Ishlab chiqarish turlari va ularda ishni tashkil qilish

xatolik: sermehnatlik: 
1. Normal aniqlikdagi dastgohlar (H–guruhi) 100 100 
2. Orttirilgan aniqlikdagi dastgohlar (П–guruhi) 60 140 
3. Yuqori aniqlikdagi dastgohlar (B–guruhi) 40 200 
4. Эng yuqori aniqlikdagi dastgohlar (A–guruhi) 25 280 
5. O‘ta aniq dastgohlar (C–guruhi) 16 450 
Dastgohlarning geometrik xatoligi, butunlay yoki qisman ishlanuvchi 
tanavorlarga sistematik xatolik ko‘rinishida ko‘chib o‘tadi. Bu sistematik 
xatoliklarning miqdori boshlang‘ich tahlil qilish va hisoblashga imkon beradi.
Masalan; vertikal-frezalash stanogi shpindeli o‘qining uning stoliga nisbatan bo‘lgan 
noperpendikulyarligi natijasida ishlanuvchi tanavorlar tekisliklarida noparallellik 
(stolning ko‘ndalang yo‘nalishida); bikrilik (stolning bo‘ylama yo‘nalishida) xatoliklar 
ro‘y beradi. Bikrilik xatoligini analitik usulda hisoblash mumkin, yoki eksperimental 
aniqlash mumkin va sh.o‘x. 
2.1.4-§. Kesuvchi asbob va yordamchi asbob hamda moslamalarni tayyorlash 
aniqligi va ularning ishlash davomida yeyilishi 
Kesuvchi va yordamchi asboblarni tayyorlash aniqligi detallarga mexanik ishlov 
berish berish aniqligiga ta‘sir ko‘rsatadi. Mashina detallari kabi kesuvchi va yordamchi 
asboblar ham absolyut aniq qilib tayyorlanadi. Ishlov berish jarayonida ularning 
xatoliklari u yoki bu ko‘rinishda detalga ko‘chib o‘tadi. Bundan tashqari, ishlov berish 

---

jarayonida ular yemiriladi va natijada xatolik ortib boradi. Bu esa yemirilish natijasida 
dastgoh detallariga nisbatan kesuvchi asbobni ta‘siri yuqori ekanligini bildiradi. 
Kesuvchi asbobning o‘lchamlari yemirilishi natijasida hosil bo‘luvchi 
xatoliklar hisobi. 
Kesuvchi asbobning kesish yo‘liga bog‘liqligi uning o‘lchami yemirilishi orqali 
ifodalanadi. Bu o‘z navbatida 1000 m yo‘l hisobiga keltiriladi va keltirilgan o‘lchamli 
yemirilish K orqali aniqlanadi.