Iste’mol va jamg‘arma

3-savol ► 

---

Iste’mol va jamg‘arma 
 
. 
374 
Barcha yuqori daromadlar sharoitida uy xo’jaliklari o’z daromadlarini bir 
qismini saqlab qo’yishni rejalashtiradi. Grafikda aks etganidek, iste`mol grafigi 
bilan 45º li chiziq ortasidagi vertikal masofa bujamg’armani belgilab beradi 
(Grafik 8.2a ga qarang), (Grafik 8.2b)da berilgan gorizontal o’q va kamg’arma gra 
fi gi orasidagi vertikal masofa ha xuddi shundan ko’rinishga ega. Masalan, $ 410 
milliardlik daromad darajasida, har ikki masofalar $5 milliardlik jamg’armani 
ko’rsatadi (3-qator)
3
Iste`molga va jamg‘arishga o‘rtacha va yuqori moyillik 
Umumiy 
daromadning 
iste`mol 
qilinadigan 
qismi 
iste`molga 
o’rtacha moyillik (IO’M) deyiladi. Jamg’ariladigan umumiy daromadning bir 
qismi jamg’arishga o’rtacha moyillik (JO’M) deyiladi. Ya’ni,
Misol uchun, Jadval 8.1dagi $470 milliardlik daromad (6-ustun), IOM 
450/470 = 45/47 yki taxminan 96 fozni tashkil etadi, vaholanki, JOM 20/470 = 
3
McConnell, Brue. Economics: principles, problems and policies. 17 
th 
edition. America, New York: McGraw-Hill, 
2008. page 152.

---

Iste’mol va jamg‘arma 
 
. 
375 
2/47 yoki qariyb 4 foizni tashkil qiladi.Jadval 8.1dagi 4 va 5 ustunlar SD ning 10 
darajasining har biridagi IOM va JOMni aks ettiradi; jadvalga e’tibor berilsa, 
avvalgi misollarimizdan anglashilganidek, SD ko’tarilishi bilan IO’M pasayadi va 
JO’M ko’tariladi. Sababi ixtiyordagi daromad yoki iste`mol qilinadi yoki 
jamg’aribboriladi, istalgan iste`mol qilingan ixtiyordagi daromadning qismiga 
qo’shilgan jamg’arilgan qism o’sha daromadni batamom ishlatib tugatadi. 
Matematik nuqtai nazardan, Jadval 8.1 dagi 4 va 5 ustunlar ko’rsatib berganidek, 
ixtiyordagi daromadning istalgan hajmida IO’M + JO’M = 1 bo’ladi. Global 
Perspective 8.1 bir necha mamlakatlar uchun IO’Mlarni ko’rsatib beradi.
4
Misol uchun, Jadval 8.1dagi $470 milliardlik daromad (6-ustun), IO’M 
450/470 = 45/47 yoki taxminan 96 fozni tashkil etadi, vaholanki, JO’M 20/470 = 
2/47 yoki qariyb 4 foizni tashkil qiladi.Jadval 8.1dagi 4 va 5 ustunlar SD ning 10 
darajasining har biridagi IO’M va JO’Mni aks ettiradi; jadvalga e’tibor berilsa, 
avvalgi misollarimizdan anglashilganidek, SD ko’tarilishi bilan IO’M pasayadi va 
JO’M ko’tariladi. Sababi ixtiyordagi daromad yoki iste`mol qilinadi yoki 
jamg’aribboriladi, istalgan iste`mol qilingan ixtiyordagi daromadning qismiga 
qo’shilgan jamg’arilgan qism o’sha daromadni batamom ishlatib tugatadi. 
Matematik nuqtai nazardan, Jadval 8.1 dagi 4 va 5 ustunlar ko’rsatib berganidek, 
ixtiyordagi daromadning istalgan hajmida IO’M + JO’M = 1 bo’ladi. Global 
Perspective 8.1 bir necha mamlakatlar uchun IO’Mlarni ko’rsatib beradi