K. B. Urazov, S. V. Vaxidov boshqa tarmoqlarda buxgalteriya hisobining xu su si yatl ari

Yurituvchilarning mulkiy shakliga ко ‘ra savdo davlat, nodavlat va aralash mulkdagi korxonalar tomonidan olib boriladigan savdoga bodinadi. Savdo faoliyati bilan shug‘ullanuvchi davlat korxonalari respublikamizda hozirgi davrda ixtisoslashgan «Mudofaa savdo» tizimi tasarrufidagi korxonalar hisoblanadi.
Savdo faoliyati bilan shug‘ullanuvchi nodavlat va aralash mulkdagi korxonalar bodib respublikamizda aksiyadorlik jamiyatlari, xorijiy investisiyalar ishtirokidagi korxonalar, mas’uliyati cheklanganjamiyatlar va boshqa maqomdagi xususiy korxonalar hisoblanadi.
Tovarlcirningguruhlariga ко ‘ra savdo oziq-ovqat va nooziq-ovqat tovarlari savdosiga, guruhlar ichida esa alohida quyi guruh tovarlari savdosiga, masalan, non va non mahsulotlari savdosi, qishloq xo'jaligi mahsulotlari savdosi, alkogol va alkogolsiz ichimliklar savdosi, xo‘jalik mollari savdosi, qurilish materiallari savdosi, avtomobillar savdosi, avtomobillar yoqilg‘isi savdosi, aralash mollar savdosi, dori-darmonlar savdosi, tibbiy texnika va optika tovarlari savdosi, tilla buyumlar savdosi vashu kabi boshqa turlarga bodinadi.
Savdo faoliyatining barchaturlari, ulami amalgaosliirish shartlari va tartibi respublikamizda davlat tomonidan qabul qi lingan me’yoriy hujjatlar bilan qat ’ i tartibgasolinadi⁸. Respublikamizda ulgmji savdo lisenziyalashtiriladigan, chakana savdo hamda umumiy ovqatlanish esa lisenziyalashtirilmaydigan faoliyat turiga kiradi. Alohida olingan tovarlaming, masalan, alkogolli ichimliklaming sotilishi maxsusmxsatnomalarasosidaamalgaoshiriladi.
Savdo faoliyatining turlariga va davlat statistika organlari beradigan tarmoq (faoliyat) ко ‘diga ko‘ra savdo korxonalari quyidagilarga bo‘ linadi:

• 
  ulgurji savdo (71100);
  

-chakana savdo(71200);

• 
  umumiy ovqatlanish (713 00).
  

Ulginj i va chakana savdo korxonalarigp, o‘z navbatida, mulkiy shakli, sotadigan tovarlarining turlari bo‘yichama\sus ichki savdo tarmog‘i kodlari beriladi.
Xodimlaming soniga ko‘ra savdo korxonalarini yirik korxonalar, kichik korxonalar va mikrofmnalarga ajratish mumkin.
0‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2003-yil 30- avgustdagi Farmoni⁹ vauni bajarishgadoir Vazirlar Mahkamasi tomonidan 2003- yil 11 -oktabrda qabul qilingan «Kichik tabdirkorlik (biznes) subyektlariga kiradigan korxona va tashkilotlami klassifikatsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida» 439-son qaroriga muvofiq savdo va umumiy ovqatlanishda: