Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti oziq-ovqat kimyosi va biokimyosi

To‘yingan yog‘ kislotalar: 
 
Moy kislota CH
3
- (CH
2
)
2
- COOH C - 4 : 0 
Miristin CH
3 
- (CH
2
)
12
- COOH C - 14 : 0 
Palmitin CH
3 
- (CH
2
)
14
- COOH C - 16 : 0 
Stearin CH
3
- (CH
2
)
16
- COOH C - 18 : 0 
Araxin CH
3 
- (CH
2
)
18
- COOH C - 20 : 0 
 
O„simlik moylari tarkibiga kiruvchi to„yinmagan yog„ kislotalar 
qo„sh bog„ tutganligi sababli, ular barchasi, ya‟ni o„simlik moylari 
suyuq bo„ladi. Moylar tarkibiga kiruvchi asosiy to„yinmagan yog„ 
kislotalar quyidagilardir: 
 

---

32 
To‘yinmagan yog‘ kislotalar: 
Palmitolein CH
3
-(CH
2
)
5
-CH=CH-(CH
2
)
7
-COOH C - 16:1(9) 
Olein CH
3
-(CH
2
)
7
-CH=CH-(CH
2
)
7
-COOH C - 18:1(9) 
Linol CH
3
-(CH
2
)
4
-CH=CH-CH
2
-CH=CH- (CH
2
)
7
-COOH
C-18:2(9,12) 
Linolen 
CH
3
-CH
2
-CH=CH-CH
2
-CH=CH-CH
2
-CH=CH-(CH
2
)
7
-
COOH C-18:3(9, 12, 15) 
Demak, yog„larning va moylarning fizik ko„rsatkichlariga (qattiqlik, 
erish temperaturasi, qotish temperaturasi) ta‟sir qiluvchi asosiy faktor bu 
ularning yog„ kislota tarkibidir.
Turli xil o„simlik moylari ham bir-biridan yog„ kislota va glitserid 
tarkibi hamda yo„ldosh moddalari bilan farq qiladi.
Yog„lar va moylar sifati bir qancha sifat ko„rsatkichlari bilan 
xarakterlanadi. Bu ko„rsatkichlar asosiy ikki guruhga bo„linadi: fizik 
ko„rsatkichlar (qattiqlik, erish va qotish temperaturalari, chaqnash va 
alangalanish temperaturalari) va kimyoviy ko„rsatkichlar (kislota soni, 
yod soni, perekis soni, efir soni, sovunlanish soni, gener soni va h.k.). 
Shu sonlarning ta‟rifi va mohiyati quyidagicha.