Жиноят-процессуал кодексига

Ишни талаб қилиб олишнинг ёки протест билдиришнинг рад этилиши устидан юқори суд раисига ёки юқори турувчи прокурорга шикоят қилиниши мумкин.

1. Назорат тартибида талаб қилиб олинган жиноят ишини у бўйича протест билдириш ҳуқуқига эга шахснинг ўзи бевосита текширади ёки шу иш бўйича илгари иштирок этмаган ва бирор қарор қабул қилмаган, фикр билдирмаган прокурор ёки судьяга бу ҳақда топшириқ беради.

2. Ушбу модда мазмунига кўра, “прокурор” дейилганда унинг ўринбосарлари ва ёрдамчилари ҳам назарда тутилади, “судья” дейилганда эса судьялик лавозимига эга бўлганлардан бошқа суд маҳкамасидаги хизматчилар инобатга олинмайди. Қонун судларда ишларни назорат тартибида текширишни фақат судьялар зиммасига юклайди.
3. Иш билан танишиб, уни таҳлил қилган шахслар ўз фикр-мулоҳазаларини ёзма хулоса шаклида ифодалаб, протест бериш ваколатига эга бўлган суд раиси, прокурор ёки уларнинг ўрин­босарларига тақдим этади. Бу муҳим ҳужжатлар асосланти­рилган ва қонуний бўлиши лозим.


517-модда. Ҳукм ва ажрим (қарор) ижросини тўхтатиб туриш


Ўзбекистон Республикаси Олий судининг Раиси ва унинг ўринбосарлари, Ўзбекистон Республикасидаги ҳар қандай суднинг протест билдирилган ҳукми ва ажрими (қарори) ижро этилишини келтирилган протест назорат тартиби­да ҳал қилингунга қадар тўхтатиб туришга ҳақлидир. (ЎзР 14.12.2000 й. 163-II-сон Қонуни таҳриридаги жумла) Қонун­нинг очиқдан-очиқ бузилганлигини тасдиқловчи далиллар мавжуд бўлган тақдирда мазкур шахслар жиноят ишини талаб қилиб олиш билан бир вақтда ҳукм, ажрим ва қарорнинг ижросини то улар юзасидан протест билдирил­гунга қадар уч ойдан ошмайдиган муддатга тўхтатиб қўйишга ҳақлидир.

1. Жиноят иши бўйича суд чиқарган ва қонуний кучга кирган ҳужжатлар, чунончи, ҳукм, ажрим ва қарорлар Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 114-моддасига мувофиқ барча давлат органлари, жамоат бирлашмалари, корхоналар, муассасалар, ташкилотлар, мансабдор шахслар ва фуқаролар учун мажбурийдир.

2. Ҳеч ким, шу жумладан ҳуқуқни муҳофаза қилиш орган­ларининг юқори лавозимли ходимлари ҳам суд ҳужжатлари бажарилишини тўхтатиб қўйишга ҳақи йўқ. Мансабдор шахс­нинг суд ёки судья чиқарган ҳукм, ҳал қилув қарори, ажрим ёки қарорни бажармаслиги ёхуд уларнинг бажарилишига тўсқинлик қилиши ЖКнинг 232-моддасига биноан жиноят ҳисобланади.
3. Жиноят ишлари бўйича суд ҳужжатлари ижро этилишини вақтинча тўхтатиб қўйишга фақат Ўзбекистон Республикаси Олий судининг Раиси ва унинг ўринбосарлари ҳақли. Улар ҳар қандай суднинг назорат тартибида протест билдирилган ҳукми, ажрими, қарорининг ижросини шу протест кўрилиб ҳал қилинганига қадар тўхтатиб туришлари мумкин. Шунингдек, улар агар жиноят иши бўйича суд ҳужжати қонунни очиқдан-очиқ бузиб чиқарилганини тасдиқловчи далиллар мавжуд бўлса, бу ҳақда протест билдирилгунга қадар уч ой муддатга ҳукм, ажрим, қарорнинг ижросини тўхтатиб қўйишга ҳақли.
4. Жиноят иши бўйича ҳукм, ажрим, қарор асоссиз, қонунга зид ёки адолатсиз экани ва шу сабабли ижроси тўхтатилиши ҳақида ҳар қандай фуқаро ва мансабдор шахс ўз фикрини билдириши, мурожаат қилиши мумкин. Бундай маълумотлар суд ва ҳуқуқни муҳофаза қилувчи давлат органларида синчик­лаб текширилиши ҳамда улар асосли бўлса, бу ҳақда Ўзбекис­тон Республикаси Олий судига хабар берилиши шарт. Шу жумладан Ўзбекистон Республикаси Бош прокурори жиноят ишини текшириб протест билдириш масаласини ҳал қилгунга қадар ҳукм, ажрим, қарорнинг ижросини тўхтатиб туриш мақсадга мувофиқлиги тўғрисида Ўзбекистон Республикаси Олий судининг Раиси номига тақдимнома йўллайди.
5. Ҳукм, ажрим, қарорнинг ижросини тўхтатиш тўғрисида Ўзбекистон Республикаси Олий судининг Раиси ва унинг ўрин­босарлари чиқарган қарор дарҳол амалга оширилиши лозим.