James d. Gwartney

Video:
Iqtisodiy erkinlik va taraqqiyot

---

141
15-chizma: Iqtisodiy erkinlik hamda o'ta va o'rtacha qashshoqlik
darajalari
31.71%
51.74%
28.82%
14.05%
5.88%
1.48%
4.31%
14.25%
0
10
20
30
40
60
50
o'ta / o'rtacha
o'ta / o'rtacha
o'ta / o'rtacha
o'ta / o'rtacha
Eng kam erkin
Uchinchi guruh
Ikkinchi guruh
Eng erkin
Iqtisodiy erkinlik (kvartillar bo'yicha)
Qashshoqlik darajasi
(aholi ulushi)
Iqtisodiy erkinlik darajasi yuqori mamlakatlarda o'ta va o'rtacha qashshoqlik darajasi pastroq.
Izoh: O'ta qashshoqlik darajasi bu mamlakatdagi kuniga 1,90 dollarga kun kechiruvchi aholi ulushi; o'rtacha qashshoqlik
darajasi kuniga 3,20 dollarga kun kechiruvchi aholi ulushi (xarid qobiliyati pariteti bo'yicha 2011-yil doimiy AQSH
dollarida).
Manba: O'rtacha iqtisodiy erkinlik reytingi, 1995-2016-yillar; Jahon Banki, 2017-yil, Jahon rivojlanish ko'rsatkichlari.
Albatta, dunyoda oshib borayotgan farovonlik darajasini faqat pul bilan o'lchab
bo'lmaydi. Agar boshqa natijalar to'g'risida qayg'ursangiz, unda iqtisodiy erkin mamlakatlarda
yashashning boshqa afzalliklari ham mavjud. Go'daklar o'limi (16-chizma) tibbiy xizmat
sifatini ko'rsatuvchi yaxshi ko'rsatkich hisoblanadi.

---

142
16-chizma: Iqtisodiy erkinlik va go'daklar o'limi ko'rsatkichlari
42.25
23.35
16.01
6.28
0
10
20
30
40
50
Eng kam erkin
Uchinchi guruh
Ikkinchi guruh
Eng erkin
Iqtisodiy erkinlik (kvartillar bo'yicha)
Go'daklar o'limi darajasi
(har 1000 tirik tug'ilganlarga nisbatan),
2016-yil
Go'daklar o'limi darajasi iqtisodiy erkinlik darajasi eng past kvartilda joylashgan mamlakatlarda eng yuqori kvartildagi
mamlakatlarga nisbatan deyarli yetti barobarga ko'p.
Manba: O'rtacha iqtisodiy erkinlik darajasi reytingi, 1995-2016-yillar; Jahon Banki, 2017-yil, Jahon rivojlanish
ko'rsatkichlari.
Nihoyat, baxtlilik tushunchasi mavjud. Garchi iqtisodchilar uchun odamlardan
shunchaki «Qanchalik baxtlisiz?», deb so'rash noqulay bo'lsa-da, bu savolga ularning javoblari
bilan iqtisodiy erkinlik darajasi o'rtasida bog'liqlik borligi ravshan ekanligi 17-chizmadan
ko'rinib turibdi.

---

143