Jahonda umumqabul qilingan bank tizimi Jahon amaliyotida har bir mamlakatning Markaziy banki banklarning banki
Download 4.25 Mb. Pdf ko'rish
|
Bank ishi (2)
- Bu sahifa navigatsiya:
- Cheklangan darajada «suzib» yuruvchi valyuta kurslari
- Qayd etilgan valyuta kursi
Sotuvchi kursi
- bankning valyutani sotish kursi. Xaridor kursi - bankning valyutani sotib olish kursi. Bu kurslar o‗rtasidagi farq valyuta bo‗yicha marja deb ataladi va u xizmat xarajatlarini qoplashga va ma‘lum darajada foydani shakllantirishga y o‗naltiriladi. Valyutaning eng muhim sifat belgisi uning konvertirlanganligidir. Konvertirlanganlik darajasiga k o‗ra valyuta kursi uchga bo‗linadi. Erkin «suzib» yuruvchi, cheklangan darajada «suzib»yuruvchi va qayd etilgan valyuta kurslaridir. Erkin «suzib» yuruvchi valyuta kursi ma‘lum valyutaga bo‗lgan bozor talabi va taklifi ta‘sirida o‗zgarib turishi mumkin. Masalan, AQSh dollari, Yaponiya iyenasi, Angliya funt sterlingi, yevro kabi valyutalar jahon valyuta ayirboshlashida keng ishtirok etadi. Cheklangan darajada «suzib» yuruvchi valyuta kurslarining o‗zgarishi ayrim valyutalar yoki bir guruh valyutalar (valyuta savati) kursi o‗zgarishiga bog‗liq. Misol uchun «uchinchi dunyo»ning k o‗pchilik mamlakatlari o‗z valyutalarini AQSh dollariga, Yevropa mamlakatlarining ―EURO‖siga va boshqa xorijiy valyutalarga bo g‗laydilar. Cheklangan darajada ―suzib‖ yuruvchi valyuta kurslari kiritilgan mamlakatlar o‗z valyutalarining tebranish chegarasini o‗zlari hamkorlik qilayotgan mamlakatlar bilan kelishib oladilar. Qayd etilgan valyuta kursi - bu xorijiy valyutada ifodalangan milliy pul birligining davlat tomonidan rasmiy o‗rnatilgan bahosi bo‗lib, unga valyuta bozorlaridagi talab va taklifning o‗zgarishi ta‘sir qilmaydi. Hozirgi vaqtda qayd etilgan valyuta kursi kam rivojlangan mamlakatlarda yoki iqtisodiy jihatdan tashqi bozorga yetarli darajada kirib bormagan mamlakatlarda ‚ ularning moliya tizimini va milliy ishlab chiqarishini kuchli xorijiy raqabatchilaridan himoya qilish va ularni q o‗llab-quvvatlash maqsadida qo‗llaniladi. Barcha mamlakatlar ma‘lum muddatda o‗z valyuta kurslari t o‗g‗risidagi axborotni e‘lon qilib boradilar. Masalan, O‗zbekiston Respublikasi valyuta birjasi ish yakunlari matbuotda, televideniyeda e‘lon qilib boriladi. Bunda nominal valyuta kursi belgilanadi. Lekin kuchayib borayotgan inflyatsiya sharoitida jahon bozorida milliy 182 mahsulotga b o‗lgan talabni, uning raqobatdoshligini aniqlashda milliy va xorijiy tovarlar baholari o‗rtasidagi nisbatini ham bilish kerak bo‗ladi. Ya‘ni milliy valyutaning real almashtirish kursini hisoblab chiqish kerak. Real kurs = nominal kurs - o‘z mamlakatida ishlab chiqarilgan tovarlar bahosi, xorijiy tovarlar bahosi. Bu tenglikni umumiy k o‗rinishda shunday yozish mumkin. Real valyuta kursining nominal valyuta kursi baholar darajasi nisbatlari past valyuta kursida milliy tovarlar nisbatan arzonroq, xorijiy tovarlar esa nisbatan qimmatroq turishini k o‗rsatadi. Shuning uchun eksport o‗sib boradi, import esa qisqarib boradi. Va, aksincha, yuqori real valyuta kursida milliy tovarlar nisbatan qimmatroq, xorijiy tovarlar esa nisbatan arzonroq turadi. Natijada import o‗sib, eksport qisqarib boradi. Download 4.25 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling