Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti transport vositalari gidravlik va pnevmatik jihozlari
Download 1.5 Mb.
|
TVGJ Uslubiy ko\'rsatma
- Bu sahifa navigatsiya:
- 8-amaliy mashg‘ulot Gidrodin a mik muftaning asosiy parametrlarini xisoblash
- Nazorat savollari
- Masala yechishga namuna
- Xulosa
- 9- amaliy mashg‘ulot Gidro dinamik transformator ning asosiy parametrlarini aniqlash
Talabalar uchun topshiriq
8-amaliy mashg‘ulot Gidrodinamik muftaning asosiy parametrlarini xisoblash Gidromuftaning asosiy o‘lchamlaridan biri aktiv diametr bo‘lib u quyidagicha aniqlanadi. gidromufta ishlayotgandagi dvigatelning maksimal momenti, dvigatelning tirsakli valida maksimal moment bo‘gandagi aylanishlar soni. Yangi gidromufta diametrini aniqlashda formulada keltirilgan gidro mufta ishlayotgandagi maksimal moment va maksimal moment bo‘lgandagi aylanishlar soni ni aniqlashimiz kerak bo‘ladi. Koeffitsent o‘xshash gidromufta uchun tajriba orqali aniqlanadi. Misol uchun agar gidromufta diametri , aylanishlar soni bo‘lganda oshib boruvchi burovchi moment , u xolda bu gidromuftaning aktiv diametr uni dvigatelga urnatayotganda burovchi moment va bo‘lganda bu yerda Gidromuftalarning barcha chiziqli o‘lchamlari quydagicha masshtabda kamayib boradi 360:320, yani 1,1 marta. Gidromuftani hisoblash usuli oddiy o‘xshashlik usuli bo‘lib, bu usul keng tarqalgan. Uning kamchiligi geometrik o‘xshash modelida eksperimental malumotlarni yetishmasligi. Bundan tashqari, gidromuftaning ishchi kanali turini tanlashni cheklaydi. Gidromuftaning qat’iy parametrlari tajriba yo‘li bilan topiladi. Oddiy gidramuftaning asosiy o‘lchamlari konstruktiv hisob bo‘yicha hisoblanishi ham mumkin. 8.1-rasm. Gidramuftaning ishchi qismidagi asosiy o‘lchamlari Gidromufta valining diametri buralishga chidamlilik shartidan aniqlanadi (8.1-rasm) yani Bu yerda nasos validagi quvvat kVt. Sirkulyatsiya aylanasining ichki diametri nasos g‘ildiragi diametridan ikki marta katta bo‘ladi, Suyuqlik sarfi va suyuqlikning kirish tezligi asosida talab qilingan nasosdagi kirishni ishchi kesim yuzasi quydagicha aniqlanadi, bu yerda oqimning meridional tezligi; ( gidromuftaning ishchi bo‘shlig‘idagi suyuqlik hajmi syuqlik oqimi uzunligi). Nasos g‘ildiragiga kirishdagi kuraksiz bo‘shliqdagi yeng katta diametr suyuqlik sarfi tenglamasidan aniqlanadi. bu yerda nasos g‘ildiragi vtulkasi diametri, u quyidagicha aniqlanadi: Nasos g‘ildirakning kirishdagi o‘rtacha diametri, Nasos g‘ildiragi kirishdagi kanalning kengligi Nasos g‘ildiragining FIK 0,98-0,99; Nasos g‘ildiragining diametrini quydagicha aniqlaymiz. Nasos g‘ildiragi chiqishdagi kanalning kengligi Gidromuftaning aktiv diametri Nasos g‘ildiragining chiqishdagi ichki diametri Gidromuftaning aktiv diametri aniqlanganidan keyin qolgan o’lchamlarni 8.2-rasmdagi sxemagi taqsimotlardan aniqlash mumkin. 8.2-rasm. Gidromufta o’lchamlarining aktiv diametrdagi ulushlarini ko’rsatuvchi sxema: a) kanalli gidromufta, b) kanalsiz gidromufta
