JavoHir yo’ldoshev She’riy San’atlar

 
Sendek menga bir yori jafokor topilmas, 
Mendek senga bir zori vafodor topilmas. 
 
Habib bo’lsa edi yo raqib o’lsa edi 
Raqib o’lsa edi yo habib o’lsa edi
 
Menga dushvor erur sensiz tirilmoq 
Senga men bo’lmasam ey jon ne g’amdur 
Yolg’onchi kishilar vafosiz bo’lar 
Vafosiz kishi xalqa tengsiz qilar. 
 
Ko’zing ne balo qaro bo’lubdur, 
Kim jonga qaro balo bo’lubdur. 
 
ta’did 
Baytda ikki yoki undan ortiq so’zlarning sanash ohangida ishlatilishiga ta’did deb 
yuritiladi. 
Musofirman, g’aribman, bekasu ham benavodurman, 
 
Vujudim dardga to’ldi, endi darmonimni sog’indim. 
 
Bu na vahshat, na jaholat,, er, qizu, piru juvon 
 
Dardga to‘lding, g‘amga to‘lding, telba bo‘lding,
Ishq dardini so‘rsang hargiz darmoni yo‘q. 
 
O‘qi bu Lutfiy mungluq niyoznomasini,
Savob-u olqish-u yuz ming duo kerak bo‘lsa. 
 
 

---

15 
 
Ishtiqoq 
Arabcha “yorish, bo‘lish, so‘zdan-so‘zni ajratish” ma’nosini ifodalaydi. Bir o‘zakdan hosil 
bo‘lgan ma’nodosh so‘zlarni muayyan g‘oyaviy badiiy maqsadda ishlatish san’ati ishtiqoq 
deyiladi. 
 
G'ussa changidin navoe topmadim ushshoq aro, 
To Navoiydek asir-u benavo bo'ldum sanga. 
 
"To Navoiydek senga asir-u benavo bo'lmaguncha g'am-g'ussa changi(so'zi)dan biron-bir kuy 
eshitmadim". Bu baytning birinchi misrasidagi "navoye" ("bir navo") so'zi bilan ikkinchi 
misrasidagi "Navoiy" so'zi o'rtasida o'zakdoshlik bor. Bu ajib lisoniy joziba hosil qilgan. O'zaro 
o'zakdosh so'zlarni ishlatish Sharq mumtoz badiiyati ilmida ishtiqoq san'ati deyiladi. 
 
Sarvinozim gul chog‘i gulshanga kirdi, ey nasim, 
Ham oni yelpi-yu, xam gul yaprog‘in boshiga soch(Navoiy)