Ájiniyaz atındaǵı Nókis mámleketlik pedagogika institutı T. Т.Ótebaev, U. Q. Seytjanova, Т. A. Esemuratova

OqÍtÍwshÍ miynetine tÁsir qÍlÍwshı hÁm onıŃ sıpat HÁm effektivligin asÍrÍwdÍ belgilewshi Ózgeshelikler tÓmendegi faktorlardı Óz ishine aladı:





-oqıtıwshınıń dóretiwshiligi hám miynette aktivligi.

-jas oqıtıwshınıń kásiplik turaqllııǵı;

-pedagogikalıq háreketinde oqıtıwshının’ ózgeshelikleri hám miynet stajı;

-qánigeligi boyınsha iyelegen bilimler dárejesi;

-oqıtıwshınıń pedagogikalıq texnikası;

-jas oqıtıwshınıń qábileti;

-jas oqıtıwshınıń kásiplik sheberligi;


8.2-keste. Oqıtıwshı miynetiniń sıpat hám nátiyjeliligin belgilewshi qásiyetler.

Bul faktorlardıń hár biri oqıtıwshınıń kásiplik háreketinde úlken áhmiyetke iye bolıp, olar oqıtıwshınıń miynet háreketin shólkemlestiriwshi bir birine óz ara baylanıslı ishki sistemalardıń elementlerine iye.

Jas oqıtıwshınıń kásiplik sheberligi obektiv jeke ózgeshelikler sistemasınıń jetekshi faktorlarınıń biri bolıp, onıń quramlı sistemaları hár qıylı boladı. Pedagogikada jas oqıtıwshınıń kásiplik sheberligi ilimpazlar tárepinen «Pedagogikalıq hárekette belgilengen waqıt ishinde oqıtıwshınıń optimal nátiyjelerge erisiwinde kóriniwshi joqarı dárejedegi miyneti» sıpatında, oqıtıwshınıń tınımsız miyneti hám izleniwleri nátiyjesinde jetilistirip barılatuǵın áhmiyetli tálim hám tárbiya sheberligi kórinisinde, yaki oqıtıwshınıń ilimiybilimlerin kásiplik kónlikpe hám kvalifikaciyasın hám de metodologiyalıqbilimlerin óz miynetinde hám kásiplik sıpatlarında kórinedi.
V.Lixachev oqıtıwshınıń kásiplik sheberligi haqqında: «Oqıtıwshınıń kásiplik sheberligi degende onıń joqarı pedagogikalıq–psixologiyalıq bilimleri kásiplik kvalifikaciya hám kónlikpelerin iyelewi, óz kásibine qızıǵıwı, jetilisken pedagogikalıq pikirlew qábileti hám rawajlanǵan ishki intuiciyası, turmısqa bolǵan aqılıy-estetikalıq múnásibeti, óz pikirlerine iseniwi hám bekkemliligi túsiniledi» dep jazǵan. Bir qatar analitiklerdiń pikirleri boyınsha tómendegi tórt komponent jas oqıtıwshınıń kásiplik sheberliliginiń tiykarǵı shólkemlestiriwshi komponentleri esaplanadı:
-óz kásibin jaqsı kóriwi;
-óz pánin hám oqıtıw metodikasın jaqsı biliwı;
-pedagogikalıq qábiletlerin kórsete alıwı;
-pedagogikalıq texnikasın jaqsı biliwı.
Usı komponentler óz kásibine bolǵan mehir-muhabbatı, dóretiwshilik múnásibeti hám onı jetilistiriw talabın payda etedi. Jas oqıtıwıshınıń kásiplik sheberligin qáliplestirip bolıp, ol shaxstıń kásiplik ózgesheliklerine aylanadı hám refleksiv qábiletiniń rawajlanıwına tásir qıladı, nátiyjede pedagogikalıq miynetiniń effektivligi asadı.