J: Mox tárizlilerdiñ dùnyas jùzi boyinsha 5 miñday tùri, Ğmda terrritoriyasinda 1500 dey tùrleri tarqalģan. Kòpshilik wàkilleri arqa yarim sharda, tawlarda, tropikaliq ellerde, yaģniy iģalliq jetkilikli orinlarda keñ tarqalģan

Eksperiment, ya’ni tajriba metodi sun’iy vaziyat yaratish orqali biologik ob’ektlar va jarayonlar uchun xos bòlgan xususiyatlami chuqurroq tadqiq qilishdan iborat. Eksperiment ob’ektni aktiv o ‘rganishdan iborat bòlishi bilan oddiy kuzatishdan farq qiladi. Eksperiment vazifani aniqlovchi va uning natijalarini sharhlab beruvchi nazariya asosida amalga oshadi. Odatda gipotezalar va ta ’limotlarni tekshirib ko‘rish eksperimentning asosiy vazifasi hisoblanadi.Tadqiqot metodi sifatida eksperiment Uyg‘onish davrida paydo bòlgan (U.Gilbert, G.Galisey). F.Bekon birinchi bólib bu metodni klassifikasiya qilgan. Hozir fanda eksperimentning turli xil m etodlardan foydalaniladi. Fundamental tadqiqotlarda eksperimentning eng oddiy xili — sifat 
eksperimenti qollaniladi. Bu xildagi eksperiment nazariy kokrsatib berilgan voqelikni b o ‘lishi yoki bolm asligini aniqlash maqsadida o ‘tkaziladi. Eksperimentning boshqa biri — о ‘Ichov eksperimentida tadqiqot qilinayotgan o b ’ektning b iro r xususiyatini m iqdoriy tavsiflashdan iborat. Fundamental tadqiqotlarda eksperimentning yana boshqa bir turi — xayoliy eksperiment keng qollaniladi. Eksperimentning bu xili deyarli amalga oshirib bólmaydigan xayoliy jarayonlardan iborat. Xayoliy eksperiment real eksperimentlar va vaziyatlaming nazariy modeli sifatida nazariyaning asosiy prinsiplarini o ‘zaro mos kelishini aniqlash maqsadida o ‘tkaziladi. Amaliy tadqiqotlard a eksperim entning uch xili ham qòllaniladi. Eksperimentning vazifasi mavjud nazariy modellarni tekshirib kobrishdan ib o ra t. Eksperimetning tòrtinchi xili — model eksperimeti tadqiq qilinayotgan tabiiy vaziyatni yoki texnik qurilmaning asosiy xossalarini aynan namoyon qiladigan moddiy modellar ustida o ‘tkaziladi. Model eksperimenti mazmun jihatdan ishlab chiqarish eksperimentiga yaqin turadi. Bu eksperiment amaliy tadqiqotlar erishilgan natijalarni xalq xo‘jaligining turli tarmoqlarida foydalanishni yólga qo‘yishning shart sharoitlarini aniqlash maqsadida ótkaziladi.Eksperiment natijalarini umumlashtirish va tahlil qilish uchun matematik statistika metodlaridan foydalaniladi.


42. Ósimliklerde toqımalardıń tiykarǵı waziypası.
Tóqima dab, kelib chiqishi, tuzilishi va bajaradigan vazifasiga ko‘ra o'xshasha hujayralarning barqaror guruhiga aytiladi.Hozirgi vaqtda keng tarqalgan o‘simlik to‘qimalari tasnifi, ulaming tarixiy rivojlanishi, kelib chiqishi, hujayralarning tuzilishi va bajaradigan vazifalarini hisobga olgan holda anatomo-fiziologik klassifikasiyalar hisoblanadi.
I. Hosil qiluvchi (meristemalar):
1) uchki (apikal);
2) yon (laterial):
a) birlamchi (prokambiy, perisikl);
b) ikkilamchi (kambiy, fellogen);
3) oraliq (interkalyar);
4) jarohat (travmatik) to‘qimalar.
II. Qoplovchi to‘qima:
a) birlamchi (epiderma);
b) ikkilamchi (periderma);
v) uchlamchi (po‘kak)
III. Asosiy to‘qima:
1) Assimilyatsiyalovchi to'qimalar;
2) Ğamlovchi (zapas) tóqimalar;
3) Aerenxima (shamollatuvchi) to‘qimalar;
4) So‘ruvchi to'qimalar;
5) Ajratuvchi to'qimalar.
IV. Mexanik (tayanch) tóqimalar:
1) kollenxima;
2) sklerenxima:
3) sklereidlar.
V. O‘tkazuvchi to‘qimalar:
1) ksilema (yog‘ochlik);
2) floema (lub).