Қишлоқ хўжалик машиналари ва жиҳозларини

М.С. уч ѐқли пона шаклига кўра нимага мос келади? 
Уч ѐқли пона геометрик параметрларининг ўзаро боғланиши. 

бурчаклари узлуксиз ўзгарувчи учта элементар пона координаталари бошига 
келтирилиб, ўзаро бирлаштирилганда улар уч ѐқли қия пона ҳосил қилади. 
Тупроқ палахсасини увалаш (майдалаш) ва буриш даражаси ҳар қайси 
бурчакнинг катталашиш даражаси ҳар қайси бурчакнинг катталашиш 
даражасига ва характерига боғлиқ. Шунинг учун ҳам тупроққа ишлов берувчи 
иш органлари тури шу бурчаклар қийматига қараб аниқланади. Уч ѐқли қия 
понанинг АВС иш сиртига эгат туби билан 

бурчакни ҳосил қилади, тупроқ 
палахсасини остидан қирқувчи ВС иш қирраси эса, ùаракат йўналишига 
нисбатан 

бурчакни хосил қилади

ва 

бурчакларнинг ўзаро боғлиқ 
эканлигини схемадан аниқлаш мумкин. Схемада


OCtg
ОВtg
ОА


. 
Лекин 

OBtg
OC

бўлганидан



tg
OBtg
ОВtg
ОА


. 
Бундан: 
tg


tg

tg


---

11 

бурчакнинг

,

ва

бурчаклар билан боғлиқлиги қўйидагича 
аниқланади. Схемадан:

ОА

ОД tg

; ОД

ОВ sin

; 
ОА

ОВ tg
 
ОВ sin

tg

;
tg


sin

tg

формулаларни ечиб, қуйидагини ечамиз: tg
 

сos
tg

Бундан қуйидаги хулосаларни чиқариш мумкин. Бошланғич бурчак 

катталашиши билан 

ва 

бурчаклар ҳам катталашади пона тупроқни жадал 
увалайди. 

бурчак кичиклашганда 

ҳам кичиклашади, 

эса катталашади. 
Бу принципдан плугнинг ярим винтсимон сиртли корпусида фойдаланилган 
бўлиб, лемех билан қирқилган тупроқ палахсаси камроқ майдаланади ва 
кўпроқ буралиб, очиқ эгатга ағдарилади. Плуглар корпусининг лойихалашда 

ва 

та бурчаклар берилган бўлиб, 

ва 

аниқланади.