Iv bob. Boshqarishning tashkiliy tuzilmalari

Xolding kompaniyasi - bu eng avvalo, moliyaviy jamg‘arma bo‘lib, 
korxonalarni emas, balki sarmoyalarni birlashtiradi. Xolding kompaniyasi tarkibiga 
kiruvchi aksionerlar jamiyatlari “aksiyalarining nazorat paketi” kompaniyaning 
ixtiyorida bo‘ladi. 
Bundan maqsad aksionerlik jamiyatlari faoliyatlari ustidan nazorat o‘rnatish va 
dividentlar ko‘rinishida fonda olishdir. 
15-jadvol 
Yangi tipdagi firmalar 
№ 
Firmalar turlari 
Izoh 
1. 
Lizing firmalar 
* Bunda salohiyati qudratli xo‘jalik tizimi etarlicha moliyaviy vositalari 
bo‘lmagan boshqa bir korxonaga mashina-uskunalar va boshqa mulklarni 
shartnoma asosida muayyan muddatga berib turadi. Muddat tugagandan so‘ng 
ijarachi bu mulkni qoldiq qiymati bo‘yicha sotib olish huquqiga ega bo‘ladi. 
2. Injiniring firmalari 
* Ular turli inshootlar va tuzilmalarni loyihalash, qurish, foydalanishga 
topshirish bilan shug‘ullanadi. 
* Eksport injiniring firmalari boshqa mamlakatlarga xizmat ko‘rsatadi, chet 
eldagi ilmiy g‘oyalar va texnik ishlanmalar bozorida litsenziyalar sotadi. 
Texnik yangiliklarni xorijda joriy etadi, murakkab va ulkan loyihalarni 
amalga oshiradi, injiniring bilan birga mashina va uskunalarni eksport qilib, 
etkazib turadi. 
3. Konsalting firmalar 
* Ular ishlab chiqarishning turli muammolari yuzasidan maslahatlar beradi, 
loyihalash bilan shug‘ullanadi, xo‘jalik yuritishning yangi shakllariga o‘tish, 
boshqaruv tizimlarini takomillashtirish va shunga o‘xshash faoliyat turlariga 
ko‘maklashadi. 
4. 
Venchur firmalari 
Bu firmalarni tavakkalchilik firmalari deb ham atashadi. Ular kichik biznesning bir 
turi bo‘lib: 
* ilmiy-muxandislik ishlari; 
* yangi texnika, texnologiya, tovar namunalarini yaratish; 
* tijorat ishini tashkil etish usullarini ishlab chiqish va amaliyotga joriy etish; 
* yirik firmalar va davlat ijara kontrakti buyurtmalarini bajarish; 
* ishlab chiqarishni boshqarish bilan shug‘ullanadi. 
5. 
Seleng firmalari 
* Ular jismoniy va yuridik shaxslarning mulklarini jalb etish va bu mulklardan 
o‘z ehtiyojlari bo‘yicha erkin foydalanish masalalari bilan shug‘ullanadilar. Bu 
mulklarga er maydonlari, binolar, mashina-uskunalar, pul, qimmatli kog‘ozlar 
kiradi. 

---