“Iqtisodiyot va menejment” fakulteti «Buxgalteriya hisobi va audit» kafedrasi
Download 1.47 Mb. Pdf ko'rish
|
9TNIgdD707VpuFi442DVzAqkpX0C9Lpt2geZ2RLM
|
1.3.2-jadval
Asosiy vositalarning hisobdan chiqarilishi to‟g‟risida xo‟jalik muomalalari 12 Asosiy vositani sotilishi hisobiga hisobdan chiqarilishi Asosiy vositalarni sotilishi: 1) bino va inshootlar (chet elda joylashganlaridan tashqari): a) hisoblangan eskirish summasini hisobdan chiqarilishi 02-schyotning tegishli subschyotlari 01-schyotning tegishli subschyotlari AV-4-son shakl, byudj, Buxgalteriya ma‘lumotnomasi b) qoldiq qiymatini hisobdan chiqarilishi 231, 241, 251, 261 yoki 271 subschyotlarning tegishlisi 01-schyotning tegishli subschyotlari AV-4-son shakl, byudj, Buxgalteriya ma‘lumotnomasi 2) qolgan asosiy vositalar (chet elda joylashganlaridan tashqari): a) dastlabki qiymatini hisobdan chiqarilishi 201 01-schyotning tegishli subschyotlari AV-4-son shakl, byudj, Buxgalteriya ma‘lumotnomasi b) hisoblangan eskirish summasini hisobdan chiqarilishi 02-schyotning tegishli subschyotlari 201 AV-4-son shakl, byudj, Buxgalteriya ma‘lumotnomasi v) asosiy vositalarning sotish qiymati 15-schyotning tegishli subschyotlari 201 Yukxati g) bir vaqtning o‗zida tegishli byudjet daromadiga hisoblangan summa 201 160 Buxgalteriya ma‘lumotnomasi d) pul mablag‗larini kelib tushishi 113 15-schyotning tegishli subschyotlari Shaxsiy hisobvaraqdan ko‗chirma Eskirish to‗la hisoblangan asosiy vositalar tugatilgandi, belgilangan tartibda rasmiylashtirilgan asosiy vositalarning tugatish dalolatnomasiga asosan, quyidagicha buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 02 «Asosiy vositalarning eskirish» subschyoti; Kredit 010-019 subschyotlari; 12 ― Byudjet tashkilotlarida buxgalteriya hisobi to‘g‘risida ―gi yo‘riqnoma asosida muallif tayyorladi Byudjet korxonalari uchun asosiy vositalarni sotishdan olingan mablag‗lar ularning ixtiyorida, bir vaqtni o‗zida bu summaga kassa va haqiqiy xarajatlarning hajmi kamaytirishdagi asosiy vositalarni ta‘mirlashga ishlatiladi. Asosiy vositalar suv xo‗jaligi korxonalari moliyaviy xo‗jalik faoliyatida tez- tez ishlatilishi natijasida jismoniy va ma‘naviy eskiradi. SHuni hisobga olish uchun schyotlar ro‗yxatida 02 ―Asosiy vositalar eskirishi‖ passiv schyotida hisobga olinib, kreditlanadi, asosiy vositalar eskirishini hisobdan chiqarishda debetlanadi. Eskirish alohida asosiy vosita guruxlari uchun belgilangan yillik amortizatsiya me‘yorlari asosida hisoblanadi. Bu me‘yorlar Moliya vazirligi tomonidan asosiy vosita guruxlari bo‗yicha yillik hajmda foizlarda belgilanadi. Hozirgi paytda asosiy vositalar yillik amortizatsiya me‘yorlari 1.2.2-jadvalda berilgan. O‗zbekiston Respublikasining «Buxgalteriya hisobi to‗g‗risida» gi qonuni O‗zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining 2001 yil 28 fevraldagi 26 – sonli buyrug‗i bilan tasdiqlangan «Asosiy vositalarni balansdan chiqarish tartibi to‗g‗risida Nizomi» ga muvofiq yagona metodologiya asosida olib boriladi. Asosiy vositalar balansdan: tugatish; sotish; bepul (tekinga) berish; ulush sifatida ustav sarmoyasiga berish; moliyaviy lizing shartnomasi bo‗yicha berish; kamomad yoki yo‗qotishlar natidasida hisobdan chiqariladi 13 . Byudjet tashkiloti o‗zidan yuqori turuvchi tashkilotning roziligi bilan hisobdan chiqarish huquqiga egadir. Shu sabali asosiy vositalarni hisobdan chiqarish bo‗yicha komissiya tomonidan tuzilgan dalolatnomalar asosiy vositalar balansida hisobda turgan byudjet tashkilotining rahbari tomonidan, byudjet tashkilotining tarkibiy bo‗linmalari qonunga muvofiq tegishli yuqori tashkilotlar bilan kelishilgandan so‗ng tasdiqlanadi. Tugatish haqidagi dalolatnomalar tasdiqlanmaguncha asosiy vositani qismlarga ajratilmaydi. Tugatilgan asosiy vositalardan olingan uzellar, detallar, materiallar, rangli va qimmatbaho metallar omborga, belgilangan tartibda buxgalteriya hujjatlari rasmiylashtiriladi. 13 O‗zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining 2001 yil 28 fevraldagi 26 – sonli buyrug‗i bilan tasdiqlangan «Asosiy vositalarni balansdan chiqarish tartibi to‗g‗risida Nizomi» |
