Issn 2181-1296 ilmiy axborotnoma научный вестник scientific journal

ILMIY AXBOROTNOMA TARIX 2021-yil, 6-son 
22 
“Buxoro belgisi nishoni” to‘g‘risidagi nizom tasdiqlangan. 1922 yil yanvar oyida Xorazm xalq 
sovet respublikasida “Qizil nishon” ordeni ta'sis etilgan[5, 166-197].
Umumiy qilib aytganda, O’zbekiston hududida mukofotlash tizimi tarixini davrlar asosida 
ketma-ketlikda tahlil qilish natijasida, ushbu tizim tariximizning har bir shonli davrida turlicha 
ko‘rinishlarda shakllanganligi va rivojlanganligini ta'kidlashimiz darkor. Darhaqiqat, Rossiya 
imperiyasining O‘rta Osiyoga bosqinchilik harakati hamda xonliklarning protektoratga 
aylantirilishigacha bo‘lgan davrni o‘rganib chiqar ekanmiz bunda, mukofotlash tizimini shartli 
ravishda quyidagicha davrlashtirish asosida tarixiy jihatdan tahlil qilib chiqish maqsadga 
muvofiqligi aniqlandi:
- 
IX-XII asrlar davrida mukofotlash turlari; 
- 
XII-XV asrlarda mukofotlash an'analari; 
- 
XIV-XIX asrning birinchi yarmida mukofotlash tizimi tarixi. 
Markaziy Osiyoda ilk faleristik obyektlarning yaratilishi ya'ni, Rossiya imperiyasining 
O‘rta Osiyoga bosqinchilik yurishlaridan keyingi davr Rossiya imperiyasi hamda sovet davri 
mukofotlash tizimini quyidagi davrlashtirish asosida mukofot belgilarining o‘tmishini bilish va 
tadqiq etish maqsadga muvofiq: 
- Rossiya imperiyasi (1865-1917 yillar) davri;
- 1917 yildan 1991 yilgacha bo‘lgan davr; 
- 1991 yildan to hozirgi vaqtgacha bo‘lgan davr.
Xulosa qilib aytganda, bugungi kunda ham davlat mukofotlariga erishish katta faxr va 
mas'uliyat sifatida qaraladi. Tarixiy davrlardan buyon davlatning ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy-
madaniy sohalarida faol ishtirok etgan shaxslar, shuningdek, mamlakat taraqqiyoti uchun muhim 
hissa qo‘shgan davlat arbobi, sa'nat va madaniyat vakillari, sportchilar g‘alaba yoki 
bellashuvlardagi ishtiroklari uchun turli ordenlar, medallar, ko‘krak nishonlar hamda turli 
sovrinlar bilan mukofotlanib keladilar. Binobarin, mukofotlash tizimi Yangilanayotgan 
O‘zbekiston tarixida ham o‘ziga xos milliy taqdirlash an'anasi shaklida davom ettirilib, mamlakat 
taraqqiyoti va mustahkamlanishining ajralmas qismi sifatida baholanmoqda.