Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti oziq-ovqat kimyosi va biokimyosi

 
Sinov savollari: 
 
1. Yog„lar qanday erituvchilarda eriydi? 
2. Yog„lar erituvchilar bilan aralashtirilsa nima hosil boʻladi? 
3. Yog„larning turg„un emulsiya hosil bo„lishiga olib keluvchi 
emulgatorlar sifatida qanday eritmalarni ko„rsatish mumkin? 
4. Moylarning akrolein reaksiyasini kuzatish uchun qanday usuldan 
foydalaniladi? 
 
9 – laboratoriya ishi 
Askorbin kislotaning miqdorini aniqlash 
 
Ishdan maksad: o„simlik to„qimasi tarkibidagi askorbin kislota 
miqdorini aniqlash. 
Tekshiriladigan mahsulotlar: na‟matak, limon, karam. 
Reaktiv va asboblar:
1) 0,001 n 2,6-dixlorfenolindofenol eritmasi; 
2) 2% xlorid kislota; 
3) chinni hovoncha; 
4) byuretka; 
5) kolbachalar; 
6) voronka;
7) filtr;
8) pipetkalar. 

---

36 
C vitamini suvda yaxshi eriydigan nordon mazali, rangsiz kristall 
modda. Askorbin kislota o„zining kimyoviy tuzilishiga ko„ra 
digidrogunol kislotaning laktoni hisoblanadi. 
Oziq-ovqat tarkibida C vitamini yetishmasligidan singa kasalligi 
kelib chiqishi hammamizga ma‟lum. Bu kasallikning asosiy belgilaridan 
biri, kishi badanining bo„shashligi, darmonsizlik, bosh aylanishi, 
kapillyar qon tomirlarining shikastlanishi natijasida teri ostida nuqta-
nuqta qon quyilishlari, milklarning qonashi, bo„g„imlarning shishib 
og„rishi tishlarning bo„shashi kabilardir. 
Bu kasalliklarni oldini olishning birdan-bir yoʻli C vitamini tutgan 
oziq-ovqat mahsulotlarini iste‟mol qilishdir. 
Odamlarning bu vitaminga bo„lgan sutkalik ehtiyoji 70-75 mg ni 
tashkil etadi. Ammo homilador ayollarda bu ehtiyoj 100-200 mg ga 
yetadi. Bu miqdordagi vitaminni qabul qilish uchun qo„proq meva, 
sabzavot kabi vitaminlarga boy bo„lgan qishloq mahsulotlarini iste‟mol 
qilib turish kerak. Shu banddagi ma‟lumotlardan ham askorbin 
kislotaning ho„l meva va sabzavotlarda ko„p bo„lishini ko„rish mumkin. 
Vitamin miqdori 100 g ho„l massaga nisbatan mg hisobida berilgan:
Kartoshka – 10-20 mg;
Uzum – 0,5 mg;
Karam – 50-0150 mg; 
Pomidor – 20-40 mg; 
Olma – 10-30 mg; 
Limon – 40-060 mg; 
Olcha – 10-20 mg; 
Bosh piyoz – 5-40 mg; 
Qora smorodina – 100-400 mg; 
Ko„k piyoz – 20-60 mg; 
Na‟matak – 1000-4000 mg; 
Sabzi – 5-10 mg. 
Askorbin kislota tirik organizmda oksidlangan va ko„tarilgan holda 
uchraydi. Bu holatni quyidagicha ko„rsatish mumkin: 

---

37 
O = C -
HO - C
H - C
HO - C - H
CH
2
OH
HO - C
O
O = C -
H - C
HO - C - H
CH
2
OH
O
O = C
O = C
2 H
+ 2 H