Nazorat savollari: Gidrodinamik muftaning tuzulishi? Gidrodinamik muftaning ishlashi? Gidrodinamik muftaning qo’llanilishi? Gidrodinamik muftaning asosiy faktorlari nimalar? Masala yechishga namuna: Д-21А markali dvigatelning burovchi momentini uzatuvchi kanalli gidromufta suyuqligining meridional tezligi bo’lsa, va D ni aniqlang. Yechish: Dastlab, dvigatelning quvvati va nominal aylanishlar soni aniqlab olinadi: Gidromufta valining diametri aniqlanadi: Aniqlangan val diametrini standart qatordan (GOST 6636-69) o’zidan katta yaqin qiymatga yaxlitlab olinadi va bu qiymat ga teng. Sirkulyatsiya aylanasining ichki diametri aniqlab olinadi: 8.2-rasmdagi sxemadan gidromuftaning tashqi diametric aniqlab olinadi: bundan Ushbu aniqlangan tashqi diametr orqali gidromuftaning qolgan barcha o’lchamlarini aniqlab olish mumkin. Masala shartidan kelib chiqib o’lcham aniqlanadi: Suyuqlik sarfi quyidagicha aniqlanadi: Dastlab ning qiymati aniqlab olinadi. 8.2-rasmdan ko’rinib turibdiki, Nasos g‘ildiragi vtulkasi diametri aniqlab olinadi: Suyuqlik sarfini aniqlanadi: Xulosa: Demak, Д-21А markali dvigatelning burovchi momentini uzatuvchi kanalli gidromufta tashqi diametri ga, suyuqlik sarfi ga va ga teng. Talabalar uchun topshiriqlar:
9- amaliy mashg‘ulot Gidrodinamik transformatorning asosiy parametrlarini aniqlash Burovchi momentni kattaligi bo‘yicha, ayrim xollarda qiymati bo‘yicha o‘zgartirib beradigan gidrouzatma gidrotransformator deb ataladi. Gidrotransformatorlar konstruksiyasining juda ko‘p turlari mavjud: ishchi g‘ildiraklarning shakli bo‘yicha, turbina g‘ildiraklarining pog‘onalarining soni, ishchi bo‘shliqlarning soni bo‘yicha farqlanadigan. Konstruksiyasining turidan qat’iy nazar xar bir gidrotransformator gidromuftaning barcha xususiyatlariga ega bo‘ladi va xar ikki mashina rejimida ishlay oladi. Oddiy transformator bir pog‘onali turbina 2, reaktor 3 va nasos g‘ildiragi 1 dan tashkil topadi (1 – rasm). Bunday gidrotransformator uch g‘ildirakli deb ataladi. Bunday gidrotransformator sxemasi 2 – rasmda keltirilgan. Gidrotransformator yetaklovchi vali 2 bilan nasos g‘ildiragi 1, turbina g‘ildiragi 3 esa yetaklanuvchi val 4 bilan qattiq bog‘langan. Reaktor 5 gidrortransformator korpusi 6 ga qotirilgan va qo‘zgolmas bo‘ladi. Ishchi suyuqlikning aylanish yo‘nalishini xisobga olgan xolda reaktor nasosdan so‘ng yoki oldin o‘rnatilishi mumkin. 9.1-rasm. Gidrodinamik transformatorning sxemasi: 1-nasos g’ildiragi; 2-yetaklovchi val; 3-trubina g’ildiragi; 4-yetaklanuvchi val; 5-reaktor; 6-korpus Nasos g‘ildiragi 1 yetaklovchi val 2 ga qo‘zg‘almas qilib biriktirilgan.Gidrortransformatorning aylanish doirasidagi suyuqlik oqimi gidromuftadagi qonunlarga bo‘ysunadi. Reaktor kuraklarining suyuqlik oqmiga qo‘shimcha ta’siri natijasida gidrotransformatorda momentning o‘zgarishi xosil bo‘ladi. Gidrotransformator konstruksiyasidan kelib chiqib, nasos g‘ildiragidan kelayotgan suyuqlik oqimining yo‘nalishini yoki tezligini o‘zgartirishi mumkin. Bu turbina g‘ildiragi kuraklariga tushadigan suyuqlik bosimini o‘zgartiradi va o‘z navbatida gidrotransformatordan uzatiladigan moment xam o‘zgaradi. Reaktorda xosil bo‘ladigan moment gidrotransformatorning qo‘zg‘olmas korpusiga uzatiladi. Agar reaktorni erkin aylanadigan qilinsa, gidrotransformator gidromuftaga aylanadi. Bu xolda odatda reaktor korpusga erkin yo‘l muftasi bilan tutashtiriladi. Gidrotransformator chiquvchi validagi