O'rgatish tarkibini o'zgarmas deb qarab bo'lmaydi. A m m o
o 'rg atishn in g h a m m a bosqichlarida o 'q itu v ch i va o 'q u v ch i
o 'rganiladigan faoliyatni tahlil qiladi,
ularni baholaydi va
xatolarni to ‘g ‘rilaydi.
H arakat faoliyatlari bilan tanishtirish
Vazifa: shug'ullanuvchilarda o'rganiladigan harakat faoli
yatlarini to 'g 'ri bajarish u c h u n zarur b o'lgan tushunchalar,
tasaw u r hosil qilish va ularni o'zlashtirib olishda o'quvchilarda
onglilik va faollikni kuzatish lozim bo'ladi.
O'rgatish, o 'quvchi tom o n id an o'quv
vazifasini anglash-
dan, uni hal etishning qoidasi va usulini ta s a w u r qilishni
shakllantirishdan boshlanishi kerak. Harakat faoliyatlari haqida
ta s a w u r hosil qilishni shakllantirish —
jism o n iy tarbiyaga
o'rgatishning birdan bir o'ziga xos xususiyatidir.
T a s a w u rn i shakllantirish jarayo n id a u c h ta bir-biri bilan
bog'langan shartlar — b o 'g 'in , zvenolar ajratiladi:
— o'rgatish vazifasini tushunib yetish;
— uni hal etish loyihasi (proyekti)ni tuzish;
— harakat-faoliyatni bir butun
yoki uning alohida qismini
bajarishga urinish.
Aniq pedagogik vaziyatga bog'liq bo'lib (masalan, yuqori
jismoniy va nazariy tayyorgarlik darajasi,
harakat-faoliyatning
nisbatan yengilligi va hokazolar), bo'g'inlarning navbatlashishi,
o ‘zgarishi mumkin. 0 ‘rgatish vazifasini tushunib yetish bilan
birga,
0
‘quvchi aniq harakat-faoliyatlarni o'rganishga bag'ish-
langan b utun dars vazifasini tushunib yetmog'i kerak (m asa
lan, yugurib kelib balandlikka sakrashni o'rganishda
va shu
darsning o ‘zida, y a’ni balandlikka sakrashda yugurib kelishni
o'rganish). O 'q u v c h ila r texnika asoslarini va o'rganiladigan
h arak at faoliyatlarini b o s h q aru v ch i h arak atlarn i tushunishi
kerak. Texnika qismlari keyingi bosqichlarda bilib boriladi.
O 'r g a tis h vazifasin i hal etish loyihasi o 'q it u v c h in in g
tavsiyasi asosida o'quvchi tom onidan tuziladi. Ba’zi
vaqtlarda
asosiy loyiha asosida yordam chi loyihalar ham shakllanishi
kerak. Masalan, bosh va qo'lda tik tiirishni o'rganishda bola
m u v o z a n a tn i y o 'q o tib , orqa to m o n g a yiqilayotgan b o 'lsa,
o'quvchi nima qilishini bilishi kerak. Tanishtirish bosqichida
so 'zdan foydalanish va ko'rsatmali
idrok qilish metodlari eng
k o 'p qo'llaniladi.
93