Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti foydali qazilma konlarini qidirish


Download 4.44 Mb.
Pdf ko'rish
bet47/77
Sana10.11.2023
Hajmi4.44 Mb.
#1760762
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   77
Bog'liq
Foydali qazilma konlarini qidirish va razvedka qilish asoslari (2)

Texnologik namunalash. Texnologik namunalar ma‟danlarning tabiiy 
turlarini, sanoat turlarini, konning bo„laklarini va butun bir konni ifoda etishi 
mumkin. Bundan tashqari tekshirishning vazifalaridan kelib chiqqan holda 
namunalar laboratoriyada yarimzavod namunalarga bo„linadi. Ma‟danlarning 
alohida sanoat turlaridan olinadigan texnologik namunalar eng ko„p qo„llaniladi. 
Texnik namunalash. Texnik tekshirishlar hamma konlarda olib boriladi. Eng 
murakkab texnik tekshirishlar ba‟zi noma‟dan foydali qazilmalarga (qurilish 
materiallari, slyuda, asbest, optik xomashyo va boshqalarga) xosdir. Bunday 
hollarda texnik tekshirishlar jarayonida xom ashyoning fizik xususiyatlaridan 
tashqari uni qayta ishlash texnologik tuzilishi ham ishlab chiqiladi. 



66

Qattiq foydali qazilmalardan namuna olish usullari 
Namunalash ishlarida uning qanday va qayerdan nima maqsadda olinish 
usullariga qarab uch guruhga bo„linadi. Ular quyidagilardir: 
Nuqtali usul. Bu guruhga shtuf, nuqtaviy va xovuchlab olish usullari kiradi. 
Chiziqli usul. Bu guruhga ariqcha-juyakli, shpur, kern va shlam usullari kiradi. 
Hajmiy usul. Bunga sidirib olish, yalpi va butunlay to„liq olish usullari kiradi. 
Geologiya-qidiruv ishlarining turli bosqichlarida sharoitga qarab namuna 
olishning turli usullari tanlab olinadi. 
Tog„ lahimlaridan namuna olish usulini tanlab olishda birinchidan, tog„ laxmi 
yo„nalishi bilan foydali qazilma tanasining yo„nalishi orasidagi munosabat
ikkinchidan, laxmni qazish texnologiyasi hisobga olinadi. Oxir oqibatda 
namunalash usuli foydali qazilma tanasining qanday ko„rinishda ochilganligiga 
bog„liq. Namuna olish usullarini ko„rib chiqishning eng oddiy, lekin aniqligi 
pastroq usullardan boshlab, eng qiyin va ko„p mehnat talab qiladigan, lekin eng 
aniq ma‟lumot beradigan usullar bilan yakunlaymiz. 
Geologiya-qidiruv ishlarining turli bosqichlarida sharoitga qarab namuna 
olishning turli usullari tanlab olinadi. 
Tog„ lahimlaridan namuna olish usulini tanlab olishda birinchidan, tog„ laxmi 
yo„nalishi bilan foydali qazilma tanasining yo„nalishi orasidagi munosabat, 
ikkinchidan, laxmni qazish texnologiyasi hisobga olinadi. Oxir oqibatda 
namunalash usuli foydali qazilma tanasining qanday ko„rinishda ochilganligiga 
bog„liq. Namuna olish usullarini ko„rib chiqishning eng oddiy, lekin aniqligi 
pastroq usullardan boshlab, eng qiyin va ko„p mehnat talab qiladigan, lekin eng 
aniq ma‟lumot beradigan usullar bilan yakunlaymiz. 

Download 4.44 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   77




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling