Iqtisodiyot asoslari

 
Bozorning asosiy turlari 
 
 
Xaridorlar 
Sotuvchilar 
Ko’p 
Bir nechta 
Bitta 
Ko’p 
Polipoliya 
(mukammal raqobat) 
Oligopoliya
(sotuvchilar birnechta, 
xaridorlar ko’p) 
Monopoliya() 
sotuvchi bitta, 
xaridorlar esa ko’p 
Bir nechta 
Oligopsoniya
(xaridor bir nechta, sotuvchi 
esa ko’p) 
Bilateral’ 
(ikki tomonlma ) 
Oligopoliya (xaridorlar 
ham, sotuvchilar ham bir 
nechta) 
Cheklangan 
monopoliya( 
sotuvchi bitta, 
xaridorlar esa bir 
nechta) 
Bitta 
Monopsoniya (xaridor bitta, 
sotuvchilar esa ko’p) 
Cheklangan 
monopsoniya(bir nechta 
sotuvchilar va bitta xaridor) 
Bilateral’ 
monopsoniYa
(bitta sotuvchi va 
bitta xaridor) 
- 
bozor ichida resurslarni safarbar etish imkoniyatlarining mavjudligi; 
- 
bozorga erkin kirish va undan chiqib ketish; 

---

45 
- 
sotuvchilar hatti - harakatining bir - biriga bog’liq emasligi; 
- 
ishlab chiqarilayotgan mahsulotning bir turliligi; 
- 
sotilayotgan mahsulot hajmi; 
- 
narxlar to’g’risida ma’lumotlarga ega bo’lish va bu ma’lumotlarning 
to’liqligi. 
Monopolistik raqobatda
turli firmalar har xil turdagi tovarlarni ishlab 
chiqaradilar va ularning kapitallari bir tarmoqdan ikkinchi tarmoqqa erkin o’tishi 
uchun sharoitlar mavjud bo’ladi. Ammo ular o’z faoliyatlarining ayrim 
tomonlarini deyarli sir tutadilar. Monopolistik raqobat uchun yuqori monopol 
narxlar va monopol foyda xosdir.