Iv bob. Ta’LIM SIFATINI NAZORAT QILISH VA BAHOLASH Ta’lim sifatini o‘lchash baholash shakli va metodlari, indikatorlarini tanlash

Uchinchidan, ulchash sifatini ta’minlash.
Boshlangich uzgarishlar advoli dakdda ob’ektiv axborotga ega bulish bir kancha omillar bilan belgilanadigan ulchash tadbirla- rini utkazish sifatiga tulik bogaik-

1. 
   Ulchash va badolash ob’ektini tugri tanlay bilish, bunda kuyi- dagilarni disobga olish zarur:
   

• 
  ukuv yilining ayni damlarida ob’ekt sifatini badolash za- rurati (uz vaktida utkazilishi, dolzarbligi);
  
• 
  ulchov kulami (alodida, umumiy, faoliyatning individual yoki jamoa darajasidagi xususiyatlari);
  
• 
  urganish va ulchash darajasi (ob’ekt xususiyatlarining tashki kursatkichlari, ichki kursatkichlari);
  
• 
  ulchash tadbirlarining davomiyligi (kiska muddatli, uzluk­ siz, muntazam);
  
• 
  ulchash uchun zarur sharoitning mavjudligi (didaktik va texnik vositalarning advoli, nazorat top sh i ri kdari , testlar bankining sifati, boshqaruv xodimiyat va pedagoglarning tayyorgarligi va d.k.). Ulchash va badolash ob’ektining tugri tanlanishi boshqaruv xo­ dimiyat darakati m an i li ta’lim muassasasida ta’lim sifatini bo­ shkarishning markaziy-mutanosib tuzilmasiga mos kelgan doldagi-
  

na ta’minlanishi mumkin.
Ushbu tuzilma modeliga muvofiq boshqaruv xodimlari, eng av­ valo: a) boshqaruv xodimlari va pedagoglarning damda b) pedagog- lar va ukuvchilarning damkorlikdagi faoliyati natijalarini ta- dkik kilishlari kerak. Sungra ushbu ob’ektlar kursatkichlari kiy- matlari urtasidagi mutanosiblikni yuzaga keltirish zarur buladi. Bunday yondashuvda barcha asosiy aloka va uzaro boshanishlar urga­ nish va tadlil ob’ektiga aylanadi. Ularni baxrl ar ekan, boshqaruv xodimlari, tizimning keyin ulchanishi va baxolanishi lozim bo‘lgan elementlarining zarur va yetarli mikdorini anikdash imkoniyatiga ega buladshtr. Bunda tasodifiy ob’ektlar, jiddiy bulmagan xusu-
siyatlar va tavsiflar paydo bulishiga yul kuyilmaydi.

2. 
   Ulchash va badolash natijalari ob’ektivliq ishonchlilik va validlik talablariga mos kelishi kerak.
   

Ulchash jarayoni va natijalariga sub’ektiv ta’sir kursatish eng yukori darajada istisno etilsa (kuyilgan badolarning ob’ektiv- ligi, ma’lumotlarni — ishlash, ulchash natijalarini izodlash), baxo ob’ektiv disoblanadi.
Baxoning ishonchliligi deganda, ulchash natijalarining barka- rorligi, ya’ni baxdlashda tasodifiylik elementlarining bulmas- ligi tushuniladi (takroriy ulchashda taxminan bir xil natija oli- nishi kerak).
Ulchash validligi ulchanayotgan narsa xaki katan xam ulchash zarur bo‘lgan narsa ekanligiga, ya’ni konkret empirik tadk.ik.otning ax­ borot kidiruv modeliga kirishiga ishonch xosil kilish lozimligi- ni kuzda tutadi.