Iv bob. Ta’LIM SIFATINI NAZORAT QILISH VA BAHOLASH Ta’lim sifatini o‘lchash baholash shakli va metodlari, indikatorlarini tanlash

IV BOB.
TA’LIM SIFATINI NAZORAT QILISH VA BAHOLASH


1. TA’LIM SIFATINI O‘LCHASH BAHOLASH SHAKLI VA METODLARI, INDIKATORLARINI TANLASH

Pedagogik faoliyat tashkilotchilariga har doim ta’lim jarayoni, uning natijalarining xususiyatlari va tarkibiy qismlarini o’rganish hamda tahlil qilishga to‘g’ri keladi. Biroq amaliyot, ob’ektning ayrim xususiyatlarinigina xisobga olish va o‘lchash mavjudligini ko‘rsatadi.

Shu bois, TM boshqaruv kadrlari uchun muayyan boshqaruv qarorlarini qabul qilishda zarur bo‘lgan miqdoriy baholarni qo‘lga kiritish boshqaruv amaliyotida eng murakkab muammolardan biri hisoblanadi. Uning hal qilinishi boshqaruv xodimlari va muhandis-pedagog xodimlarda kvalimetrik bilimlar, ya’ni, ob’yekt sifatini baholashning miqdoriy metodlarini o‘rganadigan fan — kvalimetriya asoslarini bilishni ta’minlash bilan bog‘liq.
Fikrimizcha, ta’lim kvalimetriyasining asosiy vazifasi ta’lim muassasalari boshqaruv xodimlari tomonidan uning sifati haqida muayyan fikrni shakllantirish uchun miqdoriy baholarni aniqlanishi va kullanilishida kurinadi. Bunday fikr fak.atgina uzaro alok.a- larni xisobga olishni takrzo kdtuvchi modal mantikda kat’iy rioya kdlinishi bilan amalga oshiriladi: ob’ektning xakikiy xolati — uni uzgartirish mukarrarligi, buning uchun mavjud imkoniyatlar ta- komillashtirilishi lozim. Biron-bir bu boshqaruv karorini qabul kdlar ekan, boshqaruv xodimlari ob’ekg xakdda aniklangan ishonchli ma’lumotlar yuzasidan aniq tushunchaga ega bulishlari lozim.
Xar kdnday ob’ekg sifatini miqdoriy baxolash ma’lum prin- siilarga rioya kdlish asosida amalga oshiriladi. Kuyidagi tamo- yillar ta’lim sifatini baxolash uchun eng muximlari xisoblanadi.

1. 
   Ob’ekt sifatiga xususiyatlarning ierarxik majmuasi sifa- tida karash.
   
2. 
   Ob’ekt sifatini aniq ifodalangan maksad asosida tadjiq Kilish.
   
3. 
   Urganilayotgan ob’ekt kursatkichlarining andozasini, tayanch Kiymatini aniq tanlash.
   
4. 
   Xar bir konkret xolatda ob’ekt xususiyatlarining salmogi, axamiyatini aniklash.
   

Bugungi kunda maxsulot ishlab chikarish va xizmatlar kursatish kvalimetriyasi — fanning yetarlicha olga ketgan soxasi xisoblanadi. Ta’lim kvalimetriyasi xakida suz ketganda, masalan, V. P. Besial-
mashinuvi uning yangi xususiyatlar kasb etishi bilan bogliq bo‘lgan sifat uzgarishiga olib keladi. Buning ustiga xar kanday faoliyat, eng avvalo, extiyojlar, sabablar va unga erishish vositalari bilan belgilanadi. Ushbu barcha xususiyatlar ob’ektning sifat darajala- rini belgilashda juda muximdir.
Sifat ob’ektning yagonaligi, uziga xosligi, tartibga solingan- ligini takozo etishini xamda uning tarkibiy kismlarining konu- niyati alokalarini ifodalashini ta’kidlaymiz.

3. 
   Mikdor — bu «predmetlar, xodisalarning ulchanadigan xusu- siyatlarining ifodalanganlik darajasi, ularning ulchov tavsifi» (V. Nevskiy, P. Xudominskiy).
   

Ob’ekt sifatining miqdoriy tavsifi uning xususiyatlarini ulchash yuli bilan yuzaga keltiriladi.
Mikdor xam ikki: ekstensiv va intensiv jщ atdan kurib chiki-