Ix – bob. Korxona mahsulotlariga narxning shakllanishi

Oligopolistik raqobat. Oz sonli, yirik korxonalar mavjud. Bir turli tovar yoki 
о‘rnini bosuvchi tovarlar (masalan, pо‘lat, plastmassa, kiyim), turli tovarlar (elektr 
texnika, avtomobil). Ushbu tarmoqqa kirish juda qiyin, liderga qarab baho 
belgilanadi.
Demping siyosati. Arzon tovarni keltirmaslik siyosati.Yuqori bahoni joriy qilish. 
Baho belgilash bosqichlari quyidagilardan iborat: 

---

 baho belgilash bо‘yicha maksimalni aniqlash, tanlash; talabni aniqlash;
xarajatlarni tahlil qilish; raqiblarning baholarini tahlil qilish; baho 
belgilash usulini tanlash;
 oxirgi bahoni belgilash; marketingni baho siyosatining maqsadining 
bosqichlari; tovarning hajmi, miqdori va bozor hissasini aniqlash; foydani 
maksimallashtirish; bozorda tabiiy muvozanatini ta’minlash. 
 Sotishni ta’minlashdan maqsad nima? 
Firmaning bosh maqsadi tovarlarni sotish. Buning uchun firma 
quyidagilarni hisobga oladi:
- 
xaridorning talabini egiluvchanligi; 
- 
sotish miqdorini kо‘paytirish uchun tovarning har bir birligidan 
olinadigan daromadni kamaytirish; 
- 
sotish miqdorini kо‘paytirish yо‘li bilan tovarning bir birligiga tо‘g‘ri 
keladigan sotish xarajatlarini kamaytiradi; 
- 
minimal baholarni qо‘llab raqiblarni qо‘rqitadi; 
- 
iste’molning bozorini kengaytiradi. 
- 
ana shularni qо‘llab korxona bozorga kiradi va unga о‘z ulishini va 
sotish hajmini kuchaytiradi. 
- 
bozorda firmaning mavqeini saqlab turadigan baholar. buning uchun 
bozor sharoitiga qarab birnecha turdagi baholar qо‘llaniladi. 
- 
talabni aniqlash va baho belgilash. bunda talabga qarab baho ortib 
boradi. masalan, tovar sifatini ortib borishi, modaga qarab tovar ishlab 
chiqarish inflyatsiyaga qarab tovar bahosi ortadi. 
- 
bozorda bitta sotuvchi bо‘lsa, narx uning о‘zi tomonidan belgilanadi. 
- 
bozorda bir necha sotuvchi bо‘lsa, u holda kelishiladi. 
- 
ishlab chiqarish xarajatlariga qarab baho belgilash. 
- raqiblarning baholari asosida baho belgilash. 
Tovar ishlab chiqarishga va sotishga quyidagi omillar ta’sir etadi: 
- siyosiy barqarorlik; 
- umumiqtisodiy omillar;
- tabiiy resurslarning kamayishi, kambag‘allashuvi;
- ekologik vaziyatning о‘zgarishi;
- demografik vaziyatning о‘zgarishi. 
Baholarni boshqarishda muntazam ravishda preyskurantlarga, shartnomalarga va 
kompensatsiyalarga о‘zgarishlar kiritib boriladi.