Iroq respublikasi davlat xavfsizligi muammolarining genezisi va ularning yechimlari

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) 
Passport: 
http://sjifactor.com/passport.php?id=22257
  
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
 
Page 1042
olgan ommaviy qirg’in qurollarini (WMD – weapons of mass destruction
6
) 
yashirganligi haqidagi da’volariga asoslangan edi. Xalqaro hamjamiyatni va Amerika 
jamoatchiligini Saddam Husayn rejimi uning AQSh ichki xavfsizligiga tahdid deb 
ishontirish AQSh uchun qiyin emas edi. Darhaqiqat, bosqinning boshqa muhim 
sabablari ham bor edi.
1. Saddam Husayn rejimini olib tashlaganidan keyin Iroq endi Isroilni tashvishga 
solmaydi; 
2. Iroqning ishg’ol qilinishi AQShga neft oqimini kuchaytiradi. 
Ushbu bosqinchilik Iroqning zamonaviy tarixidagi eng ayanchli voqea edi. Saddam 
Husayn rejimining salbiy tomonlariga qaramay, u qulaganidan keyin Iroq juda 
zaiflashib, AQSh va Eron kabi davlatlarning xalqaro va mintaqaviy aralashuvlari uchun 
qaynoq nuqtaga aylandi. Bundan tashqari, uning ichki barqarorligiga juda kata putur 
yetdi. Natijada, Iroq bugungi kungacha azob chekayotgan terrorizm rivojlanishi uchun 
qulay muhit shakllandi. AQSHning Iroqqa bostirib kirishi Iroq xalqini Saddam Husayn 
diktatorlik rejimidan qutqarishning tezkor jarayoni sifatida namoyon bo'ldi, ammo 
keyinchalik haqiqat ma’lum bo’ldiki, AQSh Mudofaa vaziri Donald Ramsfeld 
aytganidek “isyon va urush olti, sakkiz, o’n yoki o’n ikki yil davom etishi mumkin”
7
ekan. 
MUHOKAMA 
Dunyo yetakchi davlatlarining aksariyati amerikaliklarning ommaviy qirg’in 
qurollari haqida ilgari surgan fikrlarini qo’llab-quvvatlagan holda 2003-yilning 20-mart 
– 1-may kunlari AQSh va Buyuk Britaniya boshchiligida Iroqni ishg’ol qilganaridan 
keyin ma’lum bo’ldiki, Iroqda ommaviy qirg’in qurollari bo’lmagan. Oqibati chuqur 
tahlil qilinmagan holda amalga oshirilgan yuqoridagi ishlarning natijasida Iroq 
davlatidagi quyidagi jiddiy muammolar vujudga keldi. 
1.Davlat boshqaruvi ya’ni siyosiy xarakterdagi muammolar. 
2.Ijtimoiy muammolar. 
3.Iqtisodiy muammolar. 
4.Terrorizm.