quvvat: Gidrotransformator chiquvchi validagi burovchi moment: Gidrotransformator ishchi g‘ildiraklarda shakllangan xarakat yuzaga kelgandagi moment balansi quyidagiga teng bo‘ladi: yoki bu yerda MT – turbina g‘ildiragidagi burovchi moment MN – nasos g‘ildiragigidagi burovchi moment MR – reaktordagi burovchi moment. Gidrotransformatorning berilgan ish rejimida unga qo‘yilgan burovchi momentni o‘zgartirishi transformatsiya koeffitsienti bilan xarakterlanadi: Kc koeffitsientining maksimal qiymati gidrotransformator turiga bog‘lik bo‘lib 2 – 5 oralig‘ida bo‘ladi. Bundan kelib chiqqan xolda, gidrotransformator yetaklanuvchi valdagi MT momentni MN momentga nisbatan kuchaytirib borib, o‘zi dvigatelni yuklaydi va reduktor funksiyasini bajaradi. Gidrotransformatorning foydali ish koeffitsienti: Gidrotransformator xarakteristikalari gidromufta xarakteristikalari kabi bo‘lib, momentlar bog‘liqligi va FIK nasos g‘ildiragining aylanishlar chastotasining doimiy qiymatidagi bog‘liqligidan iborat bo‘ladi. Gidrotransformator xarakteristikasidan (3 – rasm) ikkita aloxida maydonni ajratib olish mumkin: a – maydonida MT˃MN (kc ˃ 1) va MR musbat qiymatga ega. MT pasaya boshlanganda nT chastota ko‘tariladi va reaktor ta’siri pasayadi. a maydon chegarasida reaktor oqimga ta’sir o‘tkazmaydi, shuning uchun MR=0 va kc=1. b maydonda gidrotransformator uzatayotgan moment qiymati kamayadi (kc˂1). MT ning juda kichik qiymatlarida gidrotransformator tezlashtiruvchi uzatma sifatida ishlashi mumkin. Ijobiy xarakteristikalariga qaramay, gidrotransformatorlar transport vositalarida keng qo‘llanmayapti. Gidrotransformatorlarnig asosiy kamchiliklari xarakteristikalarining qattiq emasligi, kattagabarit o‘lchamlari va transformatsiyaning katta qiymatldaridagi FIK kichikligi. Gidrotransformatorni loyixalash juda katta qiyinchiliklarga ega, shuning uchun ko‘p xollarda ularni loyixalamaydilar, balki ma’lum bo‘lganlari ichidan ko‘rsatkichlari yain keladiganini topib, tajriba yo‘li bilan xarakteristikalarini kerakli tomonga o‘zgartiradilar. Iqtisod tamoillaridan kelib chiqqan xolda, gidrotransformatorni qayta ishlash (takomillashtirish) kichiklashtirilgan modellarda amalga oshiriladi. Gidrotransformatorning tajriba modelini ekspluatatsiya sharoitlarida qayta ishlangandan so‘ng, uni dvigatelga moslash va tanlash razmerlarini qaytadan xisoblash yo‘li bilan tanlanadi. Buning uchun (9.1) va (9.2) formulalarini qo‘llab ulardan quyidagini topamiz: (9.3) (9.4) Masalan, =500 mm bo‘lgan gidrotransformator quvvati 50kVt, aylanishlar soni 1000 ayl/min bo‘lgan dvigatel bilan birgalikda ishlaydi. Quvvati 75 kVt va aylanishlar soni 1500 ayl/min bo‘lgan dvigatel bilan birga ishlaydigan gidrotransformator diametrini aniqlang. (9.4) tenglamadan quyidagilarni olamiz: Yangi transformatorning barcha o‘lchamlari yangi gidrotransformatorning o‘lchamlarini model transformator diametri D ga moslab o‘xshashlik koeffitsientini qo‘llab xisoblab chiqiladi. Agar dvigatel v a gidrotransformator o‘rtasida reduktor o‘rnatilishi talabetilsp, dvigatelga keltirilgan g‘ildirak momenti quyidagiga teng bo‘ladi: bu yerda – reduktorning uzatishlar soni.
Download 1.5 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|