Jahon iqtisodi internatsionallashuvining xalqaro iqtisodiy munosabatlarga ta’siri.
Jahon iqtisodi internatsionallashuvi jarayonining o‘sishi bilan davlatlararo munosabatlar
ham chuqurlashib, davlat chegaralarining mamlakatlar o‘rtasidagi o‘zaro aloqalarni cheklab
turuvchi to‘siqlar sifatidagi ahamiyati pasaymoqda.
Yana shuni ham ta’kidlash kerakki, bir-biriga yordam ko‘rsatuvchi mamlakatlarning
yanada yaqinlashuvi faqat transport vositalarini takomillashtirish tufayligina yuz bergani yo‘q.
Bunda hal qiluvchi sabablardan yana biri - millatlararo aloqa qilishning yangi turlarining
nihoyatda tez o‘sishi bo‘lib, ular faqat tovarlar (savdo) emas, balki axborotlarning quyidagi
shakllarida harakat qilishi bilan bog‘liq edi:
- pul mablag‘lari;
- texnik hujjatlar;
- madaniy boyliklar bilan almashuv;
- siyosiy yangiliklarni yoyish.
Bu jarayonlarning oqibati sifatida xo‘jalik sohasida bir-birlariga bog‘liqlik judayam ortdi,
mamlakatlar dunyo miqyosida xo‘jalik aloqalariga kirishdilar, bu esa:
- ularning bir yo‘la rivojlanishiga;
- bir-birlari bilan yaqinlashuviga olib keldi. Xo‘jalik hayotida bu quyidagilarda namoyon
bo‘ladi:
- standartlashtirishda (bir xil andozada bo‘lishda);
- xo‘jalik rivoji xarakteri (darajasi)ni tenglashtirishda;
- iqtisodiy o‘zaro bir-birlariga bog‘liklikning o‘sishida. Quyidagilar
standartlashtirilayapti:
- texnologik jarayonlar;
- buyumlar turining hajmlari;
- ishlab chiqarishni tashkil etish shakllari;
- tovar bozorlarida iste’molchilar talablari.
Demak, ko‘rib chiqilgan fikrlardan shunday xulosaga kelish mumkin. Keng ma’nodagi
jahon xo‘jaligining internatsionallashuvi - bu xalqaro mehnat taqsimotini har tomonlama
rivojlantirishga asoslangan turli mamlakatlar milliy iqtisodiyotlarining o‘zaro aloqalari va o‘zaro
bir-birlarini to‘ldirish jarayonini chuqurlashtirishdir.
Do'stlaringiz bilan baham: |