Journal of innovations in social sciences
Download 0.58 Mb. Pdf ko'rish
|
Pedagogik fikr tarixi va maktab amaliyotida o’qituvchi mahorati masalalari
- Bu sahifa navigatsiya:
- Tayanch iboralar
|
JOURNAL OF INNOVATIONS IN SOCIAL SCIENCES www.sciencebox.uz Volume: 02 Issue: 04 | 2022 ISSN: 2181-2594 Journal of Innovations in Social Sciences 265 PEDAGOGIK FIKR TARIXI VA MAKTAB AMALIYOTIDA O‘QITUVCHI MAHORATI MASALALARI 1 Ochilov Og’abek Narzullayevich 2 Quchqorova Gulsanam Eshpulotovna Qashqadaryo viloyat xalq ta’limi xodimlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish hududiy markazi katta o’qituvchisi 1 91 461 76 14 Shahrisabz shahar 17- sonli maktabning biologiya fani o'qituvchisi 2 Annotatsiya: Maqolada Sharq mutafakkirlarining pedagogik faoliyat borasidagi ijtimoiy qarashlari, pedagogik faoliyatni rejalashtirishning asosiy qonuniyatlari va unga qo‘yiladigan didaktik talablar yoritilgan. Tayanch iboralar: Pedagogik faoliyat, muloqot, bilim, maqsad, ta’lim, tarbiya, mutafakkir Inson - tabiatning bir bo‘lagi. Inson bolasi ma’lum layoqat kurtaklari, ma’lum imkoniyatlar bilan tug`iladi. Ammo bular - imkoniyat. Bu layoqat kurtaklarining rivojlanishi uchun qulay ijtimoiy muhit, sharoit, ta’lim-tarbiya zarur. Markaziy Osiyo mutafakkirlaridan Forobiy, Abu Ali ibn Sino, Abu Rayhon Beruniy va boshqalar ham inson tarbiyasiga ta’sir etuvchi omillar ahamiyatiga katta e’tibor berib kelganlar. Forobiy inson kamolotida ta’lim-tarbiyaning muhimligini ta’kidlab: “Munosib inson bo‘lish uchun odamda ikki imkoniyat - ta’lim va tarbiya olish imkoniyati bor. Ta’lim olish orqali nazariy kamolotga erishiladi, tarbiya esa bu kishilar bilan muloqotda axloqiy qadr-qimmatni va amaliy faoliyatni yaratishga olib boradigan yo‘ldir”, -deydi[1]. O‘tmishda yashagan buyuk mutafakkir va donishmandlar, ayniqsa, Abu Nasr Forobiy, Ibn Sino o‘z asarlarida tarbiyaning shakllari va usullari haqida qimmatli fikrlarni bayon qilganlar. Abu Nasr Forobiy (873-950) ta’lim-tarbiyaga oid asarlarida ta’lim-tarbiyaning muhimligi, unda nimalarga e’tibor berish, ta’lim-tarbiya usullari haqida fikr yuritadi. Bu jihatdan uning “Fozil odamlar shahri”, “Baxt-saodatga erishuv to‘g`risida”, “Ilmlarning kelib chiqishi”, “Aql ma’nolari to‘g`risida” kabi asarlari muhim ahamiyatga ega. Forobiy ta’lim-tarbiyaga birinchi marta ta’rif bergan olim hisoblanadi. Ta’lim degan so‘z insonga o‘qitish, tushuntirish asosida nazariy bilim berish, tarbiya esa - shaxsiy fazilatlarni, mas’ul hunarni egallash uchun zarur bo‘lgan xulq normalarini va amaliy malakalarni o‘rgatishdir, deydi olim. Ta’lim faqat so‘z va o‘rgatish bilangina bo‘ladi. Tarbiya esa amaliy ish, tajriba orqali o‘rganishdir. Forobiy o‘zining “Baxt-saodatga erishuv to‘g`risida” asarida bilimlarni o‘rganish tartibi haqida quyidagi fikrni bayon etgan. U: “Avval bilish zarur bo‘lgan ilm o‘rganiladi, bu - olam asoslari haqidagi ilmdir. Uni o‘rgangach, tabiiy ilmlarni o‘rganish zarur. Undan so‘ng umuman, jonli tabiat - o‘simliklar va hayvonlar haqidagi ilm o‘rganiladi”,- deydi[1]. Download 0.58 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|