘mni tashkil qiladi.
XVIII-MAVZU. ISHCHI KUCHI VA ISHSIZLIK


5. Masala

Agar ishsizlik darajasi joriy yilda 7,6 %, ishsizlikning tabiiy darajasi 6 % bo‘lsa, real YaIM ni potentsial YaIM dan farqini hisoblang. Ouken koeffitsentini 3 ga teng deb oling.

1.Masala

Quyidagi ma’lumotlar asosida ishsizlik darajasini aniqlang:

Jami aholi – 450 ming kishi, jumladan:
16 yoshgacha bolalar – 80 ming kishi;
–pensionerlar – 60 ming kishi, shundan 10 ming kishi hali ishlaydi;
–ishsizlar - 13 ming kishi;
–muddatli harbiy xizmatda – 5 ming kishi;
–litsey va kollej talabalari – 20 ming kishi;
–uy bekalari - 5 ming kishi;
2.Masala

Iqtisodiyotda tabiiy ishsizlik darajasi – 6%, haqiqiy ishsizlik 10%ni tashkil etadi. Ishlab chiqarish hajmi - 600 mln. so‘m. YaIMning ishsizlik darajasining o‘zgarishiga ta’sirchanligi koeffitsienti 3 ga teng. YaIM uzilishini aniqlang.

Echim.
Ouken qonuni bo‘yicha:
(Y – Y*) / Y* = - (u – u*).
(Y - Y*) / Y* = -3 (0,1 - 0,06) = -0,12 yoki 12%.
(600 - Y*) / Y* = 0,12  Y* = 682 mln. so‘m.
Demak, davriy ishsizlik tufayli paydo bo‘lgan YaIMning yo‘qotishlari:
Y - Y* = 600 - 682 = -82 mln. so‘mni tashkil qiladi.
XIV. INFLYATSIYA VA AKSILINFLYATSIYA SIYOSATI
1.Masala
Iqtisodiyotdagi ishsizlikning tabiiy darajasi - 6%, kutilayotgan inflyatsiya darajasi - 3%. haqiqiy YaIMning potentsial YaIMdan uzilish miqdori 0 dan kamroq. Tashqi narx shoklari mavjud emas. Inflyatsiyaning haqiqiy darajasini aniqlang.
2.Masala
Iqtisodiyotda Fillips egri chizig‘ining tenglamasi quyidagicha:  = e – 0,5(u – u*). Ishsizlikning tabiiy darajasi - 5,4%, kutilayotgan inflyatsiya darajasi - 4%. haqiqiy ishsizlik darajasi esa 3,6%. Inflyatsiyaning haqiqiy darajasini aniqlang.