Jahonda umumqabul qilingan bank tizimi Jahon amaliyotida har bir mamlakatning Markaziy banki banklarning banki

Brokerlik faoliyati
da banklar mijozning topshiri
g‗iga asosan 
qimmatli qo
g‗ozlar bo‗yicha ishonchli shaxs sifatida bitimlar tuzadi, 
topshiriq shartnomasini amalga oshiradi. 
Dillerlik faoliyatida
qimmatli qo
g‗ozlarni o‗zining hisobidan 
sotish 
– sotib olish bitimini amalga oshiradi. 
Banklar depozitar faoliyatida qimmatli qo
g‗ozlar sertifikatlarini 
saqlash b
o‗yicha xizmat ko‗rsatish yoki qimmatli qog‗oz huquqini 
o‗tkazish va hisobini yuritish bo‗yicha xizmat ko‗rsatadi. Depozitariya 
xizmatidan foydalanuvchi tomon deponent deyiladi. Deponent nomiga 
qimmatli qo
g‗ozlar harakatining hisobini yurituvchi depo hisob 
vara
g‗ini ochadi. Qimmatli qog‗ozlar bilan banklararo operatsiyalarni 
amalga oshirish uchun banklar bir-birlarida depo 
(«loro» va «nostro») 
hisob varaqlari ochiladi. Depozitar va mijoz 
o‗rtasida ochiq yoki yopiq 
saqlash y
o‗llari aks ettirilgan shartnoma tuzilgan bo‗lishi mumkin. 
Qimmatli qo
g‗ozlarni ochiq saqlash usuli – bu qimmatli qog‗ozlarga 
egalik qilish huquqini shunday r
o‗yxatdan o‗tkazish yo‗liki , qaysiki , 
deponent depozitariyga alohida nishonalarsiz (nomer, razryad, seriya) 
faqatgina 
ma‘lum miqdordagi qimmatli qog‗ozga topshiriq berishi 
mumkin. Saqlashning yopiq usulida depozitariy depo hisob varaqlarida 
mavjud qimmatli qo
g‗ozlar bo‗yicha deponentning barcha topshiriqlarini 
qabul qilish va bajarishga majbur. 
Yuqorida 
ta‘kidlaganimizdek, trast (agentlik) xizmatlari tijorat 
banklari bilan mijoz 
o‗rtasidagi shartnoma asosida ko‗rsatiladi, qimmatli 
qo
g‗ozni saqlash uchun depo hisob varag‗i ochiladi. Ko‗rsatilgan xizmat 
uchun bank komission haq undiradi. Bank, shuningdek, qimmatli 
qo
g‗ozlar bilan bajarilgan operatsiyalar uchun to‗lovni o‗rnatadi. 
qimmatli qo
g‗ozlar portfelining shakllanishi va uni boshqarish uchun 
ularga doimiy axborotlar oqimi va ish tahlili kerak b
o‗ladi, hamma 
investor ham bu muammoni 
o‗zi hal qila olmaydi. Maxsus trast 
b
o‗limlariga ega bo‗lgan banklar xavfsizlik, daromadlilik va likvidlilik 
talablariga 
javob 
beradigan 
qimmatli 
qo
g‗ozlar portfelini 
shakllantirishga yordam beradi.